Inventief, verassend, knap & tragisch

Omdat ze het beu was in elke job de eerste vrouw te zijn (ze werkte onder meer bij de inlichtingendienst van de luchtmacht en even bij de pas opgerichte CIA) schreef Alice Sheldon haar meermaals bekroonde scifi verhalen onder een mannelijk pseudoniem (die ze van de merknaam op eeen confituurpot ontleende) en correspondeerde ze met haar uitgever via postbus. De bundel 'Warm Worlds and Otherwise' verscheen onlangs in de Penguin Classics Science Fiction reeks en bevat 12 verhalen die het inzicht en het vernuft van haar schrijven mooi in de verf zetten: verscheiden, goed uitgewerkt, verrassend, aangrijpend en origineel. Ronduit indrukwekkend vonden we het bekroonde 'The girl who was plugged in', waarin Tiptree de plaag van vandaag (influencers) voorzag en doorprikte als genadeloos door computer aangestuurde holle wezens. Ook 'Fault' liet indruk na, een vlot verhaal waarin een ruimtereiziger op een andere planeet voor een misdaad veroordeeld wordt, maar pas lange tijd na thuiskomst duidelijk wordt welke straf hij ondergaat. 'All kinds of yes' was een fris verhaal waarin een alien even optrekt met wat hippies en "Love is the plan, the plan is death" een stevige - niet altijd eenvoudige - allegorie waarin liefde niet overwint. Tiptree houdt duidelijk van tragiek: weinig verhalen kennen een goede afloop, maar ze zijn telkens inventief, fris en verrassend. "The Night-blooming Saurian" - over een poging van wetenschappers om voldoende fondsen voor tijdreizen van politici te verkrijgen - wist ons dan ook door zijn luchtige toon en hilarisch verhaalverloop enorm te verrassen. Soms moesten we ons een beetje inwerken in de verhalen of duurde het even eer de context op zijn plaats viel. Maar dat James Tiptree Jr. werd opgenomen in de Science Fiction Hall of Fame lijkt ons niet meer dan terecht. Knap.

Door Gert De Bie