Wie Michaël Brijs kent, als frontman van de hoogst ondergewaardeerde eclectische alternatieve band The Valerie Solanas, als co-auteur van het hilarische cultboek "Astronaut van Oranje" - geschreven met Andy Fierens - of via één van zijn andere literaire of muzikale projecten, weet dat de man bulkt van talent, charisma, inhoud en stijl. 'Nachtbouwer' verenigt die eigenschappen op onnavolgbare wijze: het boek is erg goed geschreven, speels, grappig, ernstig en relevant. Brijs beschrijft de opkomst (en ondergang?) van een jeugdig delinquent die het tot architect schopt ondanks (of dankzij) de niet altijd even altruïstische bemoeienissen van zijn omgeving. In een unieke mengelmoes van verhaalstijlen schept hij een haarscherp beeld van onze maatschappij en hoe de vruchteloos zoekende personages daarin verloren lopen. 'Nachtbouwer' is een heerlijke streep literatuur vervlochten met een flinke portie rock'n roll. Wat ons helemaal overtuigde om een 5-sterren recensie te schrijven is hoe Brijs humor, filosofie, architectuur, seks, moord en maatschappijkritiek moeiteloos én pretentieloos weet te vervlechten tot een meeslepend en boeiend verhaal. We citeren even: Die nacht trof ik moeder aan op het tapijt in de woonkamer. Ze is dood, dacht ik, het moest er vroeg of laat van komen. (...) Op de televisie werd het journaal herhaald. (...) "... betoging in Brussel tegen het toenemende gebruik van koriander in restaurants liep uit de hand," zei de nieuwslezer. Een heerlijk voorbeeld van de speelsheid, relevantie en het relativeringsvermogen van Nachtbouwer, een boek met Le Corbusier, hedendaagse stadsbesturen, Hubert Lampo, Paul Van Ostaijen en Kafka in frivole bijrollen en ons hedendaags maatschappelijk bestel als anker. Een boek dat een breed publiek en talloze herdrukken verdient!

10/12/2020

Op 19-jarige leeftijd sloot René Lambrechts zich aan bij Partizanenkorps 037 uit Heist-op-den-Berg, een verzetsbeweging die aanleunde bij het Onafhankelijksfront. In oktober 1943 waren ze betrokken bij een overval op een dynamiettransport in Averbode.Hoewel deels succesvol, kwam Lambrechts in de handen van de Duitsers, waarna hij jarenlang in verschillende concentratiekampen doorbracht. Wij, Muselmänner is zijn relaas dat voor het eerst in 1947 verscheen.

10/12/2020

In dit essay - geschreven tijdens de eerste Covid-19 golf - gaat Tempest op zoek naar de essentie van creativiteit en de zin daarvan in hun en ons leven. Hoe gedetailleerder zij naar zichzelf kijken en hoe eerlijker ze dat beschrijven, hoe universeler hun boodschap; schrijven ze zelf en daar raken ze meteen nagels met koppen. De strijd die Tempest al hun hele leven met zichzelf leveren, is erg herkenbaar. Wat zij daar uit leren en hoe ze dat proberen waar te maken is universeel en helder onder woorden gebracht. Tempest wil niet meer overtuigen, maar gewoon connectie maken. Mensen voelen, aanvoelen, begrijpen en mededogen tonen. Hoewel creativiteit en hun leven als muzikante en woordenaar de rode draad lijken te vormen, gaat het essay over de kunst van het leven. Met vallen. Hard vallen. En weer opstaan. Sommige hoofdstukken smaken naar 'De meeste mensen deugen' van Rutger Bregman en andere weer naar 'This is water' van David Foster Wallace. Maar heel het boek is een prachtig pleidooi om oprecht te leven en oprecht te zijn ten midden van je omgeving. Een pleidooi om bewust te zijn en mededogen te hebben met jezelf. Geen eisen, geen verplichtingen. Wel de oprechte vraag om het te proberen, steeds opnieuw. Want connectie maken met je omgeving, staat je toe connectie te maken met jezelf. Helder verwoord, krachtig uitgewerkt, nergens pedant of belerend en steeds met oog voor falen en het recht daarop. En niet half zo zweverig als mijn laatste zin van de vorige alinea leek. :) waarvoor excuus. Als ik leerkracht Engels was, wist ik wat mijn leerlingen de komende jaren te lezen kregen. Schoon. Heel schoon.

10/12/2020

Bijzonder boek dit. Niet weggelegd voor iedereen aangezien Markson alles doet behalve een verhaal vertellen. De vertelstijl blijkt gebaseerd op Wittgenstein's taalfilosofie (dat weet ik vanuit het nawoord van Lieke Marsman). Als lezer maak je kennis met de gedachtes van Kate - enige overblijvende mens op aarde - die continu alle kanten op schieten. Als schilder vertelt ze vele weetjes over schilders. Een andere dada is de Trojaanse oorlog. Kate leefde in verschillende musea en trok de wereld rond toen ze nog op zoek was (naar anderen mensen?), maar een betrouwbaar verteller blijkt ze niet te zijn. Naar het einde toe lijkt er wat waarheid door de gedachtes- en taalspelletjes door te schemeren, maar dan breekt Markson de boel af. Klinkt misschien wel stevig, maar alles is vlot leesbaar en speels opgebouwd. Wat 'Wittgensgeins minnares' lezenswaardig maakt, is wat er allemaal aan lees-, taal- en vertelpotentieel ontstaat door Marksons manier van schrijven. Het boek zit vol humor - vaak kurkdroog - en bevat ontelbare weetjes en feiten - al moet je als lezer zelf maar weten/ontdekken of de juiste anekdote aan de juiste historische figuur gekoppeld werd. Wat het helemaal de moeite maakt is de vrede die je als lezer met je eigen gedachtes leert hebben. De sprongen die Kate's gedachten maken en die voor haarzelf de evidentie zelve zijn, zijn dat niet altijd voor de lezer. En vergaat het ons dagdagelijks ook niet zo; dat onze gedachtesprongen niet altijd voet in de realiteit hebben of dat we van onze omgeving verwachten dat ze onze gedachtes zomaar kunnen volgen. En als we dit herlezen, herkauwen of samen bespreken, groeit er ongetwijfeld nog heel wat meer potentieel uit dit bijzondere boek.

14/12/2020

In een droge, humoristische stijl geeft John Fante inzicht in de hoogtes en laagtes uit de schrijverscarrière van Arturo Bandini, een jonge belofte die zich in de jaren 30 in het stoffige L.A. vestigt om verder te timmeren aan zijn beloftevolle schrijversloopbaan. Bandini is verre van stabiel, wat voor onvoorspelbare pieken en dalen in zijn dagdagelijkse bestaan zorgt. Ook de liefde loopt voor Bandini niet over voorspelbare & platgetreden paden: hij valt als een blok voor de al even wispelturige Mexicaanse dienster Camilla Lopez. Na de publicatie van zijn eerste kortverhaal - dat erg weinig indruk maakte, hoewel de auteur zelf overtuigd is van het meesterschap van het verhaal - kampt Bandini met een writers block. (De voorloper Wait until spring, Bandini werd verfilmt door Dominique Deruddere.) Volgens Charles Bukowski was Ask the dust "the book that made me want to become a writer." Wij lazen het met genoegen en genoten van de stoffige sfeer tijdens de grote depressie, de wispelturigheid van de hoofdrolspelers en de pieken en dalen in leven, liefde en lijden.

14/12/2020

Lap seg. Vrolijk word je hier niet van. Maar puik boek, dat wel en graag gelezen. John Le Carré voert onze vriend George Smiley op in de coulissen van een op het scherp van de snee gespeeld spionageduel tussen de Britten, de Oost-Duitsers en de Russen. Alec Leamas, die zijn Duitse spionagenetwerk opgerold zag door zijn tegenpool Mundt, wordt toch opnieuw het veld in gestuurd om Mundt uit te schakelen. Wat volgt is een strak en ingenieus uitgewerkt verhaal waar de personages zelf ook niet zeker zijn van hun eigen rol in het verhaal. Toch orchestreert Le Carré je als lezer vlot en zonder haperen naar een uitmuntende plot. De beschouwingen die je van zijn personages in de slotfase meekrijgt maken je niet meteen vrolijk en ook de soms grimmige sfeer en het gebrek aan empathie van het poppenspel waarin Le Carré je meeneemt zijn best confronterend. Maar goed geschreven en meeslepend: absoluut. Een boek dat begint en eindigt met de oversteek van de muur tussen Oost- & West-Berlijn, met mannen achter kranten en wandelingen onder kapotte straatlampen: het lijkt intussen cliché, maar Le Carré beheerst het als de beste en serveert steeds op een bed van echte personages en geloofwaardige karakters. Straf.

15/12/2020

Pfeijffer ligt ons niet altijd, dat zal een beetje aan ons en een beetje aan hem liggen. Maar zijn Quarantaine-dagboek hebben we graag gelezen. Helder, scherpzinnig en met prachtige zinnen beschrijft hij dag op dag zijn eigen ervaringen en die van zijn omgeving tijdens de scherpe lockdown gedurende het voorjaar van 2020 in Genua, Italië waar hij woont. Een confronterend relaas omwille van de harde feiten waarmee de Italianen geconfronteerd worden en verhelderend omdat we allemaal wel eens opnieuw uit het oog verliezen waarom we in deze situatie zijn beland en wat daar de bedoeling van is. Maar wat zijn dagboek helemaal lezenswaardig maakt, is de menselijkheid er van. Ook Pfeijffer twijfelt en stelt de boel in vraag, waarna hij daags nadien weer helemaal overtuigd is van de logica van de quarantaine. Bij aanvang sprak hij over 'een griepje' maar snel geeft hij toe dat hij de impact en de gevolgen van COVID-19 schromelijk onderschat heeft. Pfeijffer geeft zichzelf en zijn omgeving bloot, wat het voor de lezer aangenaam maakt omdat de twijfels, de opstandigheid, de aanvaarding, de paniek en de hunkering naar een normaal leven (wat dat ook moge zijn) herkenbaar zijn en elkaar regelmatig afwisselen. Puik werk, zinvol leesvoer.

15/12/2020

Niets mis met dit boekje hoor, maar - hoewel mijn vriend George Smiley de hoofdrol speelt - het is een gewone standaard detective die zich afspeelt in een Britse upper class privéschool. Goed gedaan, hoor, maar wij willen spionnen en mistige steegjes in Berlijn, het geluid van voetstappen op gure avonden, politieke intriges achter de schermen, ietwat oudere mannen verscholen achter kranten en opstaande kragen, overal opstaande kragen.

15/12/2020

Fijne hernieuwde kennismaking met George Smiley en het werk van John le Carré. Ook al doet hij er amper 160 bladzijden over, toch slaagt Carré erin een degelijke plot - met de nodige wendingen - uit te werken en bovenal karakters van vlees en bloed te schetsen. Bij Carré geen kartonnen personages die alleen dienst doen als pionnen in een schaakspel naar een fabuleuze plot toe, maar personages met geloofwaardige motieven, herkenbare karaktertrekken en levensechte twijfels. Giet daar een saus over van maatschappijvisie, idealisme of net het in vraag stellen van idealen en je hebt een heerlijk boek. En dat in 160 pagina's. Goe gefikst, John. Op naar de volgende.

15/12/2020

Waar die Goodreads statistieken goed voor zijn: 1325 blz op 14 dagen. Snel gezegd: 100 blz per dag zonder dat tempo te laten zakken. Me dunkt dat hierdoor de twijfel tussen 4 en 5 sterren weggenomen werd: als je ons aan dat tempo kan laten lezen, heb je uitstekend werk geleverd. Het verhaal: uit een Amerikaans laboratorium ontsnapt een gemodificeerd virus en enkele weken later is de mensheid met zowat 95% gereduceerd. De overlevenden hergroeperen stilaan en blijken allemaal van twee figuren te dromen, zo ontstaan er twee nieuwe gemeenschappen die goed en kwaad vertegenwoordigen. Die strijd wordt episch, spiritueel en mythisch beslecht. Stephen King creëert sterke personages, een krachtige spanningsboog en schetst een relevant beeld van de menselijke aard. Wat ons nu meer opviel dan 25 jaar geleden bij de eerste lezing, zijn de vele culturele referenties in het boek, naar muziek, literatuur, film, .... die voor prettige herkenning zorgen en soms wat extra lading geven. We lazen de uitgebreide versie van het boek (bij verschijning waren er een 300 blz minder) en konden het bij aanvang niet laten ons soms af te vragen of sommige stukken essentieel waren of alleen in de uitgebreide versie werden opgenomen, maar dat gevoel ebde snel weg. Een absoluut geslaagde herlezing in het Engels, 25 jaar nadat we de Nederlandse vertaling onder een boom in Portugal op één dag tot ons namen. Stephen King was de auteur uit onze jeugd en dat begrijpen we nog steeds. Excellent en meeslepend leesvoer. Dat de uiteindelijk plot nog altijd in ons hoofd zat, maakte de trip misschien net iets minder indrukwekkend, maar dat is onze eigen schuld :)

15/12/2020

Een modale of academische literaire gids kan me niet raken, maar als de invalshoek origineel is of uit een hoek komt die me sowieso fascineert, dan ben ik helemaal vertrokken! Steinz gids voor de wereldliteratuur of de beduimelde collectie cultliteratuurgidsen in mijn boekenkast: ik kan ze telkens opnieuw ter hand nemen en me laten inspireren. En nu dus 'Bowie's Books'. Ik maakte kennis met zijn lijstje op de ronduit geniale tentoonstelling David Bowie IS en had sindsdien hoog op mijn eindeloze prioriteitenlijst staan om die lijst eens volledig op te zoeken en uit te spitten. Toen dit boek verscheen, gebaseerd op de lijst, kon ik dat meteen schrappen en gulzig beginnen lezen. Heerlijk. Een eerlijk oordeel? Wel: eigenlijk 5 sterren voor Bowie's lijstje en 3 voor het boek. Dan komen we mooi op 4 uit. John O'Connel verliest zich wat teveel naar mijn zin in speculatie: 'Bowie zal het waarschijnlijk toen gelezen hebben', 'Bowie zal het boek zo wel leren kennen hebben', 'Bowie zal er wel dat van gevonden hebben' 'Bowie moet wel dit gedacht hebben toen hij het las'. Zinloos en storend. Maar verder vind ik dit een heerlijk manier om kennis te maken met een uitgebreid en verrassend scala aan boeken. Ja, ik kende er al heel wat van, maar ik werd minsten even dikwijls verrast. Het lijstje is bovendien leuk omdat het geen lijst van 'beste boeken' is, maar eentje van boeken die Bowie het meest beïnvloed hebben. Heerlijk om door te grasduinen: dit zal ongetwijfeld zijn sporen nalaten in de voorraad van Boekhandel Het Voorwoord

15/12/2020

Ook 5 sterren bij herlezing: indrukwekkend op literair vlak, op emotioneel vlak en inhoudelijk. Straf boek, meer daarover nu dinsdag 27 oktober 2020 op Tussen de Letters in CC Zwaneberg te Heist-op-den-Berg ;) weest welkom

15/12/2020

De eerste 100 bladzijden bleven we ons afvragen waarom we dit boek alweer wilden lezen en of we het wel zouden uitlezen. Nu hou ik dat stadium zelden langer dan 50 bladzijden vol, dus stelde ik me ineens ook de vraag waarom ik dat hier al 100 bladzijden vol hield. Misschien omdat Huff de tijd nam om haar personages te laten groeien en de lezer de kans gaf om hen beter te leren kennen voor ze de actie indoken. En misschien dat ik daarom geduldiger dan gewoonlijk was. Als dat inderdaad haar opzet was, is ze geslaagd: ik bleef lezen en eens de actie er aan kwam, was ik mee met personages, karakters en verhoudingen. Eens dat gezegd, zijn de relazen (het boek bevat de eerste 2 delen van de Confederation-reeks) over hoofdpersonage Sergeant Torin Kerr goed geschreven, meeslepend, actie gedreven maar ook inhoudelijk goed gestuurd. Aangezien Tanya Huff haar hoofdpersonage tussen de leidinggevenden en de troepen plaatst, gebruikt ze die setting om vooral de diplomatieke kunsten van Kerr in de verf te zetten; zelfs ten midden van vuurgevechten, weet de Sergeant als geen andere hoe ze het wankele evenwicht tussen het ego van haar oversten en de behoeftes van haar soldaten moet bewaken. Dat maakt de boeken lezenswaardig: het karakter en de sociale vaardigheden van het hoofdpersonage. Dat én goed geschreven actiescènes, snedige humor en vlotte dialogen. Graag gelezen, ook die eerste 100 pagina's dus ;)

15/12/2020

We ontvingen deze novelle van de auteur van het leuke De vader van God als paasgeschenk van uitgeverij Wereldbibliotheek. De korte maar erg mooie novelle vertelt ons het verhaal van twee broers die tijdens de oorlog wachten op een mogelijke executie (door de eigen legerstaf) als straf voor het vrijgeven van een bergpas. Dat de soldaten anders zouden omgekomen zijn in een lawine, mag geen argument heten. Driessen vertelt in een zuivere taal het verloop van de gebeurtenissen en toont aan dat de oorlog (g)een ware held(en) kent. Wereldbibliotheek belooft het boekje dit najaar ook voor het reguliere publiek uit te brengen. Wij vinden het alvast een absolute aanrader.

15/12/2020

Science Fiction. Net als fantasy dacht ik dat het nooit mijn meug zou zijn, maar kijk, wat Frank Herbert met Duin voor mijn mening over fantasy betekende deed Robert Heinlein voor mijn visie op SF: hij heeft me helemaal ingepakt. Bij aanvang hadden we onze twijfels, maar een stevige science fiction roman behoeft nu eenmaal de uiteenzetting van het toekomstkader waarin hij zich afspeelt. Eens we dat aanvaard en achter de kiezen hadden, kende onze leeshonger geen grenzen meer. Heinlein schetste in 1966 een toekomst op de maan rond 2075, waar aardse bannelingen en misdadigers in ondergrondse kolonies leven. Maar de maan wil & zal vrij zijn want inmiddels zijn heel wat bewoners van die dorre bol vrije lieden, omdat terugkeren naar de aarde uitgesloten is. (een lang verblijf bij lage zwaartekracht maakt een terugkeer fysiek erg moeilijk). Wat dan volgt is een handboek revoluties leiden. Gedetailleerd en begrijpelijk krijgen we - net als de hoofdpersonages - een lesje in de belangrijkste aspecten van revolutie voeren en de voorwaarden die vervult moeten zijn om een revolutie aanvaardbaar te maken voor de bevolking. Geschreven in een gedrongen stijl, leest dit boek als een trein en hield het ons stevig in de ban. Science fiction iets voor toekomstdromers en wetenschappelijke kneusjes? Bij deze onze mening herzien. (PS: we lazen een Meulenhoff-pocket editie uit de jaren '70)

15/12/2020

Een sf-roman lezen is altijd even de knop op nul zetten en mee stappen in een wereld die je totaal vreemd is. Alfred Bester laat ons kennis maken met Gully Foyle. Competenties: geen, intelligentie: afwezig, kans op promotie: onbestaande. Foyle wordt voor dood achtergelaten in het wrak van een ruimteschip. Wat volgt is een verrassend en razendsnel verhaal over een man die op wraak zint en zo (ongewild) het lot van de wereld in handen heeft. In een tijd waar mensen zichzelf kunnen tele-transporteren (beam-me-up-Scotty op eigen wilskracht), schept Bester een universum waarin heel wat mogelijk is en benut hij die mogelijkheden ten volle om het verhaal vaart te geven en zijn personages boeiend te maken. Het boek staat in de top-10 van zowat elke science fiction liefhebber, wat volgens ons vooral te danken is aan de slotpagina's: de onbeduidende, domme en wraakzuchtige bruut Gully Foyle, weet toch voor een onwaarschijnlijke en moreel aanvaardbare (?) plotwending te zorgen wanneer de aarde ten onder dreigt te gaan aan hebzucht, egocentrisme, kortzichtigheid, ... Hoewel dat slot best moraliserend overkwam, was het toch een fijne verrassing om in een boek met zoveel vaart en snel opeenvolgende plotwendingen alsnog een slot mee te krijgen dat alles overstijgt. We hebben ervan genoten.

15/12/2020

"Maar als de nuchtere waarheid je niet voor pijn kon behoeden, dan was het misschien maar beter om in de wolken te verkeren." Wolken, liefde en verlies. Op een intens mooie manier verbindt Julian Barnes in Hoogteverschillen ballonvaart, fotografie, de liefde en verdriet. 29 jaar lang was Barnes getrouwd met Pat Kavanagh, die in 2008 overleed. In Hoogteverschillen probeert Barnes dat verlies te plaatsen en te vertellen wat het met een mens doet en hoe die daar mee probeert om te gaan. Via de geschiedenis van de ballonvaart en de eerste foto's vanop hoogte, leidt Barnes ons naar de intensiteit van liefde en relaties. In het slothoofdstuk beschrijft Barnes op heldere en nuchtere wijze de leegte die het overlijden van zijn vrouw meebrengt. Waar nodig probeert hij zich verstaanbaar te maken door gebruik van metaforen uit de eerste twee hoofdstukken, wat je als lezer dichter bij zijn verdriet brengt. Barnes schrijft op een eerlijke manier over zijn verdriet en verliest zich nergens in melodrama. Hij verwoordt ook de valkuilen van rouw, maar weet ze nuchter te plaatsen. Wat is succes bij het rouwen? Zit het in het herinneren of in het vergeten. In een stil blijven hangen of in een voortgang? Of in een combinatie van beide? Zonder effectbejag weet Barnes op een toegankelijke en erg mooie manier zijn verdriet te delen en zijn worstelingen te plaatsen. Waar hij fouten maakte, geeft hij dat ruiterlijk toe, waar hij geen antwoorden op weet, laat hij vragen staan. Hoogteverschillen is mooi, intens, maar niet onnodig zwaarmoedig. Eerlijk, ontroerend en respectvol geschreven. We zijn er even stil van. Maar daar dient literatuur voor: ons even stil laten staan: Het ene verdriet verklaart het andere niet, maar ze kunnen elkaar overlappen.

15/12/2020

Dit mooi vormgegeven naslagwerkje geeft een leuk en origineel beeld van Hugo Claus' magnum opus "Het verdriet van België" dat 30 jaar geleden verscheen. Een interview met Claus vertelt je over de visie van de schrijver op zijn boek en de behandelde thema's. Een essay van Mark Schaevers leert ons over de totstandkoming van dit meesterwerk en een historische inleiding schetst de uitgebreide familie Claus waarop de meeste personages in het boek gebaseerd zijn. Verder is een alfabetisch lexicon de hoofdmoot van dit frisse boekje: in deze gids laten schrijvers allerhande hun licht schijnen op ideeën, personages, feiten of contexten die in Het verdriet van België een rol spelen. Dit gebeurt dikwijls met scherpe pen en originele invalshoeken wat een reis door Het verdriet tot een amusante en leerrijke tocht maakt. Mooie & originele uitgave!

15/12/2020

W.a.t. e.e.n. b.o.e.k! Heerlijk. Van de eerste tot de laatste letter heb ik genoten, gesmuld en gulzig meegekoerst door de literaire autobiografische wielerklassieker die Krabbé 5 maanden voor mijn geboorte publiceerde. In 'De renner' beschrijft Tim Krabbé zijn deelname aan de Ronde van Mont Aigoual in juni 1977, een 137km lange koers met verschillende beklimmingen en de 309de koers waar Krabbé aan deelneemt. "De Ronde van Monta Aigoual is de mooiste en de zwaarste koers van het seizoen" Krabbé beschrijft minutieus de koers van km tot km, waar hij zich in de koers bevindt, wat er gebeurt, hoe hij zich voelt of welke gedachtes hij heeft. Je kan als lezer niet anders dan meeleven in het koersverloop en vol spanning mee naar de finish lezen. Wanneer Krabbé zijn gedachtes deelt, steek je als lezer best wel wat op over hoe er gekoerst wordt en wat de geplogenheden tijdens zo'n wedstrijd zijn. Maar ook over wat afzien is, wat motiveren is, waar Krabbé wel of niet op de fiets wil zitten. Daarnaast krijg je anekdotes en verhalen mee over de grootste koersen of legendarische wielrenners, want "het is een misverstand dat je het aan de werkelijkheid zou kunnen overlaten zichzelf te vertellen. (...) De werkelijkheid mist de kern van de zaak; om een duidelijk beeld te geven heeft de werkelijkheid een hulpmiddel nodig, de anekdote." Laat je niet vangen door het thema of wat een beperkte verhaallijn lijkt: De Renner is een literair pareltje an sich. Natuurlijk is het allemaal veel mooier, grootser en indrukwekkender als je van koers, fietsen of wielrennen houdt, maar lezenswaardig is het sowieso. Meeslepend en vol inhoud. Straf. Heel straf. Echt waar.

17/12/2020

Schoon. Helder, puur en zonder omwegen schets Lida Winiewicz het leven van een oude boerenvrouw. De locatie en context doen wat denken aan Het Dikke Schrift van Agota Kristof (al weet je hier wel dat je in Oostenrijk bent, in de buurt van Mauthausen), de stijl en het verteltempo doen aan Een heel leven van Robert Seethaler denken. Het leven van de vrouw is hard en genadeloos. Armoede, kansloosheid, werk, meer werk en oorlog zijn een onontkoombare realiteit die haar leven bepalen. (op 10-jarige leeftijd): "Ik kwam bij een boerin, die heel goed voor me was. Geld kreeg ik niet, (...) Het belangrijkste was ook niet dat ik iets verdiende - ik was te jong en te zwak -, het belangrijkste was dat mijn ouders een eter minder hadden." De kracht van het boek ligt in de anekdotische rust waarmee Winiewicz het relaas van de vrouw weergeeft en in de grootse wijze waarop die haar eigen lot aanvaard. Ondanks tegenslag, bitter harde omstandigheden en de manier waarop ze op haar oude dag overbodig wordt, schikt ze zich in haar lot en is er meer trots op haar parcours dan verbittering over hoe het gelopen is. Of wat dacht je van deze bedenking, nadat zij en haar man bij de notaris hun hoeve contractueel hebben overgelaten aan de oudste zoon en zijn vrouw, zelf naar de zolder zijn verhuisd en het huis dat ze jarenlang bestierd hebben, helemaal uit handen gaven: "En het is allemaal in orde. Wat ik nodig heb krijg ik, wat ik mis, daar helpt ook geen contract aan." Groots in wezen, groots in letteren. Klein pareltje.

14/01/2021

Heerlijk leesvoer, de brieven van dikke Freddy die Erik Vlaminck de afgelopen twintig jaar schreef. Dikke Freddy leeft aan de rand van de maatschappij in schrale flatjes of opvangtehuizen en fulmineert, ageert en reageert vanuit zijn leefwereld op de (wan)toestanden die zijn pad kruisen. Of het om een foute beslissing gaat van de burgemeester van Antwerpen, een parlementair besluit dat zijn leven bemoeilijkt of een conflict met buren, agenten of De Lijn: dikke Freddy kruipt in zijn pen en klaagt op humoristische en onnavolgbare wijze de problematiek aan. De kritieken van dikke Freddy lijken soms van de pot gerukt, maar verassen steeds door de relevantie die plots tevoorschijn springt en verbazen in de creativiteit van de oplossingen die hij uit zijn hoed tovert. Nooit gratuit, boordevol ironie en gedrenkt in de heerlijke taal die Erik Vlaminck meester is, zijn de brieven van dikke Freddy ontspannend en noodzakelijke leesvoer. Vlaminck creëerde het personage van Frederik De Meester voor zijn columns in 'Alert', magazine voor Sociaal werk en politiek. De verzameling "Hoogachtend, dikke Freddy" brieven van dikke Freddy 1993-2013 is een zinvol en toegankelijk tijdsdocument met tijdloze relevantie. (Deze recensie werd voor dat boek geschreven, maar geldt evenzeer voor 'Dikke Freddy in het Zilver' de recentere, nog verkrijgbare verzameling brieven) Tijdens de lezing zal een glimlach haast onafgebroken je gelaat sieren, terwijl je brein regelmatig licht ziet schijnen op zaken waar het voorheen niet bij stilstond. Aanrader.

15/01/2021

Martin Amis (zoon van Kingsley Amis, waarvan we de alcoholische columns gebundeld in 'Everyday Drinking' wisten te smaken) gebruikt zijn vlijmscherp schrijftalent om ons een zinderende en genadeloze uiteenzetting van een aangekondigde moord voor te schotelen. Reeds op de eerste bladzijde confronteert de schrijver, Samson Young (een Amerikaan in slechte gezondheid met een writer's block), ons met een moord waarvan hij de geschiedenis meemaakt en verhaalt. Het slachtoffer, de zinnenprikkelende Nicola Six, bewerkstelligt haar eigen moord en deelt haar plannen met de schrijver. Ze gebruikt de rijke maar sullige en brave Guy Clinch en de brute, simpele straatcrimineel en dartsliefhebber Keith Talent om haar doel - vermoord worden op haar 35ste verjaardag - te bereiken. Gegaard in de dreigende spanning die het naderende Millennium met zich meebrengt, zet Martin Amis feilloos de bakens uit voor een nietsontziende neergang van zijn personages en een nazinderende plot met - misschien - een erg klein lichtvlekje in de grauwe tunnel van menselijk drama. In een razende vaart en strakke stijl wordt je meegesleurd in de doordachte uitwerking van de plot, doorspekt met de rake, soms donkere overpeinzingen van de schrijver zelf. Hij laat de schrijnende personages levensecht van de bladzijden spatten en weet meedogenloos hun hart en ziel in dit 'ware verhaal' te vatten. Meer dan 480 bladzijden rake letteren. Heerlijk.

15/01/2021

Een Zombie-boek. Maar voor je stopt met lezen: 't is meer dan dat. Echt wel. Zombie's zijn blijkbaar hip om de één of andere reden, getuige het succes van graphic novel en tv-serie 'The walking dead' en meerdere Hollywood-vehikels. Max Brooks (zoon van Mel) hield zich al langer bezig met zombie's maar in plaats van het genre verder uit te melken met meer bloederige actie en kwijlende vleeseters, gebruikt hij het als kapstok voor een schets van de hedendaagse geo-politieke en maatschappelijke situatie. Klinkt vergezocht? Dat is het niet. Een zombievirus duikt plotseling op en hoewel niemand er in eerste instantie geloof aan hecht, verspreidt het zich onder de mensen. Een medewerker van de Verenigde Naties maakt nadien een rapport op, waarvan wij de boekvorm te lezen krijgen. Max Brooks gebruikt de interviews met mensen van over heel de wereld om de reacties van landen en individuen te schetsen, de conflicten tussen politici en hun visie op de problematiek scherp te stellen en de verschillen tussen culturen bloot te leggen. Natuurlijk smullen we ook links en rechts van heldendaden, neergemaaide zombie's en schrijnend leed, maar de (mogelijke) impact van een wereldwijde crisis op onze samenlevingsvorm is uiteindelijke de boeiende rode draad doorheen dit boek. Natuurlijk moet je het zombie-gegeven voor lief nemen, maar we verzekeren u nogmaals: World War Z is veel meer dan dat en heeft heel wat boeiende verrassingen voor je in petto. Wat ons betreft: ontspannende leestip met meerwaarde!

15/01/2021

Verdikke, wat kan John Williams schrijven. Na 'Stoner' waren we fan, maar Butcher's Crossing overtuigt ons - als dat even kan - nog meer van 's mans kunnen. Een jonge student verlaat zijn thuishaven Boston om in Butcher's Crossing (een pioniersdorp met zes houten huizen en wat tenten) van de natuur en het 'echte' leven te proeven. Vol idealen en romantische gedachten arriveert hij in het dorpje en besluit mee de wijde wereld in te trekken om op bizons te jagen. Wat volgt is een adembenemende trip door het Noord-Amerikaanse wilde landschap, een ontluisterende - en wat wrange - jacht op bizons, en de mooi uitgetekende verhouding tussen 4 mannen die lange tijd samen op pad zijn. De combinatie van de prachtige setting in de wilde natuur, de karakterconflicten tussen de jagers en het 'ontwaken' van onze student in de harde realiteit van het leven maakt van Butcher's Crossing een indrukwekkende roman. Wat Butcher's Crossing echter helemaal van andere werken onderscheidt is de efficiënte en perfect gestileerde pen van John Williams. Met veel oog voor detail - zonder uit te weiden in ellenlange beschrijvingen - en een beheerste, meeslepende stijl, weet Williams als geen ander de karakters en de evolutie van zijn personages te schetsen. Drama wordt niet opgeblazen, maar passeert haast even toevallig, genadeloos en snel als in het leven zelf. Williams fileert grondig en hoeft geen kunstgrepen uit te halen om zijn karakters tot leven te wekken en de lezer in zijn verhaal te betrekken. Topliteratuur, zonder twijfel. Wanneer komt de vertaling van 'Augustus' beste uitgever?

15/01/2021

Op basis van notities genomen tijdens zijn diensttijd in de Franse loopgraven tijdens de eerste Wereldoorlog, schreef De Brit Siegfried Sassoon zijn memoires. Hoewel zijn boek soms wat onderkoeld aanvoelt, krijgen we een intens en eerlijk verslag van zijn oorlogservaringen. Sassoon was betrokken bij de slag om de Somme en beschrijft het soldatenleven aan en achter het front vanuit zijn functie als tweede luitenant. Hoewel zijn focus ligt op zijn persoonlijke ervaringen en zijn gemoed, krijgen we een duidelijk beeld van de gruwelen en risico's van het leven in de loopgraven. Ondanks de zwaarte van de oorlog, weet hij toch op een openhartige manier duidelijk te maken dat de impact van de oorlog een unieke band schept onder de soldaten. Sassoon verheerlijkt dit niet, maar beschrijft treffend hoe een soldaat opgelucht is wanneer hij gewond het front moet verlaten maar tegelijk verlangt om weer onder de soldaten in de loopgraven te zijn. De memoires van Sassoon zijn intens en verrassend, met veel oog voor detail weet hij zijn gevoelens treffend onder woorden te brengen en gaat hij niet voorbij aan de 'momenten van geluk' tijdens zijn soldatenbestaan. De memoires krijgen een onverwachte wending, wat ze des te realistischer en aangrijpender maken. Naar onze bescheiden mening - en met onze beperkte kennis van WOI-lectuur - lijkt dit één van de meest genuanceerde en waarachtige beschrijvingen van een intense oorlogservaring met een unieke blik op de verschillende keerzijdes van de medaille.

15/01/2021

In De laatste eenhoorn, voor het eerst gepubliceerd in 1968, neemt Peter S. Beagle ons mee naar zijn wondere wereld waar tovenaars klunzen zijn, toverheksen hun straf niet ontlopen, vlinders gedichten reciteren en een eenhoorn op pad trekt om te zien of er nog soortgenoten in leven zijn. Beagle speelt op een eigenzinnige manier met taal en weet steeds verrassende metaforen voor te schotelen. Het verhaal doet soms vreemd aan, maar fascineert en zit vol (tegendraadse) humor. (Wie is zij, Maartje? Zij is een vrouw, Hoogheid, en dat is al raadselachtig genoeg.) Het boek werd verfilmd en er gingen inmiddels meer dan 5 miljoen exemplaren van over de toonbank. De laatste eenhoorn scoort nog steeds erg goed in toplijsten van fantasy-lezers. Wij vonden het alvast een aangename en verfrissende reis.

15/01/2021

Zoals met de schoonste scifi boeken - en met alle echt mooie boeken tout court - dekt de vlag zelden de lading en zit er onder de oppervlakte, onder het verhaal an sich - nog heel wat moois verborgen. Vermomd als mens landt een man van een andere planeet op aarde om een oplossing te zoeken voor de laatsten van zijn soortgenoten die op de opgedroogde planeet tot ondergang gedoemd zijn. Met zijn technologische voorsprong zet hij een bedrijf op poten om alvast het nodige geld bij elkaar te krijgen, maar hoe langer hij op aarde is, hoe meer hij verrast wordt door de menselijke natuur, al dan niet positief. Hij identificeert zich steeds meer met mens zijn, waaruit twijfels en onzekerheid groeien of zijn lot en dat van zijn soort. We wisten van bij aanvang dat dit boek ooit verfilmd was met David Bowie in de hoofdrol en toen we op bladzijde twee geconfronteerd werden met de fysieke beschrijving van het gelande buitenaards wezen vermomd als mens, zijn we helemaal overtuigd dat die rol Bowie op het lijf geschreven was. Een boek dat leert over mens zijn of niet, met een goed uitgewerkte spanningsboog. Indrukwekkend is hoe Walter Trevis niet focust op wat mogelijk een spannende race tegen de tijd zou kunnen zijn, maar op het karakter, de twijfels en de onzekerheden van zijn hoofdrolspelers. Het boek is empathisch en doorleefd en kreeg een verrassende, aangrijpende en aandoenlijke plot mee. Erg mooi.

17/01/2021

Straf. Twee vrienden door dik en dun, een uitgekiend drama en een auteur met een erg goede pen, dat levert gegarandeerd een goed boek op. Twee vrienden door dik en dun met totaal verschillende sociale achtergronden en toch een zielsverwantschap, een uitgekiend drama dat slechts langzaam uit de doeken wordt gedaan en een auteur met een erg goede pen een strak verhaaltempo en een spaarzame maar toch niet kale stijl, dat levert gegarandeerd een heel goed boek op. Waarom Gloed nog beter is en absoluut die vijf sterren verdient? In plaats van met de neus boven op het drama te zitten en spanningsbogen te creëren vanuit de emoties en de mogelijke gevolgen voor de personages, laat Sandor Marai er eerst een heel leven over gaan. Twee vrienden ontmoeten elkaar wanneer ze beiden 70-tiggers zijn en elkaar 41 jaar lang niet meer zagen. Terwijl de ene de andere 2 vragen wil stellen, krijg je als lezer een hele historie te horen die de breuk tussen de vrienden uit de doeken doet terwijl de vertellende vriend op zoek is naar de waarheid. Maar wat het boek helemaal bijzonder, waardevol en bloedmooi maakt is dat die waarheid na 41-jaar helemaal niet (of amper) in de feiten zelf ligt. 'Of het moment gaat voorbij en je kunt niets meer doen. Want dat is er ook, het moment, de tijd voert de dingen ook naar eigen goeddunken aan en af, niet alleen wij plaatsen onze handelingen en de verschijnselen in de tijd. Het komt voor dat de tijd een kans brengt en dat die een exacte tijd heeft, en als het moment voorbij is, kun je opeens niets meer doen.' Omdat er 40 jaar is overgegaan, is het perspectief op de breuk zo verrijkend, zo doorleefd en zo ontdaan van alle melodrama dat het een ongewone moreel hoogstaande lading mee krijgt. De rust en kalmte waarmee het gesprek zich ontvouwd en het totaal ontberen van ego en conflictdrang - de heren hebben toch beiden hun hele leven al achter de rug - leent zich uitstekend tot een uiteenzetting vol levenswijsheid, doordachte beschouwingen en waarachtige conclusies. 'En alles wat mensen "bedriegen" noemen, de treurige en saaie rebellie van lichamen tegen een situatie en een derde persoon, is verschrikkelijk oninteressant aan het eind van het leven, onverschillig, bijna meelijwekkend, als een ongeluk of een misverstand.' Indrukwekkend. Ronduit indrukwekkend.

05/02/2021

Simenon. 't was even geleden dat we hem nog lazen. We maakten ooit kennis via Maigret (natuurlijk, wie niet?), maar ontdekten via 'de bananentoerist' dat hij een heerlijk schrijver was en bovenal een sterk ontleder van de menselijk ziel. Onbekenden in huis ligt middenin de policiers en de eerde psychologische romans die Simenon schreef. Het is in zijn pure vorm een who dunnit opgebouwd rond de moord op een onbekende in het huis van een vereenzaamd advocaat. Maar de uitwerking is dat allerminst. Sinds zijn vrouw hem in de steek liet, leeft advocaat Hector Loursat als kluizenaar en heeft hij zelfs amper contact met zijn dochter, hoewel die bij hem woont. Maar de moord brengt daar stilaan verandering in. Onbekenden in huis is dan ook eerder de morele en feitelijke heropstanding van een man die zich teruggetrokken had uit de samenleving dan een moordraadsel. Het is indrukwekkend hoe Simenon zijn hoofdpersoon voorzichtig, schichtig en onwennig weer laat openbloeien. Dat hij met de verwondering van een kind weer naar de wereld en de mensen om hem heen kijkt, zorgt ook voor een zinvolle blik op de moordzaak. Het pleidooi in de rechtbank is strak en fris uitgewerkt maar het is vooral heerlijk hoe Simenon je doodsimpel om de oren slaat met plotse zinnen zoals: "Een verre claxon drong door de laag van stilte heen, hen eraan herinnerend dat er om hen heen een kleine stad bestond, waarvan elke bewoner dacht dat hij het leven kende." Heerlijk leesvoer!

12/02/2021

Blij dat Leesmagazijn weer in print is. Al is het dan in print-on-demand, niet echt onze favoriete manier van uitgeven. Enfin, toen we de aankondigingstekst van 'Faber, de verwoester' lazen hadden we meteen zin om aan het lezen te slaan, wetende: de uitgaves van Leesmagazijn zijn nooit gratuit, er zit altijd wel een engagement in en ze zijn zelden of nooit doorsnee of geschikt voor de grootste gemene deler. De hele tijd tijdens het lezen (dat ging erg vlotjes, Tristan Garcia heeft een snelle, toegankelijke stijl en weet een uitstekende spanningsboog op te bouwen) dachten we een driesterrenboek in handen te hebben, je weet wel: dankbaar, vlot lezend, goed geschreven, tof verhaal en binnen drie jaar weet je er niets meer van. Maar dat wist de auteur in zijn laatste pagina's helemaal goed te maken. Dus die vierde ster is echt wel verdiend. We krijgen het verhaal van drie vrienden en hun schoolcarrière: twee kneusjes die helemaal opkijken naar en opgaan in Faber, de nieuweling die groter dan het leven zelf lijkt te zijn. Nadat ze elkaar (natuurlijk passeren er eerst kleine en minder kleine drama's) uit het oog verloren, komen ze - met uiteenlopende motieven - weer terug in het dorp voor een zinderen slotakte. Zoals gezegd is het verhaal snel, meeslepend, spannend, heftig (soms op het randje van grotesk) en dachten we in eerste instantie dat het daarbij zou blijven. Maar Garcia haalt in de plot enkele verrassende en vakkundig uitgewerkte kneepjes naar boven, die het boek boven alsnog op een hoger niveau tillen. Veel wil ik daar niet over vertellen, omdat het ook bij mij als een verrassing aankwam, maar het is mooi hoe de auteur Faber - grootser dan het leven zelve, of niet - alsnog al dan niet in perspectief wil plaatsen. Een boek over al dan niet bukken om onder de deur van de maatschappij door te kunnen. (vrij geciteerd) Een boek over levende legendes en de vraag wat ze uiteindelijk waard zijn. En tot slot: een boek van een auteur van mijn generatie, gedrenkt in herkenbare iconen, ideeën, gebeurtenissen en context. Yep, ben aangenaam verrast!

12/02/2021

'k zou graag een 4,5 geven. Indrukwekkend staaltje geschiedschrijving van de 33-jarige George Orwell, die in 1936 als journalist naar Spanje trok om er verslag te brengen van de burgeroorlog: Franco die met de hulp van Hitler een fascistische dictatuur wilde vestigen versus kleine boeren en arbeiders die een marxistische bewind op poten wilden zetten. Orwell arriveert in Barcelona en meldt zich - in de greep van de revolutionaire sfeer - onmiddellijk als vrijwilliger aan bij een Marxistische militie. Zijn vrouw blijft in Barcelona op hem wachten. Zo schrijft hij uiteindelijk een ooggetuigenverslag vanuit de frontlinie, waar het huilen met de pet op is: ongedierte, amper wapens, amper kledij en zelfs amper strijd. Maar de bereidwilligheid van de arbeiders en buitenlandse vrijwilligers om zich in te zetten en op te offeren voor de marxistische revolutie is indrukwekkend. De oorlog tegen Franco moet gewonnen worden. Orwell neemt ook de tijd om de politiek achter de strijd te schetsen en die is niet eenvoudig, noch prijzenswaardig: de communisten, waarvan je zou denken dat ze de strijd van de arbeiders op alle manieren zouden steunen, hebben een eerder rechtse agenda in Spanje, worden gesteund door de Sovjet-Unie en dansen naar diens pijpen, zodat ze uiteindelijk (mede-)verantwoordelijk zijn voor het falen van de revolutie. Hier komt de journalist in Orwell helemaal naar boven: hij probeert zo objectief mogelijk te zijn, en waarschuwt de lezer ook expliciet voor zijn partijdigheid. Voor lezers die niet zo geïnteresseerd zijn in politiek, bundelt Orwell die beschouwingen netjes in afzonderlijke hoofdstukken en waarschuwt hij op voorhand dat ze er aan komen. Het is ronduit indrukwekkend om uit eerste hand te lezen en mee te beleven hoe mensen (jongeren, arbeiders, vrouwen, buitenlandse vrijwilligers, ... ) bereid waren hebben en houden op te geven om de strijd met het fascisme aan te gaan. Want het fascisme had sinds 1930 altijd gewonnen. Het werd tijd dat daar verandering in kwam. Dat de strijd een burgeroorlog is, maakt het allemaal intenser en ingrijpender. Stevige, maar perfect leesbare kost; indrukwekkend tijdsdocument.

22/02/2021

Monster vliegt de lezer vanaf de openingszin even genadeloos naar de keel als het lot het hoofdpersonage. "Vandaag is mijn vrouw overleden. Of misschien gisteren. Ik weet het niet meer. Ik ben dronken." Ik korte, kale en snelle zinnen leidt Roderik Six je doorheen de uitzichtloze gedachtegang van een man die zijn vrouw verliest en meteen ook de zin van zijn leven. Niets is nog de moeite waard en alles glijdt in een waas voorbij. Het eerste deel van het boek komt stevig binnen, is heftig en genadeloos. Je vraagt je af of er dan absoluut nergens nog licht in de wereld te bespeuren valt. Het strakke tempo is bijna even beklemmend als het isolement waarin de rouwende weduwnaar zich terugtrekt. Wanneer hij dat kluizenaarschap toch doorbreekt en ook zijn fysieke rouwproces stilaan lijkt te kenteren, krijg je als lezer weer wat meer grip (of is dat gewoon een illusie waar je al die tijd naar snakte?) en hoop je van het hoofdpersonage hetzelfde. Vrolijk wordt je van het oeuvre van Roderik Six niet, en dat is met Monster niet anders. Maar ook hier slaagt hij er links en rechts in wat zwarte of wrange humor doorheen de tragiek te laten schemeren en weet hij zijn lezer aan zijn zinnen te kluisteren. Straffe toebak. Alweer.

22/02/2021

Fascinerend. George Smiley, de mystiek en de (misplaatste) romantiek van het spionnenbestaan resoneren in mijn achterhoofd sinds ik John Le Carré als prille tiener ontdekte in de bibliotheek. Als mysterieuze helden en gedreven idealisten, schuilend onder een deukhoed of achter een krant, werkend voor het grotere doel. Maar. Nu we het vierde boek van John le Carré (her)lezen, vallen me twee dingen op: Ten eerste: George Smiley speelt zelden de hoofdrol. Hij is meestal slechts in de achtergrond aanwezig, als levende legende uit de oorlogstijd en gepensioneerd spion die toch niet helemaal met pensioen is. Ten tweede: de spionnen in de verhalen van John le Carré hebben dikwijls een soort oprechte naïviteit over zich, die gretig gebruikt wordt door hun oversten en die voor henzelf zelden goed nieuws betekent. Straf toch hoe die - toch niet onbelangrijke - gegevens door de jaren heen helemaal uit mijn leeservaring gewist werden. Enfin. Het boek zelf: vlot geschreven, puik opgebouwd, verrassende en confronterende plot. Dat doe le Carré als de beste, dat zeiden we u al eerder.

27/02/2021

Er moet iets gebeuren is absoluut een mooie, zij het wat wisselvallige verhalenbundel. Geen enkel verhaal is slecht, maar je krijgt bij sommige verhalen wel het gevoel dat de lat wat hoger had mogen liggen. En dat vind ik jammer. We hebben absoluut een boon voor Maartje Wortel en haar schrijverij en in sommige verhalen wist ze ons weer helemaal te raken. 'Schrijver II' vonden we een wervelend stukje meta-fictie: tegelijk zinnelijk, bespiegelend, levensecht en fictie. Andere verhalen - bijvoorbeeld over een koppel dat de dood van hun hond probeert te verwerken - vonden we amusant maar wat onaf. Daar had heel wat meer in gezet. We vergeven het Maartje graag, maar vinden toch dat als iemand met haar potentieel een verhalenbundel uitgeeft, die wat meer om het lijf mag hebben. Let op: we raden hier aan andere lezers niets af: een boek uitlezen is sowieso al een referentie :)

13/03/2021

Zinvol en noodzakelijk, geen twijfel aan. Lost de hoog opgepompte verwachtingen niet helemaal in, maar dat doet dan weer niets af aan de inhoudelijke kwaliteit. Kost je 30-40min van je leven, en die zijn wel besteed.

13/03/2021

Bervoets neemt ons mee naar een nabije toekomst waarin verliefdheid als een geestelijke aandoening aanzien wordt en patiënten het geneesmiddel Efter krijgen toegediend om daar van te genezen. Van bij aanvang weet je dat dit fout loopt en al snel ruik je dat de farma-industrie niet vrijuit gaat, maar hoe en waarom, dat houdt Bervoets nog even achter de hand. Een dystopie, met maatschappelijke en emotionele relevantie en een origineel kader: we waren helemaal klaar om ons te laten verrassen door Bervoets. Ze schrijft goed en vlot, bouwt het verhaal op vanuit verschillende perspectieven en creëert een goeie spanningsboog. We hebben het boek graag gelezen en waren ook verrast van een essentiële plottwist die we helemaal niet zagen aankomen. Maar helemaal gebalanceerd vonden we Efter niet. Niet elk personage is helemaal afgewerkt en wat we in dit boek missen is een noodzaak. Misschien niet helemaal helder, maar er is wat extra punch nodig, wat diepere relevantie, wat snedigere context, wat meer essentie. Graag gelezen, maar zoals de beenhouwer hier om de hoek ons zou vragen: mag het iets meer zijn?

15/03/2021

Bijzonder boekje, dit. Onze hoofdrolspelers wonen op een eiland waar dingen 1 voor 1 verdwijnen. De inwoners gaan daar gelaten mee om en aanvaarden het verdwijnen als één van de dingen des levens. Eens iets verdwenen is, verliezen mensen daar ook hun herinneringen aan en weegt het niet meer op hun gemoed of gedachten. Althans voor de meesten is dit zo. Een jonge schrijfster haar moeder vergat niet en werd opgepakt door The Memory Police. We volgen de jonge schrijfster, haar redacteur en de oude man die voor hen zorgt in een periode waarin steeds meer verdwijnt. Yoko Ogawa creëerde een origineel uitgangspunt voor haar roman en vertelt daarover in een strak verhaaltempo, hoewel het leestempo dat het boek afdwingt, trager is. De sfeer is verstaanbaar maar net ongrijpbaar, ongemakkelijk maar niet angstaanjagend, beklemmend maar niet verstikkend. Op veel vlakken balanceert het boek op dat soort lijnen en grensgebieden. Waar je als lezer bij aanvang geen idee hebt welke richting het boek uitgaat, wordt het stilaan duidelijk dat Ogawa een subtiele allegorie in elkaar puzzelde, die op meer vlakken dan vermoed in elkaar past. Hoewel ik nog steeds niet helemaal weet wat ze allemaal wel of niet wil zeggen, ben ik ervan overtuigd dat de gedachten die ik door dit boek aanraakte of de ideeën die ik zag passeren, nog lang door mijn hoofd gaan blijven spoken. Straf.

20/03/2021

Wat een mokerslag. De ene vijf sterren is de andere niet. Ik zou een ster kunnen laten vallen vanwege het ongemak dat me de hele tijd vergezelde tijdens het lezen. Een sterretje minder omdat de auteur me een voyeuristisch gevoel gaf. Mijn god, wil ik dit eigenlijk allemaal wel weten, was een gedachte die nooit veraf was. Maar de intensiteit van het verhaal, de leeservaring die me bij de keel greep, de heftige emoties die de revue passeerden, de bespiegelingen die de auteur maakt en de rotsvaste overtuiging dat iedereen overal het recht heeft zijn plaats te vinden die het boek uitstraalt, dat zal die vijfde sterk wel waard zijn. Tamsin Calidas vertelt hoe ze 15 jaar geleden haar goede leventje in Londen opgaf om met haar echtgenoot een schapenboerderij op een klein Schots eiland (om en bij de 150 bewoners) te verbouwen en uit te baten. De 15 jaar die volgen zijn alles behalve een droom. Ze zijn bikkelhard en Calidas beschrijft ze tot in het pijnlijkste detail: een huwelijk dat stukloopt, een kinderwens die onhaalbaar blijkt, financiële problemen en eenzaamheid. Veel eenzaamheid. Dat alles tegen de achtergrond van een gesloten gemeenschap die moeizaam met nieuwkomers om lijkt te gaan. Wanneer je als lezer denkt alles gehad te hebben, blijkt er nog tegenslag om de hoek te leunen. Alle bovenstaande zouden me nooit kunnen overtuigen om dat boek te lezen. Ook nu vind ik het nog merkwaardig dat ik hier doorheen vloog. Maar waar Calidas haar verhaal mee in balans brengt, is de omgeving waarin ze zo graag wil verblijven. De natuur die het ritme op zo'n eiland bepaald en waartegen elk verzet zinloos is. De natuur die haar voedt: letterlijk wanneer ze geen frank meer heeft om uit te geven en figuurlijk wanneer ze door weer en wind, plant en dier te observeren lessen voor zichzelf trekt. Dikwijls heb ik tijdens het lezen gedacht: was dit maar uitgesproken fictie. Dan kon ik zeggen dat het een mooi boek was maar dat de auteur soms wat overdreef. Nu blijf je met die moker in je maag. Nu sta ik erbij en kijk er naar. Ik zal nog wel even moeten kauwen: wanneer ben je te koppig en wanneer geef je te snel op. Wanneer stel je je aan of wanneer moet leed gedeeld worden. Vragen genoeg. Ben benieuwd hoe en hoelang dit blijft nazinderen.

26/03/2021

Slechts drie sterren voor een boek van Foster Wallace, dat wringt een beetje hoor. Maar ik wil vooral de modale lezer, die misschien eens iets wil proberen van Foster Wallace, niet misleiden. Want dit is geen topcollectie. Maar ze bevat wel topstukken. Het openingsessay 'Federer, both flesh and not' is om duimen en vingers af te lekken: heerlijk hoe lyrisch DFW over tennis schrijft, hoe hij er in slaagt een balwisseling vloeiend en boeiend op papier te zetten en hoe hij bijna wiskundig aantoont wat het unieke aan een tennisspeler als Roger Federer is. Ook het essay over het boek 'Wittgensteins mistress' konden we erg smaken, al ging het ons soms boven de pet. 'Democracy and the U.S. Open' was dan weer een speelse belichting van de commerciële kant van het tennis en een stuk waarin DFW een aantal keer zichzelf ontwapenend (zelfs een beetje aandoenlijk) blootgeeft. The (as it were) seminal importance of Terminator 2 was ook smullen: hoe DFW populaire cultuur onder het mes neemt (niet per se negatief bejegend) en fileert waarom T2 een symptoom van een bepaal soort actie film is. Tot slot vonden we het meest verrassende stuk misschien 'Twenty-four word notes' waarin DFW uitleg, commentaar of visie geeft bij 24 woorden. Het gaf ons leuke inzichten in taal en leerde ons hoe gedreven, perfectionistisch en toch ook speels DFW met taal bezig was. Grappig, erudiet en soms verrassend, die stukjes. We onthouden nog een origineel voorwoord voor een 'Best of American Essays' uitgave en een bezorgde, alerte en nog steeds relevante brief over vrijheid na 9/11. De hierboven vernoemde essays geven we met plezier 4 of soms zelfs 5 (Federer en 24 words) sterren, de anderen vielen tussen de mazen van ons kwalitatieve web. Desalniettemin* : graag gelezen! *eigenlijk gewoon dus, maar ik vond desalniettemin veel mooier staan. En een recensie van een boek van DFW zou toch steeds een voetnoot mogen bevatten, niet?

10/04/2021

In schone, heldere taal met soms poëtische metaforen schetst Denis Johnson een genadeloos en meedogenloos portret van verloren adolescentie: diefstal, geweld, drank en drugs maken de orde van de dag uit en vullen het uitzichtloze bestaan van Fuckhead en zijn vrienden. De verteller (Fuckhead) blikt terug op die kansloze periode uit zijn leven en laat de lezer kennis maken met de verwarring, de leegte, de hallucinaties, de vluchtige zinloze contacten en de holle dagen van zijn bestaan in 11 uit zijn beproefde geheugen gegrepen verhalen. "Hij was ergens in de vijftig. Hij had zijn hele leven verpest. Degenen onder ons die niet meer dan een paar jaar hadden verpest, waren erg gesteld op zulke mensen." Is een treffend citaat om het milieu en de context te schetsen. Vanuit mijn voorliefde voor cultliteratuur stond het boek al lang op mijn verlanglijstje, ik las al wel het één en ander over grauwe milieus en kansloos opgroeien (Al die tijd de duivel!), of drankmisbruik, drugsverslaving, ... maar nimmer las ik iets beters dan het verhaal 'Eerste hulp' dat middenin het boek zit. Alles wat een goed verhaal nodig heeft zit er in: schone zitten, mooie metaforen. Waanzin, humor, ontroering. Wat mij betreft, maakt alleen al dat verhaal het hele boek lezenswaardig, al zijn de overige 10 niet echt minderwaardig. Top literatuur. Met een hoekje af. Zo lusten we ze graag.

11/04/2021

Weinig boeken zijn na 100 jaar nog steeds relevant en nog minder boeken lanceren een woord. Hier en daar misschien wel een neologisme in de eigen taal, maar een woord dat wereldwijd overgenomen werd? Het woord robot (R.U.R. = Rossum’s Universele Robots) werd voor het eerst gebruikt in dit toneelstuk dat in 1921 in Tsjechië in première ging. Het stamt af van robota (wat hard, verplicht werk betekend) en dat is meteen het idealistische uitgangspunt van vader en zoon Rossum bij de ontwikkeling van robots: ze nemen mensen het werk uit handen en brengen de mensheid zo dichter bij een samenleving waarin ze zich alleen nog met hun hobby's en vrije tijd moeten bezighouden. Net als in het fantastische 'Oorlog met de salamanders' loopt het samenleven van de mens met 'ander leven' niet van een leien dakje, de robots komen in opstand en de mens dreigt ten onder te gaan. Capek schrijft vlot en dit toneelstuk is perfect leesbaar in boekvorm. Een verhaal dat na 100 jaar nog steeds relevant is: hoever kan de mens gaan in het scheppen van ander leven en hoe lang duurt het eer de drang van de mens naar meer en beter, zich tegen hem keert? Capek is nooit gratuit, vlot leesbaar en inhoudelijk altijd verrassend. Puik boek!

12/04/2021

Ook in The Gameshouse wist Claire North ons helemaal mee te zuigen en levert ze weer een spannende, vlot lezende roman af waarin tussen de regels ook wat over onze samenleving te leren valt, voor wie dat wil. Intussen zijn er weinig (vrouwelijke) auteurs die zo prominent in onze boekenkast vertegenwoordigd zijn en nog minder van wie we het hele oeuvre lazen. Na 7 romans weten we wat Claire North haar stokpaardje is: ze schrijft (razend) spannende romans, met heel de wereld en de menselijke geschiedenis als decor, en gaat vanuit een magisch-realistisch (of noem het fantasy) blik aan de slag met de machinaties achter het menselijk handelen. Het zij een geest die van mens naar mens overspringt ('Huid' - het idee vind je ook terug in David Mitchell's Geestverwantschap), het zij een geest die telkens in een nieuw lichaam herboren wordt (haar geniale debuut De eerste 15 levens van Harry August (verscheen ongeveer gelijktijdig met 'Tijdsmeters' van David Mitchell, waarin een soortgelijk concept gebruikt wordt), het zij een vloek die de drager fysiek achtervolgt (The Pursuit of William Abbey), het zij Pietje De Dood die met zijn slachtoffers gaat praten (The end of the day). Telkens gebruikt ze dat gegeven om spanning en plot te creëren, maar licht ze ook een tipje van de sluiter om existentiële twijfels, maatschappelijke problemen of relevante vragen boven te halen. Subtiel, maar daarom niet minder aanwezig. In The Gameshouse is heel de wereld een spelbord en vallen regimes, sterven bankdirecteurs, vluchten volkeren of bombarderen piloten omdat ze pionnen in het spel van spelers zijn. Nadat we in de 2 eerste novelles kennismaken met 2 spelers en het concept van The Gameshouse, krijgen we in de slotnovelle een daverend eindspel dat gepaard gaat met flitsende actie, maar evenzeer relevante vragen over hoe rationeel menselijk handelen is, en waar het met de wereld naartoe moet. Yep, met smaak verorberd, op naar de volgende van Claire North.

25/04/2021

Een prettig boekje waarin Bregman probeert uit te zoeken wat een verzetsheld maakt en daarvoor het verhaal van Arnold Douwes gebruikt. Die redde tijdens WOII zo'n 350 Joden, maar bleek voor en na de oorlog een bijna onmogelijk mens te zijn. Wat maakt dan zo'n verzetsheld, vraagt Bregman zich 70 bladzijden lang af. Echt te typeren valt dat niet en aan de hand van vergelijkingen tussen Jodenredders en niet-redders, proberen verschillende onderzoekers dat al jarenlang te typeren, zonder het vastgepind te krijgen. Op één ding na: "Uiteindelijk bleek één omstandigheid bijna allesbepalend. (...) als aan deze voorwaarde werd voldaan (kwam) vrijwel iedereen in actie. Of om precies te zijn: 96 procent. En wat was die voorwaarde? Simpel: je moest gevraagd worden. Wie gevraagd werd om een Jood te helpen, zei vrijwel altijd ja." Een eenvoudig en waarachtig pleidooi om het goed te doen en je omgeving daarmee te inspireren, want zo 'besmet' je ook andere mensen. Klinkt hier een beetje moraliserend, maar uitsluitend door feiten opgebouwd, is het een erg mooie conclusie waar hij naartoe werkt. Puik.

01/05/2021

Tijdens mijn adolescentie las ik heel wat misdaad: de confessies van Dirk Trioen of Leopold Van Esbroeck, boeken over Patrick Haemers en de bende van Nijvel maar evenzeer schrijfsels over notoire seriemoordenaars, profiling of het verhaal van J. Edgar Hoover. Nadien passeerde jaren later het bikkelharde Gomorra nog de revue, maar het was weer even geleden dat ik nog wat echt gebeurde misdaad tot me nam. Toen Helter Skelter zijdelings vermeld werd in Bowie's Books raakte ik toch weer gefascineerd: Charles Manson's naam resoneert meer dan 50 jaar na datum nog steeds en de moorden gepleegd door zijn Family waren een bloederig orgelpunt in het decennium van de Flower Power. Helter Skelter is een grondig en contentieus verslag dat begint met de moorden en eindigt met de veroordeling van de 4 Manson Girls en Manson zelf. Het boek werd geschreven door openbaar aanklager Vincent Bugliosi, wat een unieke inkijk geeft in het proces, de rechtsgang, het gedrag van de verdachten, de onderlinge verhoudingen in de rechtszaal, ... Stevige kost: omwille van de feiten zelve - waar je als lezer telkens weer doorheen moet - en omwille van de grondige manier waarop Bugliosi het verhaal aanpakt. Dat - ondanks de zware feiten en de veroordeling - de tegencultuur altijd is blijven flirten met Manson en zijn family, maakt de boel nog wat groezeliger. Wat zeg je over zo'n boek? Heftige leeservaring, waarin ik wel helemaal opgeslokt werd. Goed uitgewerkt en opgebouwd, stevig onderbouwd en in al zijn facetten fascinerend. Misschien was het in mijn achterhoofd ook altijd een geruststelling dat ik wist dat Manson veroordeeld werd en nooit meer vrijgekomen is (hij overleed in 2017): het gevoel dat gerechtigheid geschiedde - of althans deels - maakte het lezen toch wel draaglijker.

04/05/2021

'Van Oorschot Terloops' is een heerlijk vormgegeven en mooi reeksje waarin schrijvers een wandeling, hun wandeling, ... beschrijven. Maar natuurlijk is er meer dan dat. Aan de hand van haar wandelafspraken in Park Oost met Nina Weijers, proeven we van Maartje Wortels verlatingsangst, haar zoektocht naar houvast en haar existentiële twijfels. Mooi tussendoortje. Dringend wat schrijvers van over de grens aantrekken, vrienden van Van Oorschot.

05/05/2021

Hoewel een groot deel van de aantrekkingskracht van Peter F. Hamilton is dat hij ons meestal voor minstens 1500 bladzijden weet mee te slepen in goed uitgewerkte, vlot geschreven en gigantische space-opera's waarin we onszelf helemaal verliezen, blijkt hij ook met kortverhalen overweg te kunnen. Aangenaam leesvoer, enkele toffe ideeën en een fijn weerzien met Chief Investigator Paula Myo in de laatste twee verhalen. Openingsverhaal 'Watching the trees grow' (over een moord die gedurende verschillende decennia verder wordt ontrafeld) en 'The demon trap' (waarin Myo volhard om de juiste dader op de juiste manier gestraft te krijgen) staken er wat ons betreft bovenuit. Niets echt geniaal en niet de Hamilton die ons zal bijblijven, maar graag gelezen.

17/05/2021

Een uitmuntend prentenboek over hoe het ervoor was, hoe we tijdens ervaarden en wat erna kan zijn. Luke Adam Hawker illustreert op indrukwekkende wijze het spaarzame verhaal van een man en zijn hond die - net als alle anderen - moeten schuilen als er een zware storm op komst is. Donkere wolken, isolement en een wereld waarin we dingen herontdekken en lessen trekken uit het afgesneden zijn van de wereld, ... klinkt bekend in de oren. In spaarzame taal, poëtisch maar niet nodeloos pompeus of metaforisch, krijg je een pareltje dat op een mooie manier niet meer of niet minder dan de essentie verteld. De illustraties zijn prachtig, bevatten soms uitzonderlijk veel detail of laten net weg wat niet gezien hoeft te worden. Tekst en tekening werken wonderwel samen. Schoon.

20/05/2021

(Deze recensie handelt eigenlijk over 'Een olifant omleggen' - privédomein nr 23, verschenen in 1973, maar lijkt me relevant voor alle journalistiek en essays van de hand van Orwell) Essay's, brieven en journalistiek van de hand van George Orwell, zoals uitgegeven door zijn weduwe 18 jaar na zijn dood en in 1973 in vertaling verschenen bij De Arbeiderspers (ik denk dat Orwell dat wel leuk gevonden zou hebben). Natuurlijk is niet elke letter in dit boek 5-sterren waard, maar alleen al 'Notities over nationalisme', dat - 76 jaar nadat het geschreven werd - nog steeds relevant en verhelderend is, verdient er 6. Verder vonden we 'Een olifant omleggen' indrukwekkend omwille van de conclusies die Orwell trekt over de verhouding tussen onderdrukker en onderdrukte en wie eigenlijk wiens vrijheid inperkt. Ook 'Nachtasiel' - over de wereld van daklozen en hun opvangtehuizen en 'Hoe zalig gleed de jongenskiel' konden ons erg bekoren. Dat laatste is een uitgebreid verslag over zijn prille jeugd (8-13 jaar) op een kostschool waarin Orwell zowel terugblikt op die jeugdige naïviteit en ontwikkeling als op het klassenverschil dat hen dagelijks onder de neus gewreven werd. De zoektocht van Orwell naar de juiste politieke weg en de rol die hij daar als kunstenaar al dan niet in moet spelen, spat van elke bladzijden. Nu, 70 jaar na zijn dood, de auteursrechten op zijn werk vervallen, verschenen bovenstaande en andere essays in verschillende bundelingen, allen lezenswaardig, me dunkt. Grote meneer.

23/05/2021

(Deze recensie handelt eigenlijk over 'Een olifant omleggen' - privédomein nr 23, verschenen in 1973, maar lijkt me relevant voor alle journalistiek en essays van de hand van Orwell) Essay's, brieven en journalistiek van de hand van George Orwell, zoals uitgegeven door zijn weduwe 18 jaar na zijn dood en in 1973 in vertaling verschenen bij De Arbeiderspers (ik denk dat Orwell dat wel leuk gevonden zou hebben). Natuurlijk is niet elke letter in dit boek 5-sterren waard, maar alleen al 'Notities over nationalisme', dat - 76 jaar nadat het geschreven werd - nog steeds relevant en verhelderend is, verdient er 6. Verder vonden we 'Een olifant omleggen' indrukwekkend omwille van de conclusies die Orwell trekt over de verhouding tussen onderdrukker en onderdrukte en wie eigenlijk wiens vrijheid inperkt. Ook 'Nachtasiel' - over de wereld van daklozen en hun opvangtehuizen en 'Hoe zalig gleed de jongenskiel' konden ons erg bekoren. Dat laatste is een uitgebreid verslag over zijn prille jeugd (8-13 jaar) op een kostschool waarin Orwell zowel terugblikt op die jeugdige naïviteit en ontwikkeling als op het klassenverschil dat hen dagelijks onder de neus gewreven werd. De zoektocht van Orwell naar de juiste politieke weg en de rol die hij daar als kunstenaar al dan niet in moet spelen, spat van elke bladzijden. Nu, 70 jaar na zijn dood, de auteursrechten op zijn werk vervallen, verschenen bovenstaande en andere essays in verschillende bundelingen, allen lezenswaardig, me dunkt. Grote meneer.

23/05/2021

Walden light vind ik wel goed klinken, als jullie beloven het niet pejoratief op te vatten. Heerlijk vonden we het om het jaar dat Walter J.C. Murray begin jaren '20 doorbracht op een vervallen hoeve in Sussex mee te mogen beleven. Copsford was 20 jaar onbewoond en verstoken van stromend water en elektriciteit, maar exact de plek die Murray zocht als schril contrast voor zijn bestaan op een 3-hoog flat in Londen. Op een heuvel, over het water van de Darn, tussen de verwilderde weides, 1,5 mijl van de dichtstbijzijnde boerderij nam hij met slechts een stoel en een bed als meubilair zijn intrek in Copsford om te leven van de kruidenpluk en in zijn vrije momenten te schrijven. Het is heerlijk om 100 jaar na datum de ervaringen van Murray te lezen: hij vindt helemaal zijn weg in de natuur - ook al is hij leek - en geraakt daar zo aan verslingerd dat hij zich met weinig anders bezig houdt. Hoewel de eenzaamheid weegt, zijn de uren die hij buiten - aan het werk - doorbrengt, uren vol vreugde, labeur en genot. De overpeinzingen van Murray zijn waardevol en dankbaar voor de lezer, geen zware bedenksel of uitgesproken levensfilosofie, maar eerder rake opmerkingen, herkenbare ontdekkingen en veel menselijkheid. Treffend hoe iemand 100 jaar geleden ook al het gejaagde stadsleven wilde ontvluchten. Met smaak verorberd. Veel smaak. Waarom geen 5 sterren? Ik weet het niet, omdat we daar wat omzichtiger mee moeten omspringen? Kom, een schone 4,5 dan!

31/05/2021

Hoe onder de voet ik steeds weer ben als ik oorlogsliteratuur lees. Hoe ik stiekem vermoed dat ik naar oorlogsliteratuur grijp als ik dreig in mijn dagdagelijks bestaan perspectief te verliezen. Hoe graag ik wil geloven dat als iedereen dit soort literatuur leest, woorden als 'Nooit meer oorlog' ook effectief inhoud zouden krijgen. Mario Rigoni beschrijft in twee delen zijn oorlogservaringen in Rusland in heldere taal zonder franjes en met onmiskenbaar scherpe blik voor de waanzin van oorlog, zonder het soldatenbestaan te verloochenen. "Het steunpunt" beschrijft de confrontatie met de Russen aan het front rond Stalingrand, waar de Italianen in de bocht van de Don deelnamen aan een uitzichtloze loopgravenoorlog in de ijzige winter van 42-43. "In de tang" vertelt het schrijnende, aan waanzin grenzende verhaal van de terugtrekking van het Italiaanse en Duitse leger in februari 43. Hoe deze ijskoude, barre dagenlange tocht door sneeuwstormen, spervuur, partizanenaanvallen, bij onmenselijke temperaturen door Rigoni en de restanten van de terugtrekkende colonne tot een goed einde is gebracht, grens aan het onwaarschijnlijke. Rigoni beschrijft op indrukwekkende wijze hoe de overlevingsdrang een automatisme wordt dat zijn persoonlijkheid volledig wegdrukt. Van een ongekende, ontroerende en verrassende schoonheid is de passage waarin hij 's nachts een izba (typisch Russisch boerenhuis) binnenstapt waar drie gewapende Russsiche soldaten aan tafel zitten. Een passage die de kern van onze menselijkheid weet te vatten, zelfs ten midden van oorlogswaanzin. Indrukwekkend en verstillend.

01/06/2021

Mooi, meeslepend, goed uitgewerkt en noodzakelijk. We kennen James Rebanks van het erg mooie 'Een herdersleven' waarin hij vertelde over opgroeien op een schapenboerderij in het Engelse Lake District, zijn verzet tegen het voorbestemde boerenbestaan en zijn uiteindelijke terugkeer om dat bestaan te omarmen. Een boek waar de romantiek omtrent het landelijke leven van af spatte, net omdat de auteur dat zorgvuldig wilde vermijden. Bij het verschijnen van Pastorale vroegen we ons af wat Rebanks daar aan toe te voegen had, wat tot enige twijfel leidde. Maar en of Rebanks daar iets aan toe te voegen had. In een vlotte stijl en met een gezonde afwisseling tussen het persoonlijke en het universele, werpt Rebanks zijn licht op de veranderingen in het boerenbestaan dat hij overgeleverd kreeg van zijn grootvader, via zijn vader en dat hij nu doorgeeft aan zijn kinderen. Rebanks schrijft van binnenuit een uniek, kritisch, helder en eerlijk verhaal over de impact van boeren op hun omgeving, maar evenzeer over de impact van de maatschappij en haar wensen op diezelfde boeren. Met mededogen voor de keuzes die velen van hen gedwongen zijn te maken, maar ook met de nodige zelfkritiek, beschrijft hij de valkuil van schaalvergroting, kunstmest, .... en de gevolgen daarvan. Als leek zie je het allemaal voor je neus gebeuren en weet Rebanks, net door het universele te belichten vanuit persoonlijke ervaring, de fuik waarin vele landbouwers terechtkwamen klaar en duidelijk te benoemen. Maar hij benoemd even helder de keuzes die hij zelf leerde maken. Het besef dat een boerderij deel uitmaakt van een groter ecosysteem. Het besef dat hij het niet in zijn eentje kan veranderen, maar ook het besef dat hij dat niet hoeft: de verantwoordelijkheid voor zijn eigen boerenbestaan en de keuze om dat weer meer en meer in de oudere traditie en met oog voor de natuur rondom en ecologie in het algemeen te doen, dat is de hoopgevende lijn van zijn boek. En zijn leven. Eerlijk en helder. Belangrijk en ontzagwekkend. Hard en hoopvol.

05/06/2021

Yep, dit is John le Carré in bloedvorm: tot in de puntjes verzorgd, strak uitgewerkt, sublieme opbouw, stevige plot en veel menselijkheid. George Smiley - die we intussen kennen als ware het een gezellige (?) nonkel - gaat op zoek naar een Russische mol in de Britse geheime dienst en doet dat met een indrukwekkend mix van vastberadenheid, omzichtigheid, geduld en doortastendheid. Gestaag krijgt je als lezer alle nodige achtergrond waarbinnen de plot zich ontrafeld: de missies die gesaboteerd werden, de mogelijke verdachten, mislukte pogingen om de mol te vinden, .... Wat ook nu weer de kracht van le Carré's spionageroman uitmaakt is dat het niet om een romantisering van het spionnenbestaan draait, noch om een verheerlijking van de geheime dienst, maar dat het een raak, treffend en ontnuchterend relaas is over spionnen die als radertjes in de machine van de geheime dienst vermorzeld worden, mensen die genadeloos de tol betalen voor politieke keuzes en ondanks alles hun idealen en geloof in hun vaderland overeind proberen te houden.

11/06/2021

300 bladzijden op 1,5 werkdag? Dat krijgen weinig auteurs van me gedaan. Blake Crouch schrijft dan ook in een flitsende stijl, ontwikkeld een hoog verhaaltempo en stevent in rotvaart op zijn plot af. Blake Crouch dank zijn bekendheid (blijkbaar) aan de Wayward Pines-reeks, maar wij ontdekten hem met het verrassend sterke Recursion en wilden daarom graag meer van zijn schrijven proeven. Net als in Recursion draait Dark Matter rond een (theoretisch mogelijke) wetenschappelijke uitvinding en de impact ervan op het leven. Natuurkunde leerkracht en voormalig wetenschapper Jason Desson wordt plotsklaps en brutaal uit zijn bestaan gerukt en wanneer hij alles weer op een rij lijkt te hebben, blijkt de wereld om hem heen niet meer dezelfde te zijn. Zijn vrouw is zijn vrouw niet meer, zijn zoon niet zijn zoon.... Een situatie waaruit Crouch in hoog tempo een razend spannend en meeslepend boek uit puurt. Graag gelezen, hoewel we het gevoel hebben dat de plot in Recursion net iets strakker samengeweven werd dan in dit boek.

13/06/2021

Wat een heerlijk boek. Mockingbird verhaalt over een toekomst waarin robots de dienst uitmaken. Ze waren er dan ooit wel om mensen te dienen, maar die mensheid is dat al lang vergeten. De gemiddelde inwoner van New York City houdt zich immers bezig met nutteloze dagtaken, verzacht door het roken van joints en breng zijn avonden vrijwillig door onder de kalmeringspillen starend naar hersenloos entertainment op tv. En kinderen? Paul Bentley zou niet meer weten wanneer hij voor het laatst een kind gezien heeft... Uit deze premise puurt Walter Tevis een hartverwarmend, melancholisch verhaal over wat het betekent om mens te zijn. Met als protagonist een man die opnieuw leert lezen en zo deuren naar het verleden van de mensheid ziet opengaan en als antagonist de laatst gebouwde robot ooit: te slim om gelukkig te zijn, te weinig autonomie om zichzelf te zijn. Net als in 'The man who fell to earth' laat Tevis ons door kritische maar empatische bril naar ons bestaan kijken en doet hij dat op een hartverwarmende manier. Uit het gemis en belang van lezen en schrijven puurt Tevis schone gedachten en daarbovenop wist hij nog een meeslepend en avontuurlijk boek te schrijven met verrassende plot. Straf!

22/06/2021

In Beer zit de sfeer meteen goed en toont Marian Engel waar literaire parels toe instaat zijn. Het boek schetst de bijzondere relatie van een vrouw met een beer en vertelt ons zo heel wat over eenzaamheid, onzekerheid, verlangen en mens zijn. De wat vastgeroeste bibliothecaresse Lou wordt uitgezonden naar een Canadees eilandje waar ze een geschonken bibliotheek op een leegstaand landgoed moet gaan archiveren. Bij het statig herenhuis hoort een beer die er al jaren als huisdier aan de ketting leeft. Meteen bij haar aankomst is Lou erg gefascineerd door de beer, een fascinatie waaruit een innige band en ook een seksuele relatie groeit. Marian Engel weet meteen de juiste toon te treffen in een empathisch, warm verhaal over de kern van het bestaan: hoe we onszelf soms verliezen en een ander nodig hebben om ons weer op het juiste spoor te brengen. Dat ze die ontdekkingstocht op een geloofwaardige manier door en relatie met een beer laat verlopen, toont haar literaire kunde een meesterschap. Heerlijk boek: verrassend, prikkelend, sfeervol en krachtig. Alles wat je van literatuur verlangen kan, in mooi en helder proza.

28/06/2021

Meridiaan van bloed verscheen (opnieuw) op onze radar nadat we het tegenkwamen op het lijstje "Vijf ondergewaardeerde Amerikaanse romans na 1960" van David Foster Wallace. Cormac McCarthy schrijft een bikkelharde in bloed gedrenkte geschiedenis van het veroveren van het wilde westen en laat het landschap daarin een even grote en meedogenloze rol spelen als zijn hoofdpersonages. We volgen de jongen, die zich rond zijn 14de dakloos, kansloos en ouderloos aansluit bij de troep van de rechter en Glanton, genadeloze vrijbuiters, premiejagers en opportunisten. De eerste drenkt zijn bestaan in een filosofisch sausje, de laatste zoekt zelfs geen schijn van fatsoen. Wat volgt is een beklemmende tocht onder de brandende zon, door ijzige woestijnlandschappen, en verlaten bergketens. Het smerig zootje ongeregeld jaagt schaamteloos op onschuldige indianen en sluit contracten af met plaatselijke autoriteiten voor elke ingeleverde scalp. Onschuldig bloed, vuil verraad, achterbaksheid, trouweloosheid en schaamteloos opportunisme kleuren de verovering van het westen donkerrood en halen alle romantiek uit het plaatje. Of de, verre van onschuldige, maar steeds weifelende jongen die blijft zoeken naar een streepje menselijkheid of de amoreel superieure rechter wiens enige god de oorlog is, uiteindelijk de bovenhand haalt, laten we in het midden. Maar we hadden het kunnen weten. Genadeloos, hard en indrukwekkend. Straf staaltje literatuur.

04/07/2021

Degelijke, razendsnelle actie scifi. Ik ben op zoek naar een opvolger van Peter F. Hamilton (van wie ik nog slechts 1 trilogie en 1 losse roman te gaan heb, help!) en hoop(te) die stiekem te vinden in Neal Asher. Asher schrijft vlot en werkt in Prador Moon in razendsnel tempo een totaaloorlog uit tussen de mensheid en hun eerste contact met buitenaards, intelligent (maar helaas niet lief) leven. Een prestatie op zich dat je dit op dik 200 blz gefikst krijgt, maar wat meer gelaagdheid en wat dieper uitgewerkte personages had ik met open armen verwelkomt. Goed voorspel, evenwel! Benieuwd wat Asher ons nog brengen zal.

06/07/2021

Weer een hippie cult klassiekertje dat de weg naar mijn boekenplank vond. De Engelse titel 'On heaving no head' typeert nog krachtiger het uitgangspunt van Douglas Harding's spirituele gids: Toen hij in de Himalaya aan het wandelen was op 33-jarige leeftijd, ontdekte Harding dat hij geen hoofd had. "De mooiste dag van mijn leven, was de dag waarop ik ontdekte dat ik geen hoofd had. Dat is geen literair slimmigheidje, (...) ik bedoel het heel serieus." Waarna de filosoof en architect ons meeneemt naar de ontdekking van zijn spirituele pad. Amusant, absoluut. En soms raak ik als lezer ook wel aan wat Harding wil zeggen of hoe hij zijn weg naar Zen beleefde. Maar echt vastbijten in zo'n boekje kan ik me niet. Natuurlijk klopt het dat je vanuit je waarnemen niet kan vaststellen dat je een hoofd hebt, en dat die innerlijke waarnemer de enige zekerheid is. En dat die eigenlijk leeg is, en uitsluitend gevuld wordt met waarnemingen en indrukken. En dat die leegte rust brengt en zen mogelijk maakt. (Hola, schrijf ik nu echt 2000 jaar spiritueel zoeken uit in 4 zinnen?) Enfin, amusant leesvoer en wie zich er wat dieper in vast wil bijten haalt er waarschijnlijk veel meer uit dan ik. En ja, als je naast mij had gelegen op de weide in Woodstock en we deelden onze zoveelste pretsigaret nadat ik de laatste bladzijde had omgeslagen, dan had ik er de hele nacht (én de trip naar huis!) over door geboomd. Maar da's 52 jaar geleden. Toen had ik nog niet zoveel te vertellen.

07/07/2021

Wat doet Erik Vlaminck dat weer goed. Na een speelse en hilarische proloog, schetst hij met slechts drie karakters en op minder dan 60 bladzijden vlijmscherp en treffend de tragiek van het boerenbestaan. Ludo en André, 2 boerenzonen, kunnen elkaar niet rieken of zien en kunnen elkaar niet missen: de ene een rijke endodontoloog, de ander overnemer van de familieboerderij en tot de nek in de schulden. In een rake tekst stelt Vlaminck de verhouding van de twee - met tussen hen de 10 jaar jongere Sofie - op scherp en doorprikt hij meteen een aantal van onze maatschappelijke cliché's. Weinigen weten onze Vaderlandse aard zo raak te treffen als Erik Vlaminck. Soms met milde spot of rake ironie, maar steeds met bergen empathie en woordeloos begrip. Klein pareltje toch weer uit zijn pen laten vloeien.

10/07/2021

Omdat ze het beu was in elke job de eerste vrouw te zijn (ze werkte onder meer bij de inlichtingendienst van de luchtmacht en even bij de pas opgerichte CIA) schreef Alice Sheldon haar meermaals bekroonde scifi verhalen onder een mannelijk pseudoniem (die ze van de merknaam op eeen confituurpot ontleende) en correspondeerde ze met haar uitgever via postbus. De bundel 'Warm Worlds and Otherwise' verscheen onlangs in de Penguin Classics Science Fiction reeks en bevat 12 verhalen die het inzicht en het vernuft van haar schrijven mooi in de verf zetten: verscheiden, goed uitgewerkt, verrassend, aangrijpend en origineel. Ronduit indrukwekkend vonden we het bekroonde 'The girl who was plugged in', waarin Tiptree de plaag van vandaag (influencers) voorzag en doorprikte als genadeloos door computer aangestuurde holle wezens. Ook 'Fault' liet indruk na, een vlot verhaal waarin een ruimtereiziger op een andere planeet voor een misdaad veroordeeld wordt, maar pas lange tijd na thuiskomst duidelijk wordt welke straf hij ondergaat. 'All kinds of yes' was een fris verhaal waarin een alien even optrekt met wat hippies en "Love is the plan, the plan is death" een stevige - niet altijd eenvoudige - allegorie waarin liefde niet overwint. Tiptree houdt duidelijk van tragiek: weinig verhalen kennen een goede afloop, maar ze zijn telkens inventief, fris en verrassend. "The Night-blooming Saurian" - over een poging van wetenschappers om voldoende fondsen voor tijdreizen van politici te verkrijgen - wist ons dan ook door zijn luchtige toon en hilarisch verhaalverloop enorm te verrassen. Soms moesten we ons een beetje inwerken in de verhalen of duurde het even eer de context op zijn plaats viel. Maar dat James Tiptree Jr. werd opgenomen in de Science Fiction Hall of Fame lijkt ons niet meer dan terecht. Knap.

14/07/2021

Daniil Charms is één van de meest unieke stemmen in de Russische literatuur. Zijn absurde kortverhalen zijn met niets te vergelijken: soms zijn ze lachwekkend, dikwijls wreedaardig, dan weer filosofisch of compleet van de pot gerukt. Een personage voorstellen en het verhaal dan over iemand compleet anders laten gaan? Zes vrouwen uit een raam laten vallen om dan te zeggen dat je er genoeg van had en bent verder gegaan? Poesjkin over Gogol laten struikelen en Gogol over Poesjkin en weer opnieuw en daar een theatertekst van maken? Vergeten welk getal er eerst komt, de zeven of de acht? Charms draait er zijn hand niet voor om. Amusant en bevreemdend om lezen, maar dikwijls schuilt er achter die verhalen een wrange blik op het leven in Rusland en op het zinloze van het bestaan. Charms werd bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog opgepakt, krankzinnig verklaard en opgesloten. in 1942 overleed hij en werd hij vermoedelijk in een massagraf begraven. Tragisch en pijnlijk. Geef ons daar maar de legende die een Russisch volkszanger er jaren later in een lied van maakte: Charms verliet het huis om sigaretten te kopen, maar telkens hij aan de winkel komt is die net gesloten en zo trekt hij verder en zwerft hij al jaren door het land. Indrukwekkend figuur, straf proza en beide volstrekt uniek.

17/07/2021

De eerste tien bladzijden dacht ik in een standaard policier beland te zijn en vroeg ik me af waarom dit boek op mijn leeslijst terecht gekomen was. Maar kijk! 10 bladzijden later werd het interessant: briljant onderzoeker Helena Smith wil herinneringen digitaal opslaan om ze dan weer te kunnen opladen in menselijke hersenen om zo bijvoorbeeld dementerenden te helpen. Als haar beurs op zijn einde loopt, besluit ze in te gaan op een voorstel van Marcus Slade, biljonair en zelfverklaard visionair om haar onderzoek verder te zetten in zijn dienst. En dan komt Blake Crouch stilaan op volle toeren: Helena's werk blijkt meer in zijn mars te hebben dan ze zelf vermoedt, en Slade stimuleert haar daar erg in. Daarna kreeg ik als lezer verrassing na verrassing voorgeschoteld en voelde zelden of nooit aan waar Blake Crouch met het verhaal naartoe ging, terwijl het tempo van ontwikkelingen en plotwendingen ongekend hoog lag. Het hele boek lang bleef Crouch verrassen, zonder verstoppertje te moeten spelen of duidelijk informatie achter te houden. Veel vaart, intelligente plot, geloofwaardige personages, originele visies en een strak tempo maken van Recursion een fantastische leeservaring. Yep. Smaakt naar meer.

24/07/2021

Nadat we ontdekten dat 'The Three Body-problem' het eerste deel van een trilogie was, stonden we te popelen om deel 2 en 3 te ontdekken. Omdat het even geleden was dat we deel 1 lazen was het even zoeken en aftasten voor we weer helemaal mee waren in de bijzondere wereld die Cixin Liu ons voor schotelt, maar eens we weer op de rails zaten, waren we weer vertrokken voor een intense, breeds uitgezette en unieke leeservaring. Dat Cixin Liu voor de opzet van zijn verhaal deels de mosterd haalde bij de Foundation Trilogie steekt hij niet onder stoelen of banken (hij citeert of verwijst naar personages): ook zijn Remembrance of Earth's past-trilogie overspant generaties en confronteert de mensheid met een probleem dat pas in de verre toekomst acuut lijkt te worden. De dreiging van de invasie vanuit Trisolaris noopt de mensheid tot maatregelen waartoe ze technologisch niet in staat zijn en die verborgen moeten blijven voor iedereen, omdat de Trisolariërs overal meekijken en luisteren. Daaruit groeit het unieke project van de 'Wallfacers' een aantal prominenten die vrij baan krijgen om een oplossing uit te denken die ze letterlijk met niemand delen. Vanuit die opzet vertelt Cixin Liu het verdere verloop van de dreiging van de invasie en hoe de mensheid daarop probeert te antwoorden. Wat de boeken zo goed en indrukwekkend maakt, is dat hij het overzicht bewaart, de lezer dwingt om mee de lange termijn voor ogen te houden en toch een band weet te scheppen met de personages. Maar evenzeer (deels eigen aan de opzet om generaties te overspannen, maar toch evengoed een keuze die getuigt van lef) deinst hij er niet voor terug om (hoofd)personages op te offeren aan de verhaallijn, zodat je niet af te rekenen krijgt met voorspelbare logica of klassiek heldendom. De (filosofische) logica die ten grondslag ligt aan de plot van The Dark Forest is sterk uitgewerkt, relevant en indrukwekkend. Kortom: aanrader en we smullen intussen al gulzig van deel 3!

29/07/2021

4 sterren, 5 sterren, wat maakt het uit in het licht van de kosmos waar er mee sterren zijn dan er ooit op Goodreads uitgereikt zullen worden? Het slotdeel van Liu Cixin's Remebrance of Earth's Past trilogie bevat meer uitgewerkte ideeën en doordachte visies dan er tijdens de afgelopen 5 regeringstermijnen gerealiseerd werden en omvat grondig de grenzeloze en tijdloze ambitie van de trilogie. Cixin Liu neemt de lezer opnieuw mee naar de periode voor de Trisolariaanse dreiging, de mogelijkheden die de mensheid als antwoord creëert en gaat nadien verder - zowel in tijd als in mogelijkheden - dan enig ander boek dat we ooit lazen. In dit derde deel schetst Liu op overtuigende wijze hoe de mensheid in zijn geheel reageert op de uitzonderlijke grootsheid van de kosmos, de ongekende mogelijkheden van het universum en onze kleine, ietwat nietige rol daarin. We komen sommige hoofdpersonages weer tegen, maar opnieuw laat de auteur zich niet vangen aan goedkoop heldendom of voorspelbare verhaalkeuzes. Zoals gezegd is het besluit van de trilogie grenzeloos ambitieus in tijd en ruimte: Liu overschouwt niet alleen lichtjaren in ruimte, maar evenzeer millennia in tijd en geeft een beeld van het universum dat ongekend, maar evengoed realistisch kan zijn. Indrukwekkend, groots en origineel: de Remembrance of Earth's Past-trilogie is een verrijking voor het literaire en sci-fi landschap. Straffen toebak.

09/08/2021

Ok, het eerste deel van John Berger's unieke "De vrucht van hun arbeid"-trilogie beviel ons heel erg vanwege het unieke beeld dat hij schetste van het (verdwijnende) leven van kleine boeren aan de voet van de Alpen, een beeld vol empathie in een heldere, droge stijl neergeschreven. In deel 2 'Ver weg in Europa' schrijft Berger over diezelfde gemeenschap maar treedt het liefdesleven in het dorp op de voorgrond. Met een typerende feitelijkheid, vertelt Berger over een eenzame boer die accordeon speelt voor zijn koeien, over bejaarde herders en hun liefde voor de karaktervolle jongedames uit het dorp, over dromers en over tragiek. Omdat John Berger in dit tweede deel het liefdes- , en dus gevoelsleven van zijn medemens centraal stelt, krijgt het boek een universeel karakter, vol schone - eenvoudige - zinsnedes, rake bewoordingen en universele waarheden. Indrukwekkend hoe ook hier tragiek passeert, net als in het leven, maar hoe schoon elke mens tegen de achtergrond van dat leven zelf blijft. Die kunst om alle personages in hun waarde te laten, om mensen te portretteren zonder welk waardeoordeel dan ook, is wat de trilogie (of althans de eerste twee delen) van Berger zo waardevol en ontzagwekkend schoon maakt. Indrukwekkend.

15/08/2021

Deel drie uit 'De vrucht van hun arbeid' is een apotheose in romanvorm van het opmerkelijke, warme portret dat John Berger schetst van het verdwijnende boerenleven in Europa tijdens het laatste kwart van de 20ste eeuw. In deel 1 - een fascinerende en beklijvende mengvorm van verhalen, gedichten en essays - portretteerde Berger het kleine boerenleven aan de voet van de alpen. In deel 2 - een wat traditionelere verhalenbundel - kregen we liefdesverhalen tegen die achtergrond en deel 3 werd een roman waarin de volgende generatie zichzelf (vruchteloos) een weg probeert te banen in het stadsleven, aangezien de boerenstiel ten dode opgeschreven is. Soekoes en Zjoezja stammen beide af van kleine, traditionele boerengezinnen en zoeken hun weg in het genadeloze stadsleven, waar de "namen van de doden sneller vergeten zijn", in tegenstelling tot het platteland, waar "hun naamloze herinnering voort leeft in het beloop van een weg (...) of de kromming van een muurtje". Kleine misdaad, liefde, arbeiders die zich staande proberen te houden tegenover onrechtvaardige voormannen en verzengende hartstocht: Berger neemt zijn lezers mee in een beklijvend verhaal met veel vaart, symboliek die niet nodeloos gewichtig is en een onontkoombare tragiek. Het platteland, waarvan de geschiedenis en traditie zijn tentakels blijft uitslaan tot in de verzengende stad en tot in de harten en de zielen van de personages die van hun afkomst doordrongen blijven en de stad zijn indrukwekkend door elkaar gevlochten in dit zinderende slotdeel. Straffe trilogie en een indrukwekkend tijdsdocument: uniek, hartverwarmend, aangrijpend en vol licht melancholisch mededogen.

16/08/2021

We leerden de gebroeders Strugatsky kennen met Roadside Picnic, een heerlijk werkje met een frisse plot waarvan we genoten. One billion years to the end of the world bevat ook een soort humor, maar eentje waarin we ons niet onmiddellijk thuis voelden. Hoofdpersonage is de wetenschapper Malianov die op het punt staat een Nobelprijs-waardige theorie over het universum af te leveren, maar plots door vanalles en nog wat afgeleid wordt: vreemde telefoontjes, beeldschone vriendinnen van zijn vrouw en liters alcohol en dozen kaviaar die gratis aan zijn deur geleverd worden. Al snel blijkt dat collega's van hem - in andere wetenschappelijke velden - met soortgelijke 'afleidingen' te maken krijgen. Het idee daarachter, bedenkt Malianov samen met zijn collega's is dat het universum er alles aan doet om zijn status quo te behandelen, en dat de vooruitgang die de mens dreigt te maken, afgeremd dient te worden. Leuk idee, behoorlijk uitgewerkt, en soms best grappig gebracht. Bovendien zijn er ongetwijfeld parallellen te trekken met leven als wetenschapper onder het Sovjet-regime, maar het boek wist toch niet echt onze aandacht te grijpen.

18/08/2021

Wat ... een ... trip! Don Winslow gooit je vanaf de openingsbladzijden snoeihard midden in de Amerikaanse War on drugs en sleurt je in een waanzinnig tempo meer dan 500 bladzijden lang genadeloos mee in die al even genade- als hopeloze strijd. Met drugsbestrijder Art Keller en de gebroeders en drugsbaronnen Adan & Raul Barrera als voornaamste protagonisten, vlecht Winslow een geloofwaardig, goed uitgewerkt en confronterend verhaal in elkaar en toont de lezer hoe politiek, opportunisme, geldgewin, kansloosheid en corruptie vanop het laagste tot het hoogste niveau het falen van die War on drugs orchestreren. Mexicaanse drugsbaronnen, Colombiaanse vrijheidsstrijders, communistische rebellen, CIA, Ierse criminelen, Italiaanse maffia, ... allen hebben ze hun vinger in de pap en boter op het hoofd, laat Winslow zien in een leestrip in hoog tempo die 3 decennia overspant, vol geloofwaardige, goed uitgewerkte personages, met oog voor detail en een spanningsboog die nooit minder dan strak gespannen staat. Straf. Heel straf. Met The Cartel & The Border schreef Don Winslow nog twee sequels, die hoogstwaarschijnlijk ook op ons nachtkastje zullen belanden.

24/08/2021

Hopla, weer een Claire North achter de kiezen, weer met genoegen gelezen. Niet haar beste, maar we kunnen nog steeds stellen dat elk boek van Claire North bovengemiddeld goed is. Misschien dat ze in Notes from the Burning Age verhaaltechnisch wat teveel hooi op haar vork neemt: het boek is én een dystopie én een spionageroman én een zoektocht naar de positie van de mens als soort op deze aardkluit én een portret van twee personages die diametraal tegenover elkaar staan maar in (filosofische) gesprekken elkaars overtuigingen aftasten. Knap gedaan, goed uitgewerkt en zoals steeds erg vlot geschreven. Maar North lijkt zoveel in dit boek gestoken te hebben, dat we er niet helemaal in slaagden om mee te voelen met de personages of meegesleept te worden in het verhaal. Niettemin geen spijt dat we het lazen: ook nu weer lanceert North rake ideeën en blijft ze spelen met wat er achter onze menselijke handelingen zit, waarom en waarin geloven we en is het nodig dat dat geloof gegrond is in waarheid? Jammer dat ik er niet helemaal in geraakte, want North heeft altijd wat te vertellen en doet dat steeds op een leuke/originele manier.

03/09/2021

Olga Ravn stipt aan de hand van getuigenverklaringen afgenomen op een intergalactisch expeditieschip fascinerende ideeën aan over wat de essentie van mens-zijn zou kunnen wezen. Dat ze die getuigenverklaringen - zelden langer dan een blz, soms slechts enkele zinnen - droog weergeeft en daar heel haar boek aan ophangt, zorgt voor een vlot leesbare roman, maar creëert voor de lezer ook behoorlijk wat afstand tot de personages die nooit meer dan een nummer zijn (Getuigenverklaring 071,...) en waarvan je soms niet weet of het mensen zijn of mensachtigen. Ook voor de rest is Ravn erg karig met informatie en context: wat het doel van het schip is, wat de 'objecten' in de 'ruimtes' zijn,... je komt er als lezer amper iets of niets over te weten. Het is ongetwijfeld een doelbewuste keuze van de auteur om alle aandacht naar de kleine nuance-verschillen in de verklaringen van mensen of mensachtigen te laten gaan. Zo kan je je als lezer mee vastbijten in vragen die het bestaan van mensachtigen naast mensen oproept: is een androïde die dromen heeft meer mens dan eentje die alleen maar taken uitvoert? Zijn kinderen van een mens, die verhalen, ideeën en vorming van hun ouders meekrijgen, iets anders dan een herboren androïde, die zijn eigen geheugen weer geüpload krijgt? Als de boel slecht afloopt, is dat onvermijdelijk omdat mensachtigen er naar verlangen om (meer) mens te zijn? Evenzeer als er mensen zijn die liever minder (mentale) vrijheid zouden wensen als ze konden kiezen? U ziet het: ideeën en vragen genoeg in een vlot leesbaar boek van 135 pagina's, da's straf gedaan. Ik meen dat de leeservaring bij ietwat meer achtergrond, kleur of context baat had gehad en het oproepen van vragen niet in de weg zou hebben gestaan. Niettemin graag gelezen. (Tijdens het schrijven van de recensie wisselde ik continu tussen 3 en 4 sterren. 3 voor de leeservaring, 4 voor de ideeën en vragen waarop het boek drijft)

05/09/2021

Het verhaal van de trip die het onderzoeksschip de Belgica onder leiding van Adrien de Gerlache eind 19de eeuw naar Antartica ondernam om de zuidpool te verkennen, is er één om duimen en vingers van af te linken. Enfin, toch als lezer, zo'n 125 jaar later. Voor de bemanning van de Belgica was het andere koek: nadat het schip in augustus 1897 in Antwerpen naar de zuidpool vertrok, geraakte de Belgica in februari 1898 vast in het pakijs rond het continent. Het schip zou er een jaar lang vast blijven zitten en de bemanningsleden zouden als eerste overwinteren op Antartica. Het verhaal wordt door Julian Sancton op indrukwekkende wijze gereconstrueerd uit de dagboeken van officieren en bemanningsleden, uit officiële notulen en uit de memoires van De Gerlache, Cook en Admunsen. Het is een verhaal vol kleine en grote menselijke kantjes: heroïek en opportunisme, kameraadschap en na-ijver, gedrevenheid en angst. Over donkere maanden waarin de zon niet opkomt en angst en verlatenheid de dienst uitmaken. Over poolijs en onverwachte expedities, over uiteindelijk toch kansen grijpen en bijna onverwacht alsnog terugkeren. Indrukwekkend verhaal, goed uitgewerkt: heerlijke narratieve non-fictie!

18/09/2021

Sommige boeken zijn zo mooi, dat je als lezer soms vergeet hoe tragisch ze wel zijn. Een terminaal zieke zus, een broer die ik mezelf en jullie allemaal toewens en verhalen tot zover ze reiken kunnen. Uit dat recept puurt Elvis Peeters een aandoenlijk mooie, bloedstollende novelle. Een boek van Elvis Peeters is nooit gratuit: weinig schrijvers hebben het lef hun lezers met zoveel ongemak, morele twijfel of knagend geweten achter te laten als dit schrijversduo. Maar empathie, nuance en visie: daaraan ontbreekt het ook nooit in het oeuvre van Elvis Peeters. "Natuurlijk wisten we hoe het zat, maar verhalen maken het draaglijk (...) Verhalen zijn voor de geest wat adem is voor de longen" En dat is net wat deze novelle aan zijn lezers te bieden heeft: een confronterend verhaal dat warm verpakt werd: in schone taal gaan we samen met de broer op zoek naar betekenis. Wat moet je met de uitzichtloze ziekte van je jonge zus? Wat doe je met 1000 dagen die lijden omvatten, maar die ook de enige dagen zijn die je nog krijgen zal? Door verhalen te vertellen proberen broer en zus zin te geven, zin te zoeken en een toekomst te bouwen die er niet zal zijn. "Ik ben haar grote broer en zij blijft mijn zus (...) Zelfs wanneer ze groeit tot het niet meer kan" Ook wat niet is, krijgt plaats in deze novelle: Een empathische broer, die soms ook niet meer kan. Ouders die de weg niet weten en uiteindelijk ook verhalen die geen soelaas meer bieden. Daar nemen de tekeningen van Charlotte Peys het over. In wat niet meer te vertellen valt. Daar waar alleen zij weten. Aangrijpend maar warm, pijnlijk maar helend, tragisch maar mooi.

20/09/2021

Aangezien er met tijdreizen niets te rapen valt (je kan Hitler niet vermoorden, noch schatten opgraven en ze mee naar je eigen tijd brengen, noch de lottocijfers opschrijven,...) is het strikt een gebeuren waar historici aan de universiteit van Oxford zich mee bezig houden. Dat is de opzet van de boeken van Connie Willis, die ons met de eerste in de reeks (Doomsday Book) erg aangenaam verraste. To Say Nothing of the Dog bleek nr 2 te zijn en speelt zich grotendeels af in en rond de kathedraal van Coventry in de Victoriaanse tijd, in 2057 en tijdens WOII. Het boek is vlot geschreven, grossiert in kleine (en grotere) geschiedkundige feiten en culturele weetjes en heeft een goed uitgewerkte en ingenieuze plot. Reden genoeg om vier of vijf sterren te geven, zou je denken, maar helemaal meeslepen deed het boek ons niet. Daarvoor voelde het net iets te veel als een deurenkomedie aan. Knipoog links, mopje rechts, het hele boek door speelt Willis dolgraag met de lezer, de plot en de personages, waardoor we het op de duur welletjes vonden. Graag gelezen, daar niet van, maar als er van die 528 blz 200 op de redactie gesneuveld waren, had hier alvast een gelukkiger lezer gezeten.

03/10/2021

Met 'De gelukzalige jaren van tucht' schreef de Zwitsers-Italiaanse Fleur Jaeggy een intens en onthullend portret over het sociale leven tijdens de kostschooljaren van een ontluikende puber. Terugblikken op haar kostschoolperiode tussen 8 en 18 jaar oud, verhaalt Jaeggy over de ontmoeting tussen haar hoofdpersonage en de ietwat mysterieuze Fréderique, die haar plaats in de wereld gevonden lijkt te hebben. Jaeggy schets helder en trefzeker de verhouding tussen de meisjes (is het verliefd zijn?) en wat de band met hen doet. De anekdotiek in het boek staat vooral ten dienste van emoties en twijfels en van de positionering die de kostschoolmeisje ten opzicht van elkaar zoeken. Als er een nieuw, stralend en veel socialer meisje haar intrede in de kostschool doet, merk je hoe onzekerheid en het verlangen aanvaard te worden de band tussen de vriendinnen helemaal onderuit haalt. Wat het latere leven te brengen heeft, vormt het confronterende slotluik van deze korte parel. Fleur Jaeggy weet op ontluisterende wijze, in schone taal vol literaire zinnen het sociale spel tussen pubermeisjes te treffen zonder oordeel of pathetiek. Wie we zelf zijn en wie we denken dat anderen zijn, wat dat met ons doet en hoe dat oordeel ons doen en laten bepaalt: de kostschoolwereld van pubermeisjes, waar tucht zowel een houvast is als iets om tegen te rebelleren, staat de schrijfster toe dat op indrukwekkende wijze uiteen te zetten. Met een treffende, rake en schone slotmetafoor als kers op de taart. Pareltje.

05/10/2021

Indrukwekkend, die boekje. Zo'n 90 jaar geleden geschreven en door Rokus Hofstede voor het eerst naar het Nederlands vertaald in 2019. Laat ons maar aanvangen met een pluim voor die vertaling, want de stijl die Ramuz hanteert, maakte daar ongetwijfeld een hele karwei van, die Rokus tot een uitmuntend einde bracht. In De grote angst in de bergen trekken 7 dorpelingen een zomer lang naar een hoog gelegen alpenweide om er een kudde te laten grazen, ondanks het drama dat zich daar 20 jaar eerder afspeelde. In een indrukwekkende stijl, met wisselende vertelperspectieven, door elkaar gebruikte werkwoordstijden en bergen, gletsjers en de natuur die bijna als levende personages worden opgevoerd, vertelt Ramuz over de angst die het dorp in zijn greep krijgt als er een ziekte in de kudde uitbreekt en er weer een groot onheil op hen af lijkt te komen. Net door die stijl, die van de lezer soms wel wat vraagt, maar gaandeweg meer en meer evident wordt, kruipt het verhaal onder de huid en zit de grote angst in de bergen uiteindelijk ook in je hoofd en lijf en leden. Mens vs. natuur, waan vs. realiteit, spanning in de gemeenschap, angst voor elkaar en politiek gekonkelfoes: indrukwekkend en verrassend hoe actueel het boek van Ramuz na 90 jaar nog smaakt. Beklijvende, beklemmende en verrassende leeservaring: altijd fijn op zo'n boeken te stuiten!

27/10/2021

We lazen zowat elke letter die Joost Vandecasteele publiceerde nadat hij ons met zijn debuut 'Hoe de wereld perfect functioneert zonder mij' meteen wist te fascineren. We waren geweldig onder de indruk van 'Massa', hielden van de beklemmende sfeer van 'Jungle', amuseerden ons met 'Bella' en zijn verheugd u te vertellen dat Vandecasteele met 'Verlos ons van het kwaad' weer moeiteloos het niveau van Massa haalt en zelfs overstijgt. Vandecasteele heeft als geen ander de vinger aan de maatschappelijke pols: in 'Verlos ons van het kwaad' verhaalt hij over de nadagen van de aanslagen in Parijs en Brussel en hoe individuen en een stad - als spiegel van de samenleving - daarop reageren. Koen B en Elise E spelen beiden hun eigen rol - of denken die te spelen - in de spanningen tussen bevolkingsgroepen, politici en andere machtshebbers die de maatschappij op scherp stellen in de periode na de aanslagen. Met een scherpe, verhelderende blik op ons online bestaan en alle manipulaties waaraan we ons zo blootstellen, schetst Vandecasteele de mogelijke uitkomst van de machtsspelletjes die online uitgevochten worden, "iets wat keer op keer bewezen wordt in deze moderne tijden: kwetsen staat gelijk aan winnen". Met veel vaart loodst Vandecasteele zijn lezers door de schimmige motieven, gewetenloze keuzes en opportunistische stappen die achter de schermen onze samenleving sturen en burgers meesleuren in onafwendbare chaos "tot de werkelijkheid een kopie van het internet werd, een wasteland van lawaai en lukrake verzinsels". Links, rechts, bezorgde burger, politicus of opportunistisch bedrijfsleider: niemand ontkomt aan Vandecasteele's vilaine pen en niemand weet nog wat waarheid of fictie is. Vandecasteele bouwt het verhaal geloofwaardig op, geeft zijn personages goed vorm en maakt de heftige thematiek verteerbaar met rake opmerkingen, speelse humor en cynische prikjes in een vlotte, leesbare en meeslepende stijl. Zo wordt je als lezer onafwendbaar meegesleurd naar het grimmige slot. Een toekomstvisioen dat ons nu al dicht op de huid zit. Beklemmend en onrustwekkend. Straf, relevant, meeslepend en goed geschreven: alles wat je van literatuur verwachten kan.

05/11/2021

De quotes op de kaft liegen er alvast niet om: "Scenes of sustained action" (zelfs sommige scènes achter een bureau zijn beklijvend) "A gripping plot of devilish complexity" (doordacht, verrassend en helder uitgewerkt) "A kaleidoscope of memorable characters" (ook de bijrollen hebben een gezicht) Dus is dit misschien wel onze favoriet uit de Smiley-reeks: 664 meeslepende bladzijden over de Britste geheime dienst (The Circus) die probeert recht te krabbelen nadat ze (in de vorige roman 'Tinker, Tailor, Soldier, Spy') helemaal op apengaten lag door intern verraad. George Smiley zit ditmaal aan het roer en probeert de dienst weer op het juiste spoor te krijgen en een stap dichter bij de Russische spion Karla te komen. Opnieuw is het de combinatie van spanning, politiek, spionage, maar bovenal menselijkheid die van The Honourable Schoolboy een uitstekend, meeslepend en beklijvend boek maakt. De grote meneren aan het schaakbord mogen nog zo doordacht hun zetten doen: uiteindelijk zijn het kleinmenselijke kantjes, individuele karakters of regelrecht opportunisme die bepalen waar de stukken vallen. Heerlijk leesvoer.

19/11/2021

Een Vietnam roman die de wreedheid, zinloosheid en andere morele vragen niet uit de weg gaat, maar wat het boek echter uniek maakt is dat driekwart ervan over de reis naar Parijs gaat die Paul Berlin en de leden van zijn compagnie maken op zoek naar Cacciato, hun mede soldaat die midden de wapenfeiten zijn M16 laat liggen, de oorlog achter zich laat en besluit 8000 km naar Parijs te wandelen. De tocht in de voetsporen van Cacciato noopt Berlin en zijn compagniegenoten tot reflectie over wat ze in Vietnam te zoeken hebben, waarom iemand de wapens achterlaat en hoe de Vietnamezen later zelf op hun aanwezigheid zouden terugblikken. Berlin is een angstige soldaat en gaat daaromtrent continu in conflict met zichzelf, maar de trip naar Parijs ligt hem wonderwel en gaandeweg vervagen de grenzen tussen achtervolgen, profiteren van een mooie kans of zelf deserteren. O'Brien schrijft vlot en we waren danig onder de indruk van "The things they carried", waardoor we met plezier aan "Going after Cacciota" begonnen. Hoewel origineel van opzet, goed uitgewerkt en veelzeggend over het traumatische van een oorlogservaring, wist het boek ons toch niet echt bij de keel te grijpen. Graag gelezen, met enkele waardevolle passages: een boek over cognitieve dissonantie (zowat de enige term die we onthielden uit de lessen psychologie die we ooit kregen), over dromen, feiten of trauma's? Aan de lezer zelf om dat uit te maken. Bekroond met de National book award.

03/12/2021

4 sterren voor de aangename kennismaking met het werk van de eerste Arabische Nobelprijswinnaar (1988), met het vermoeden dat het 3 sterren zouden worden wanneer ik verder met zijn oeuvre kennis maak; want die belofte houdt deze verhalenbundel absoluut in: Mahfouz heeft een prachtige pen en trefzekere stijl. 18 postuum gepubliceerde kortverhalen die een beeld schetsen van het doen en laten in een wijk in Caïro. In kleine, eenvoudige verhalen doet Mahfoez kond over de grote en kleinere momenten in het leven van de wijkbewoners. Leven en liefde, sterven en erven, ontrouw en afgunst passeren in kleine, anekdotische momentopnames. Bijgeloof, de invloed van geestelijken of de afhankelijkheid van gezagsdragers is nooit veraf en armoede, pech of geluk passeren willekeurig de revue. Er nu over schrijvend, valt me meer en meer op hoeveel er eigenlijk in die kleine portretjes vertelt wordt en wat daar allemaal uit af te leiden valt. Smaakt absoluut naar meer en is een dankbare kennismaking met 's mans werk. Als er dan toch enige kritiek is, merken we op dat sommige verhalen eerder aanvoelen als een aanzet tot verhaal, of een karakterschets in de kantlijn van een roman of ander werk. Maar dat doet weinig af aan de vaardigheid, leesbaarheid en rijkdom van dit kleinood. Schoon!

05/12/2021

Een kleinood. We gebruiken dat woord niet lichtzinnig en geven er bij deze ook nog eens expliciet de definitie volgens Van Dale bij: "een klein kostbaar voorwerp" Geen woord lijkt ons correcter als opener voor deze recensie; want dat zijn ze, de brieven die Rainer Maria Rilke aan het begin van de 20ste eeuw schreef aan de jonge dichter Franz Xaver Kappus, klein en kostbaar. De langste brief zo'n 4 blz, de kortste hooguit 1,5 blz, slechts 10 in totaal, maar allen vol heerlijke zinnen, kleine en grotere levenswijsheden, gedrenkt in oprechte adviezen en overgoten met een lichte zweem van (dichters)romantiek. De brieven werden door Kappus vrijgegeven voor publicatie (zonder zijn eigen brieven) drie jaar na het overlijden van Rilke en werden Rilke's best verkochte boek, meer dan een eeuw later nog steeds in druk en dat meer dan terecht. Rilke beantwoord de vragen en twijfels rond Kappus' dichterschap en zijn militaire carrière geduldig en nauwgezet en put daarvoor uit eigen ervaring en de genuanceerde geplogenheden van het leven zelve. Nergens paternalistisch, steeds oprecht, in een erg mooie taal en vol relevantie blikken op keuzes, leven, liefde en jezelf vinden. Het soort boek dat aanzet tot lezen en herlezen, delen en bespreken. 51 bladzijden met eeuwigheidswaarde. 5 sterren zijn zelden zo op hun plaats.

09/12/2021

Zo, dat was dat, de volledige Karla-trilogie van wijlen John le Carré achter de kiezen. De meester van de spionage-roman is na het verslinden van dit slotluik nog verder in onze achting gestegen. Een gepensioneerde Smiley wordt terug naar het Circus geroepen na de moord op één van zijn oude agenten, een Russische ex-generaal. Hoewel niet terug in dienst, krijgt hij wel het fiat om de zaak te onderzoeken, wat hem opnieuw op het spoor van zijn nemesis Karla brengt. Met de hulp van andere oudgedienden ontwikkelt zich een zenuwslopende zoektocht. Het pensioen van Smiley en de veranderde politieke en maatschappelijke tijden geeft le Carré de ruimte om terug te blikken en zijn personages te laten contempleren over die veranderingen en het leven zelf. Opnieuw toont John le Carré zich een meester in het schetsen van karakters: mensen in al hun grootsheid, maar nog meer in al hun menselijkheid. Smiley's People is een waardige, schitterend uitgewerkte afronding van de trilogie, waar het grote heldendom opnieuw zorgvuldig vermeden wordt in een strijd die vooral slachtoffers eist: fysiek en psychisch. Een slotstuk waarbij de vraag wat een overwinning is centraal staat en hoe tragiek ieders leven binnensluipt, zelfs de voorvechters van de grootste idealen. Hadden we al gezegd dat we fan zijn. Er rest ons nog slechts één Smiley-verhaal (The Secret Pilgrim uit 1990) en dat vinden we nu al jammer.

16/12/2021

Hoe beoordeel je een amusant boek dat slecht geschreven is? Ik weet niet meer waar, wanneer of waarom 'We are legion (we are bob)' op onze leesradar verscheen, maar toen er geen enkele editie meer beschikbaar bleek te zijn, werd onze leeshonger alleen maar aangescherpt. Groot bleek onze verrassing toen we plots in een uithoek van het uitgeversgilde een Nederlandse vertaling zagen opduiken en gretig sloegen we meteen aan het lezen. De knullige (misschien een eufemisme voor rampzalige) schrijfstijl was het eerste wat ons opviel, waardoor we ons afvroegen wat dit boek zo bijzonder maakte. Het verhaal van Bob - een software-ontwikkelaar die zijn hoofd bij zijn overlijden liet invriezen en 117 jaar later 'ontwaakt' als software replica van zijn eigen brein - is origineel, fris en schept ongekende vertelmogelijkheden. Bob wordt immers de ruimte ingestuurd en heeft de mogelijkheid zichzelf te reproduceren, waardoor het boek veel vaart krijgt en Taylor in staat is verschillende, totaal uiteenlopende, verhaallijnen tegelijkertijd te vertellen terwijl ze toch coherent op elkaar afgestemd zijn. Het verhaal omvat én planeetexploitatie én terravorming én gewapende strijd én reddingsmissies op de aarde én technologische evoluties op allerlei fronten verspreid over het hele universum (uiteindelijk het Bobiversum). Taylor vertelt het verhaal met veel referenties aan populaire cultuur, doorspekt het met humor, maar slaagt er niet in dat te doen in twee fatsoenlijke zinnen na elkaar, slaagt er niet in zijn plotkeuzes natuurlijk over te laten komen en verliest zich constant in overbodige uitleg of vage, nutteloze onderbouwingen. Dat het verhaal an sich meer dan amusant is, getuige het feit dat we op 2 dagen door de 320 bladzijden vlogen, maar de kans dat we de andere titels uit de reeks nog lezen, lijkt ons klein. Daarvoor voelt het teveel aan als een puberale dagdroom geschreven door een 12-jarige. Een gemiste kans, bij zo'n boek denken we: is er dan niemand die hier degelijke redactie over doet of hadden we de man geen plezier kunnen doen met een ghostwriter? Enfin, we hebben alle sympathie voor Bob en zijn kopieën en genoten eigenlijk wel van het gecreëerde wereldje en de gebrachte sfeer (of poging daartoe), maar stellen voor dat John Scalzi de reeks herschrijft, waarna we ze met plezier opnieuw beginnen lezen.

19/12/2021

We vallen natuurlijk in herhaling, maar niemand hanteert de space-opera pen met zoveel ervaring en kunde als Peter F. Hamilton. De opening van de Salvation-trilogie draagt echo's van Hyperion van Dan Simmons met zich mee (en in Hyperion kwamen die echo's dan weer van The Canterbury-tales, natuurijk): een uitgekiend gezelschap reist naar een afgelegen plaats waar een buitenaards ruimteschip neerstortte. Tijdens de reis, afgesneden van de rest van het universum, vertellen ze om beurten hun verhaal. Parallel krijg je het verhaal van de afgelegen planeet Juloss, waar - 500 jaar later - jongeren worden klaargestoomd om tegen de vijand te gaan vechten. Deze verhaallijn draagt echo's van Orson Scott Card's Ender's Game in zich mee. Hamilton weet elk verhaal op zich spannend en snel te houden en ze nadien naadloos in de zich ontwikkelende plot te vervlechten. Benieuwd naar de volgende 2 delen :)

31/12/2021

Ha. Wat een heerlijk boekje toch. Even erg onder de indruk als bij de eerste lezing. Speels, erudiet maar niet hoogdravend, grappig maar met ruimte voor ernst, vlot lezend en toch een beetje ongrijpbaar: De geschiedenis van mijn tanden is het allemaal. "Zoals in elke geschiedenis komen eerst het Begin, het Midden en het Einde aan de beurt. Daarna volgen de parabolische, de hyperbolische en de elliptische uitweidingen; de rest, zoals een vriend van mij dat altijd zegt, is literatuur." Luiselli gebruikt de geschiedenis van Gustavo Sánchez-Sánchez, de beste veilingmeester ter wereld, om op een heerlijke manier aan te tonen wat literatuur vermag. Een uniek samenspel van literair experiment (zowel in vorm, opbouw, werkwijze als in inhoud) dat perfect leesbaar blijft en uitmondt in een uniek, fris literair pareltje. De context waarin het boek geschreven werd en de visie van Luiselli erop, die ze aan het eind van het boek meegeeft, verdiepen dat gevoel nog. We hebben ons met de herlezing alleszins rot geamuseerd.

20/01/2022

Meest hilarische prentenboek ooit (overdrijving is een stijlfiguur :) ) en jarenlange favoriet bij mijn 3 kinders. Frisse, speelse tekeningen, overdrijving als stijlfiguur (recht in onze winkel, me dunkt) en een leuke plot die je telkens weer bij de neus neemt. Topper. (Als ik aanvul dat ik het boek de afgelopen jaren tussen de 100 en 200 keer voorgelezen heb, is overdrijving even geen stijlfiguur maar een feit.)

20/01/2022

We gebruiken het woord niet lichtzinnig, maar hier is het absoluut op zijn plaats: geniaal! Merlin Sheldrake neemt zijn lezers enthousiast mee naar de ondergrondse, verborgen wereld van schimmels, die een veel grotere rol op onze planeet spelen dan we zouden vermoeden. In een vlot leesbaar en breed toegankelijk non-fictie boek is enthousiasme en verteltrant minstens even belangrijk als de feitelijke informatie: Sheldrake houdt de vaart in het boek door achteraan met een groot en uitgebreid notenregister te werken, zodat hij in zijn tekst geen ellenlange nuances of ingewikkelde uitleg moet inbouwen. Dus is het als lezer 270 bladzijden smullen: van de kennis die Sheldrake voor je uitstalt (sommige planten bevatten tot 10.000 schimmelsoorten, maar aan de andere kant van het spectrum werd in Amerika een schimmel gevonden die ettelijke vierkante kilometer groot is en een paar ton weegt), van het enthousiasme waarmee hij dat doet, maar meer nog van de implicaties op ons denken en ons wereldbeeld die ontstaan door de uitdagende inzichten die het onderzoek naar schimmels opleveren. Schimmels en planten gaan symbiotische relaties aan, dus wat is uiteindelijk nog een individu? Welke invloed heeft ons politieke wereldbeeld op hoe we naar de natuur kijken en wat we daar mogelijk achten? Van Woodstock naar de Amazone, van filosofie naar biologie, van psilocybine naar politiek, van het ontstaan van de aarde naar de toekomst van afvalverwerking: Sheldrak vlecht een netwerk, even vertakt en chaotisch als een mycelium (of zwamvlok, het netwerk van alle draden van een schimmel) en maakt dat voor zijn lezers vlot toegankelijk. Ronduit indrukwekkend, naar inhoud en vorm!

25/01/2022

Een ingenieuze, met veel liefde, geduldig geconstrueerde puzzel die Gladstone & El Mohtar in dit verrassend literaire scifi verhaal stukje voor stukje leggen. We krijgen het verhaal van Red & Blue, twee rivaliserende agenten die door tijd en ruimte reizen om elk voor hun eigen fractie de best mogelijke wereld waar te maken. Tegen deze, sec geschetste maar duizelingwekkende achtergrond, starten de twee een intieme en geheime briefwisseling. Oorspronkelijk plagend, zelfs pestend van opzet, groeien de rivalen in hun stiekem uitgewisselde woorden steeds meer naar elkaar toe. De kracht van het verhaal is dat het zwaartepunt ervan in het literair erg mooi uitgewerkte liefdespel tussen de rivalen ligt: hoe hun plagerij groeit via respect naar verlangen en uiteindelijk liefde en hoe ze daarvoor hun eigen identiteit én hun fysieke integriteit steeds meer in de waagschaal leggen. Dat de co-auteurs het reizen tussen al de tijdslijnen uiteindelijk toch ingenieus in de plot weten te verweven was een indrukwekkend surplus. Dat die plot niet helemaal als een verrassing kwam en dat ik me als lezer niet altijd emotioneel betrokken voelde, knabbelt aan de quotering, maar mag geïnteresseerden niet afschrikken. Dat het boek met een ronduit indrukwekkend prijzen palmares kan pronken is geen toeval.

27/01/2022

"Civilisatie, beschaving, is niet in al die afgrijselijke rotzooi te vinden, en als ze niet in het hart van de mens is te vinden, nou, dan is ze nergens te vinden." Dat is de indrukwekkende slotzin van de verhalen die Georges Duhamel publiceerde op basis van zijn ervaringen als arts in de Eerste Wereldoorlog. Duhamel had een diploma geneeskunde, maar geen praktijkervaring toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Hij meldde zich aan en bracht vier jaar door in veld- en andere hospitalen in de frontlinie of achter de linies. Duhamel schrijft in Civilisatie 1914-1917 verschillende aangrijpende ooggetuigen verslagen van zijn ervaringen met gewonden en oorlogsslachtoffers. De klinische, heldere beschrijvingen verraden zijn achtergrond als arts, de stijl, blik op het gebeuren en de ruimere context, verraden zijn bekwaamheid als auteur. Nergens spreekt hij echt een oordeel uit over de oorlog, maar toch schemert in elke verhaal de afschuw door voor de moderne oorlogsmachine en hoe die de lichamen van 'Frankrijks mooisten' genadeloos verwond. Het boek passeerde de militaire censuur, maar daarvan merk je als lezer niets. Terecht bekroond met de Pirx Goncourt in 1918. Om stil van te worden. Zoals van al die literaire oorlogsgetuigenissen in de reeks Oorlogsdomein.

30/01/2022

Heerlijk prentenboek over ouders die naast hun kroost leven en zich daar soms wat meer bewust van mogen zijn. Maartje probeert haar ouders te vertellen dat er een grote, paarse neushoorn in huis verscheen, maar die hebben daar geen aandacht voor. Ze sluit er vriendschap mee en verzorgt het dier in huis. Haar ouders die het druk, druk, druk hebben, merken er niets van, ook al zijn alle pannenkoeken steeds op. Als ze naar de dierentuin gaan en er blijkt een neushoorn vermist, valt eindelijk hun frank. Grappig, speels, doordacht, mooi uitgewerkt en met het nodige volume aan tekst en prenten. Heerlijk voorlezen.

31/01/2022

Drie sterren voor een werk van één van de grote drie? Laat ons duidelijk zijn: Philip K. Dick is een grote meneer en alles wat op zijn pen kruipt is op zijn minst oerdegelijk. Maar vergelijk het met het 134ste nr dat Bob Dylan maakte: misschien binnen zijn oeuvre niet in de top 50 maar nog steeds bovengemiddeld goed. In 'A maze of death' treffen 14 vreemdelingen elkaar op een verlaten planeet en is het niet duidelijk wat ze daar te zoeken hebben. Als er plots doden vallen en de logica van de planeet of hun aanwezigheid ver zoek is, wordt het helemaal beklemmend voor lezer en personages. 'A maze of death' komt rustig op gang, leest erg vlot maar pas in de goed uitgewerkte plot laat de meester zijn verbeeldingskracht helemaal gelden. Vandaar, zoals gezegd: bovengemiddeld goed. Graag gelezen, maar geen must-read.

01/02/2022

Wat een sobere, prachtige, originele en warme vertelling. Nadat ze ontwaakt met de geur van vers gezette koffie, treft Alice haar man Jules dood in de zetel aan. Ze wil de buitenwereld nog niet binnenlaten om op haar eigen tempo afscheid van haar man te nemen. Ze neemt haar tijd om hem nog te zeggen wat gezegd moest worden en haalt hem via herinneringen weer dicht naar zich toe. Diane Broeckhoven schreef een eenvoudig, hartverwarmend pareltje over afscheid nemen. In luttele pagina's schetst ze leven en liefde. In eenvoudige, heldere taal spreekt ze over leed en schoonheid. Met mooi geregisseerde personages in een karige novelle, weet ze emoties te plaatsen en duidt ze de dood en het loslaten van een geliefde in al zijn normaliteit en schoonheid. Straf, schoon, treffend en innemend.

01/02/2022

Ironisch dat we dit boek onder 'prentenboeken' gaan indelen, maar hé, hokjes zijn er om tegenaan geschuurd te worden. Enfin, voorleestopper nummer zoveel bij de kroost. De opdracht is simpel: als een kind aan een volwassene vraagt om Het boek zonder tekeningen voor te lezen, is de afspraak dat alles (Echt alles? Ja, echt alles!) wat er in staat, moet voorgelezen worden. De voorlezer wordt zo gedwongen tot gekke uitspraken, rare woorden, hilarische klanken, ... en dat werkt wonderwel op lachspieren van voorlezer en kind. En ja, onze jongste dwong ons keer op keer om ook het isbn-nummer en de auteursrechtelijke informatie voor te lezen. De afspraak was immers 'Ja, echt alles!'

01/02/2022

Over afscheid schrijven is geen sinecure, laat staan in een prentenboek gericht aan de jongsten onder ons. Toch slaagt Judith Viorst daar wonderwel in. Wanneer de poes sterft, zeggen mama en papa dat ze samen met buurmeisje Merel een begrafenis zullen houden. 'Je mag 10 mooie dingen verzinnen om over Roetje te vertellen', krijgt het ontroostbare kind te horen. Maar telkens vindt ze er maar negen. Papa en mama vertellen wanneer nodig rustig en kalm dat er misschien een hemel is, maar misschien ook niet. Dat de poes langzaam door de aarde weer wordt opgenomen. Dat afscheid bij het leven hoort. En wanneer er de lente nadien bloemen op het graf groeien, wel, dat is heel wat voor een kat. Dikke pluim voor de vertaling van J.H. Gever. de illustraties van Fleur Van der Weel passen sober en gedetailleerd perfect bij het verhaal.

01/02/2022

Een andere tijd en plaats en ik had dit boek waarschijnlijk wat gunstiger beoordeelt. Dat Orwell schrijven kan, hoeft hier geen betoog, noch dat hij immer relevant is. Die 'is' mag je als sleutelwoord zien: Orwell's romans en essays over klassenverschil, kapitaal en hoe die het leven bepalen, schetsen ook vandaag nog een helder beeld van kansen die wel of niet gegeven worden in het leven en wat dat met een mens doet. In 'Houd de sanseferia hoog' vertelt Orwell over Gordon Comstock, die - hoewel hij in theorie voldoende kansen heeft - vastbesloten is niet aan de geld-god toe te geven en daar een koppige, aanstellerige levenshouding van maakt. De mislukte dichter verglijdt zo in apathie, armoede, halsstarrigheid en vervreemdt steeds meer van zijn luttele resterende vrienden en familie. Het staat Orwell toe om de context van armoede te schetsen en de sociale en fysieke gevolgen ervan te bespreken. Dat daar de nodige ironie aan hangt omwille van Gordon zelf, die niet in armoede verzeilt omdat hij niet anders kan, maar omdat hij wil, werkte me echter regelmatig op de zenuwen. Misschien ligt die irritatie in het soms groteske verzet van Gordon tegen de dingen des levens zelve: Gordon wil niet buigen voor welke maatschappelijke conventie dan ook en doet er uitermate lang over om in te zien dat individualiteit en vrijheid niet alleen in verzet en rebellie hoeven te zitten, maar dat er massa's rust in aanvaarding te vinden is, waarnaast ruimte voor individualiteit en zelfs rebellie blijft. Enfin, herkenbaar dus. Misschien dat daar een grond voor onze ergernis te vinden is. Edoch. Lezenswaardig.

04/02/2022

Innovatief, speels, fantasierijk, frivool en vol heerlijke taal: de prentenboeken va Dr. Seuss kennen hun weerga niet. Het slaapboek vertelt hoe de meest verrassende figuren op de meest unieke wijzes slapengaan, waar wie in slaap valt, welke machines wat teweeg brengen en vooral: hoe die ene gaap van Jan Jaap al gauw tot zevenenvijftig ziljoen en twee slaapkoppen leidt. Heerlijk voorlezen, voor het slapengaan, wanneer anders ;)

04/02/2022

Op basis van verzamelde, 19de-eeuwse gravures, stelde Zaza een uniek voorleesboek samen met de meest absurde, grappige en bevreemdende verhalen. De meesten verhalen bestrijken amper een bladzijde of zijn in een tiental zinnen rond. Wat ze allemaal verbind en uniek maakt is de ongrijpbare stijl en humor van Zaza. Soms absurd, soms hilarisch, soms licht filosofisch, maar altijd origineel en fascinerend. Een toren van Pizza als toilet, vreemde vogels, een filosofisch verhaal over vluchtelingen of champetters op zee? Het bestaat allemaal in het prettig gestoorde universum van Zaza, dat bij kinderen op een heerlijke manier weerklank vindt.

06/02/2022

Wisten jullie al dat we fan zijn van Leo Timmers? ;) Aap op straat is een woordeloos maar rijk prentenboek met heerlijke tekeningen. Vader en zoon zijn met de brommer op weg naar huis, maar 't kleintje kan niet stilzitten en duikt de file in. Als lezer/kijker ga je mee op reis tussen de fantasierijke voertuigen, vol andere dieren en speelse details (op de brandweerwagen zijn de brandweerslagen échte slangen) in een fantasierijk ontdekkingsboek met heerlijke details en veel humor. Kijken blijven kijken, aanwijs- en vertelpret gegarandeerd!

06/02/2022

Zo, ons afscheid van George Smiley is definitief. Met 'The Secret Pilgrim' schreef wijlen John Le Carré zijn achtste en laatste verhaal over de bescheiden, sympathieke, schijnbaar verlegen maar doortastende meesterspion in dienst van het Circus. In dit laatste boek wordt de gepensioneerde Smiley door een lesgever (Ned, the secret pilgrim) van de geheime dienst gevraagd om zijn studenten toe te komen spreken. De toekomstige spionnen mogen zich laven aan de levenslessen van de legendarische spion. John Le Carré gebruikt het format om Smiley in korte stukken de balans van zijn carrière op te laten maken, terwijl Ned tijdens de verhalen mijmert over zaken waarmee hij en Smiley - al dan niet samen - afrekenden. Zo wordt The Secret Pilgrim een enorm genietbaar boek voor kleinere en grotere afgehandelde zaken, waarin wederom menselijkheid de boventoon viert en ook de grote veranderingen (de val van het communisme in Rusland) niet door politiek of ideologie teweeg gebracht worden, maar door mensen. Een heerlijk lofdicht aan George Smiley, aan zijn collega's - weggedoken op terrasjes achter hun kranten, aan mistige, Berlijnse nachten, aan het genre waarin John Le Carré zijn meesterschap keer op keer botvierde en dat samen met het verdwijnen van de koude oorlog op zoek moest naar een nieuw élan. Genoten, 8 boeken op rij. (Enfin, de tweede was beduidend minder. 7 boeken op rij. Enfin, niet op rij dan. En de Karla-trilogie was ronduit indrukwekkend. Maar dat zeiden we al) :)

08/02/2022

Met zijn eerste prentenboek voor kinderen schiet de Schotse illustrator en cartoonist Tom Gauld meteen raak. Zijn heldere, eenvoudige, herkenbare en toch erg speelse tekenstijl lenen zich perfect voor een kleurrijk, fantasierijk en goed uitgewerkt sprookje. Een koningspaar dat geen kinderen kan krijgen, laat er twee maken: de vader een houten robot via een bevriende wetenschapper, de moeder een boomstam prinses via een lieve, oude heks. De twee zijn onafscheidelijk, maar wanneer de prinses verward wordt met een gewone boomstam, moet haar broertje naar haar op zoek en neemt Gauld de lezer mee op een heerlijk avontuur. Het verhaal en de tekeningen vullen elkaar perfect aan: beiden zijn ze helder en eenvoudig, speels en vol humor. Gauld vertelt leuk, het verhaal heeft vaart en frivole plotwendingen en het boek is uitstekend opgebouwd. Heerlijk verhaaltje voor het slapengaan!

18/02/2022

5 sterren voor de vele ideeën die ten grondslag liggen aan het boek en de uitwerking er van. 4 sterren voor mijn leeservaring, al ligt dat niet aan de auteur, maar aan mijn intellect en kennis van de Engelse taal. Enfin, dat denk ik toch. In Blindsight neemt Peter Watts 5 unieke, wat bevreemdende personages mee op weg naar het eerste contact tussen de mensheid en buitenaards leven. Een schip gerund door AI en een vampier (een ras dat de mensheid vooraf ging en een veel groter perceptievermogen en intellect heeft dan de mens zelf), met verder aan boord een bioloog die zo technologisch gepimpt is, dat hij zelf geen tactiel vermogen meer heeft, een linguïste en communicatiespecialiste die zo opgaat in haar talent dat ze meervoudige persoonlijkheden heeft, een soldate met meer talent voor pacifisme en empathie voor de vijand dan vechtlust en een ex-epilepsie patiënt die genas omdat ze de helft van zijn brein verwijderden. Dat maakt hem - wegens minimaal zelfbewustzijn omdat hij een hersenhelft mist - tot een uitstekend observator, die heel de boel moet analyseren en documenteren. Als lezer volgen we zijn ervaringen. Een stevige noot om door te bijten, maar al snel wordt duidelijk dat Watts met zijn personages al een flinke aanzet geeft voor wat komen gaat: het buitenaards leven blijkt zo vreemd en onbevattelijk te zijn, dat zowel de protagonisten in het verhaal als de lezer de vreemde hoeken en kanten van de personages als kapstok kunnen gebruiken om er alsnog grip op te krijgen. Heb ik al gezegd dat ik mijn intellect soms te kort voelde schieten? Watts propt zijn boek vol knappe, soms grensverleggende en prikkelende ideeën over identiteit, intelligentie, zelfbewustzijn, het samenleven van mens en technologie, communicatie met buitenaards leven, .... Hij doet dit in een spannend en meeslepend boek, waarbij ik wel regelmatig het woordenboek moest raadplegen, iets wat ik in het gemiddelde Engelstalige boek nog zelden doe of moet doen. Een stevige boterham van een recensie, maar dat gold voor het boek ook: vlot lezend maar boordevol info. Ik meen dat een herlezing me nog meer zou opbrengen. Helemaal onder de voet was ik toen Watts het concept zelfbewustzijn af begon te meten tegen evolutionair nut, het buitenaards leven is immers een pak intelligenter dan de mensheid, maar heeft geen zelfbewustzijn. Indrukwekkend, verrassend en dankbaar is ook dat Watts achteraan een register toevoegde waarin hij zijn ideeën kort aanhaalt, verklaart waar ze vandaan komen en samenvat hoever onze wetenschappelijke kennis daarover reikt. Enfin, ik ga hier verder op kauwen, iedereen die het horen wil mee lastig vallen en zo zal het boek, de recensie en het verhaal nog wel even zijn impact hebben. Als iemand het vertalen wil: graag, dan herlees ik het met alle plezier in het Nederlands en ga ik er denk ik nog enthousiaster over zijn. Luitingh-Sijthof? Das Mag? Iemand?

20/02/2022

Ga er gerust van uit dat Circusnachten van Angela Carter om -tig redenen absoluut een lezenswaardig boek is. Maar een boek beoordelen gaat natuurlijk ook steeds over je leeservaring en die wordt door meer beïnvloed dan het boek zelf. En dan wordt objectiviteit een heel hol begrip. Maar weer naar het boek. Circusnachten is een kleurrijk, speels en verrassend avontuur vol frivole wendingen, groteske figuren, humor en visie. In het boek noteert journalist Jack Walser het levensverhaal van Fere, een unieke trapeze-artieste die opgroeide onder de vleugels van een prostituee en de absolute ster van het circus is. Wanneer het circus naar Sint-Petersburg trekt, laat Walser - helemaal gebiologeerd door de fantastische figuur die Fere is - zich inlijven. De tocht naar en door het barre Noorden van Rusland wordt er een eentje vol verrassingen, avonturen en verrassende inzichten. Circusnachten balanceert heel de tijd op de slappe koord tussen fantastische vertelling vol waanzinnige figuren en bespiegeling van maatschappelijke kantelpunten. Het boek speelt zich af op de vooravond van de 20ste eeuw, wat volgens de betrokkenen een uniek kantelpunt in de geschiedenis zal zijn. De opening greep ons meteen bij de keel, maar de 2de helft van het eerste deel leek wat verder te kabbelen: sympathieke biografietjes van de figuren die we in het circus tegen het lijf liepen, maar het leek nergens heen te gaan. In het 2de deel van de roman wist Carter ons wel helemaal te overtuigen: het boek kreeg vaart, zijsprongen en verrassende wendingen waren meeslepend en de ideeën, bespiegelingen of visies van personages waren relevant en pasten naadloos in de unieke sfeer die ze inmiddels uitbouwde. Een uniek boekje, waarvan we misschien net iets teveel verwacht hadden, maar waarvan we niet te min blij zijn dat we het gelezen hebben.

04/03/2022

Zelden een boek gelezen dat zo schittert door zijn eenvoud. Gesprekken met mijn tuinman is de neerslag van de gesprekken die de schilder Henri Cueco voerde met zijn (hoe raadt u het!)... tuinman. De heren zijn beide op leeftijd, hebben een totaal verschillende leefwereld, maar vinden elkaar in de dialoog, waar ze de nodige ruimte laten om te zijn wie ze zijn. Dat maakt van het boekje meteen ook het relaas van een vriendschap, waarbij het respect voor elkaars kunnen - al is dat nog zo verschillend - uit elke woordenwisseling doorschemert. Gesprekken met mijn tuinman baadt in oprechtheid en authenticiteit en heeft je als lezer zonder de minste pretentie heel wat te vertellen. De uitlatingen van een tuinman over 'de vrouw', 'die vis' of 'de dood' zijn in al hun eenvoud soms veelzeggender dan de uitgebreid toegelichte gedachtes van eender welke filosoof, de stilte die de schilder laat vallen vertellen soms meer dan een doordacht betoog. Kleine wijsheden, herkenbare eigenschappen, fraais over wat mooi is en waarom, moois over mens zijn en eenvoudige taal over aanvaarden en loslaten. Zo kabbelt Gesprekken met mijn tuinman zacht en hartverwarmend meanderend naar een ontroerend slot. Heerlijk, pretentieloos en raak.

10/03/2022

Wat heeft Els Beerten een verfijnde, heldere en straffe pen. De rest van ons leven vertelt in korte, krachtige en rake zinnen over het leven van de snel opgroeiende Fredo Santoro, die als kind met zijn vader naar Engeland trekt, waar hij opgroeit in de Italiaanse gemeenschap. Zijn leven wordt overhoop gegooid door WOII wanneer Mussolini het kamp van de fascisten kiest. Na de Tweede Wereldoorlog komt Fredo weer in Italië terecht, waar hij ook een vreemde is. In al die voor- en tegenspoed blijft hij echter gestaag trouw aan zichzelf en zijn idealen. Lessen die hij op zijn beurt en vol overtuiging doorgeeft aan de volgende generatie. Els Beerten heeft een kraakheldere stijl en geeft 'De rest van ons leven' een strak verteltempo mee. Het boek is een universeel verhaal over ontheemd zijn, een spannend relaas over opgroeien, een parabel over het creëren van een thuis en een meeslepende avonturenroman. Dat Beerten in dat alles ook nog uitpakt met schone zinnen die in al hun eenvoud van de bladzijdes stralen, soms filosofisch, soms gewoon raak, soms met een knipoog relativerend, maakt het leesplezier alleen maar groter. Met veel plezier en gretig uitgelezen!

16/03/2022

Kris Peeters levert met Weg van het Systeem een ronduit indrukwekkend staaltje sociologisch inzicht af en maakte er meteen een vlot leesbaar en strak opgebouwd boek van.

De antropoloog, politicoloog en mobiliteitsdeskundige legt ons maatschappelijk systeem (het neo-liberalisme) kritisch op de rooster, analyseert helder waarom, waar en hoe het misloopt, betoogt waarom we daar blind voor lijken te zijn en wijst hoopvol naar de kennis die mogelijk oplossingen bevat.

Een hele boterham in één zin, maar Kris Peeters heeft ook heel veel te vertellen in 'Weg van het systeem'. Als mobiliteitsexpert gebuikt hij onder meer onze enge visie op mobiliteit (de wereld lijkt te denken dat alleen autoverkeer mobiliteit is) om heel wat andere maatschappelijke fenomenen die ontsporen aan te duiden en wijst hij erop hoe we als maatschappij bijvoorbeeld problemen proberen op te lossen door dezelfde fouten beter te maken en zo dikwijls nieuwe problemen scheppen.

Peeters schrijft doordacht, genuanceerd en glashelder. Met metaforen en bevattelijke voorbeelden weet hij ingewikkelde maatschappelijke fenomenen perfect verstaanbaar te maken. Met zijn vlotte pen slaagt hij er in om een kritisch boek met een heftige boodschap vlot leesbaar te houden en zelfs te voorzien van links en rechts een streepje humor.

Kris Peeters schreef met 'Weg van het systeem' een noodzakelijk en relevant boek: kritisch voor links én rechts en helder maar niet simplistisch. Ecologisten of eco-modernisten: beiden krijgen ze het advies de blik te verruimen. Peeters slaagt er als geen ander in zijn lezers nieuwe perspectieven aan te reiken en een frisse blik te werpen op zaken waarop we ons al een eeuwigheid blindstaren. Hij benoemd de problemen feilloos en legt de vinger op de wonde, maar laat niet na hoopvol te blijven, richting te geven of mogelijke plaatsen aan te wijzen waar oplossingen voorhanden zouden kunnen zijn.

Zo slaagt hij er in een stevige boodschap bevattelijk te maken, een alomvattend verhaal leesbaar en toegankelijk over te brengen en de lezer noch met schuld of verwijten op te zadelen maar hoopvol achter te laten met mogelijke wegen naar de uitgang van het crisissysteem.

Weg van het Systeem mag wat mij betreft verplicht leesvoer zijn op parlementsbanken, schoolbanken, grootbanken en rustbanken. U had al aan het lezen moeten zijn.

09/06/2022

De Franse auteur Maurice Leblanc (1864 - 1941) schreef bij de aanvang van zijn schrijverscarrière voornamelijk psychologische romans, die door critici wel gesmaakt werden, maar commercieel geen succes waren. Rond de eeuwwisseling vroeg het magazine 'Je sais tout' hem om een avontuurlijk verhaal te schrijven.

Om aan die wens te voldoen, creëerde Leblanc het personage Arsène Lupin, een beetje geïnspireerd op Sherlock Holmes, maar aan de andere kant van de wet.
Een betere zet had Leblanc niet kunnen doen: Arsène Lupin werd een populaire publiekslieveling die nog heel wat romans, kortverhalen, novelles en later ook verfilmingen, theaterstukken en musicals mocht meemaken.

In het eerste deel 'Arsène Lupin - Gentleman inbreker' maken we kennis met dit mysterieuze, flamboyante personage dat zich midden de Parijse adel begeeft alsof het niets is, maar daarnaast zijn kleptomanie op intelligente en doordachte manier weet uit te leven.

Leblanc schets heden en verleden van Lupin aan de hand van negen kortverhalen, waarin we op frivole, speelse en hoogst amusante wijze kennis maken met de snuggere inbreker.

Leblanc laat verder zien dat hij kan schrijven en weet de verhalen telkens interessante invalshoeken en plots mee te geven.

Wil je wat aangename, verrassende vakantielectuur deze zomer? Wij zouden niet aarzelen: Arsène Lupin is uw man!

17/06/2022

Dit hadden 5 sterren kunnen zijn, ware het niet dat onze sympathie voor de wandelende schrijver met elke bladzijde meer en meer weg deemsterde.

Jeroen Theunissen heeft geen talent voor het leven - dixit de schrijver zelve na een 400-tal bladzijden: angstaanvallen, tekenen van depressie (en een knoert van een midlifecrisis, vullen we zelf aan) deden hem 4 jaar geleden besluiten zijn vrouw en twee jonge kinderen (waarvan 1tje amper enkele maanden oud) achter te laten en 6 maanden lang dwars door Europa van Ierland naar Istanbul te wandelen.

Theunissen puurt er een indrukwekkend boek uit: op zoek naar zichzelf reist hij door de geschiedenis van Europa, vindt noch zichzelf, noch de ziel van ons continent, maar rijgt wel kleine en grote verhalen aan elkaar die de lezer van a tot z geboeid houden. Een geschiedenis van conflicten, vergeten helden en verschuivende belangen die Theunissen regelmatig terugkoppelt naar de crisissen van vandaag: klimaat, vluchtelingen en het superioriteitsgevoel van West-Europa ten opzichte van de rest van het continent. Een verhaal van lokale helden en ambitieuze vorsten, van vergeten gehuchtjes vermalen onder de raderen van de geschiedenis of grootse rijken die die raderen aandreven.

Wat Theunissen echter ook doet is focussen op lelijkheid en schijnbare zinloosheid terwijl hij continu de grens tussen realisme en cynisme oversteekt. Vele ontmoetingen die Theunissen beschrijft dragen een pijnlijke tristesse in zich mee en de schrijver houdt er blijkbaar van om zonder gêne zijn medemens te kijk te zetten. De enige reden waarom dit als lezer aanvaardbaar blijft, is omdat hij dat regelmatig ook met zichzelf doet. Maar mooi is het allemaal niet.
Waarom hij dat doet, blijft me een raadsel. Eenzijdig schrijven over schoonheid zou ook een leugen zijn, maar die focus op de kleine kantjes en grauwe randjes van ons bestaan lijken vooral een excuus om de weltschmerz van de schrijver zelve te voeden.
Laat 10 andere schrijvers die wandeling maken en de ontmoetingen op hun pad die van Theunissen vervangen en je krijgt een genuanceerder én een nog beter boek.

Gefascineerd gelezen en goed geschreven: absoluut, en toch denken we vooral: gaat het wel met je, Jeroen?
In de omvangrijke literatuur die hij citeert herkennen we onze eigen boekenkast, in de vragen die hij stelt onze eigen rusteloosheid. In de verlangens die hij uitspreek die van ons zelve en in zijn poging daar iets aan te doen, ons eigenste reis- en vluchtverlangen.
Maar na lezing van 'Ik=cartograaf' weet ik zeker dat Jeroen en ik tegenpolen zijn en dat een gezellig avondje samen op café er niet in zit.

1 like

17/06/2022

Heerlijk, speels en vlot leesvoer, dit cultboekje uit 1975 in Nederlandse vertaling van Johannes Jonkers opgevist door uitgeverij Oevers.

Joe Brainard was een Amerikaans kunstenaar en auteur die in de jaren '60 aansluiting vond bij de New York School, met Frank O'Hara als middelpunt.

"I remember" is een uniek literair tijds- en egodocument dat Joe Brainard in verschillende stadia schreef tusseen 1969 en 1973. De eerste verzamelde uitgave dateert van 1975 een laatste herpublicatie in het Engels volgde in 2012.

In korte, heldere stukjes - dikwijls niet meer dan 1 of 2 zinnen - somt Joe Brainard op wat hij zich herinnert. "Ik herinner me" wordt heel het boek door gevolgd door dikwijls herkenbare, soms erg intieme of net heel universele dingen die onze terugblik kleuren.
Een detail van iemands kledij, de geur van een huis, een zin die je je hele jeugd door te horen kreeg, een eerste zoen, ...

Het speelse en volstrekt willekeurige karakter van de herinneringen en de rechttoe, rechtaan beschrijvingen zonder uitweidingen of overbodige details geven het boek een fantastisch ritme.
De behandelde herinneringen zijn herkenbaar, dikwijls ook als ze heel erg intiem zijn en het boek is volkomen pretentieloos.
 
Bijzonder boekje dat ongetwijfeld met plezier herlezen wordt en telkens iets nieuws openbaart.

18/06/2022

4 sterren voor het verhaal.
De stijl van Herzog was bij aanvang wat wennen, maar leent zich uiteindelijk toch erg goed om het bijzondere relaas van Hiroo Onoda te vertellen.

Toen het Japanse leger zich in 1944 terug begon te trekken van het Filipijnse eiland Lubang, kreeg Onoda het bevel om een guerilla strijd te voeren en zo de landing van de geallieerden te bemoeilijken. Zolang er nog soldaten onder zijn bevel stonden, mocht hij zich nooit overgeven.

Onoda nam zijn taak absoluut ter harde en nadat de Amerikanen geland waren en de Japanners van het eiland verdreven hadden, verschool hij zich met 3 mede-soldaten in de jungle om de strijd verder te zetten. Het nieuws van de capitulatie en het einde van WOII bereikte hen niet, en plichtsbewust bleef Onoda zijn strijd verder zetten. Pas 30 jaar later gaf hij zich uiteindelijk over.

Herzog beschrijft het verhaal in relevante etappes, vol mededogen, maar meet de nodige afstand. Bijzonder boekje.

07/07/2022

Verhalenbundels beoordelen is een beetje een ondankbare taak. Zelden halen alle verhalen hetzelfde niveau. Beoordeel je dan het gemiddelde of het beste van zo'n bundel? Wat ben je al vergeten als je 26 verhalen leest en nadien een recensie uit je vingers tovert?
Enfin, laat ons akte nemen van die nuances en gewoon verder doen.

Shirley Jackson heeft een vlotte, rake en heldere pen. In sommige verhalen heeft ze na 2 zinnen een spanningsboog opgebouwd die je niet meer loslaat, in andere verhalen weet ze met een openingszin een hele wereld te scheppen. Steeds zijn haar verhalen rechttoe rechtaan en kennen ze een snelle opbouw, soms ook een even snelle ontwikkeling.

Vele verhalen hebben een huislijk karakter, maar dat maakt ze noch braaf, noch saai, noch voorspelbaar. Het kopen van een ons boter kan een hele context meegeven, een gesprek met de buurvrouw verklapt alles over de sociale ladder, .... Shirley Jackson fileert de samenleving met een scherpe blik. Soms serveert ze licht absurde plots, dikwijls hebben haar verhalen iets beklemmends, vervreemdend of ronduit angstaanjagend.
Op haar best vinden we Jackson als ze in verhalen over schijnbaar onschuldige, dagdagelijkse situaties met een messcherpe pen genadeloos maatschappelijk onrecht weet bloot te leggen en zowel haar personages als de lezer met ongemak achter laat.
Dat geeft het gros van haar verhalen meteen ook tijdloze relevantie.

Straffe pen, straffe madam, straffe verhalenbundel!

11/07/2022

Heerlijk toch om telkens opnieuw te ontdekken hoe literatuur kan verrassen en je bij de keel kan grijpen in al zijn eenvoud en schoonheid.
Het IJspaleis van Tarjei Vesaas - de in 1970 overleden Noorse auteur - is dat beide: eenvoudig en schoon.

In een helder, rechttoe taalgebruik, schetst Tarjei Vesaas het verhaal van een bijzondere ontmoeting tussen twee 11-jarige meisjes. Unn, die nieuw is in het dorp, en Siss, die er opgroeide, voelen van meet af aan dat er iets bijzonders tussen hen kan zijn en na wat aftasten brengt een eerste ontmoeting beide meisjes helemaal in de war.

Het is indrukwekkend hoe Vesaas die schone, oprechte verwarring tot bij de lezer weet te brengen: zelfs nu we er over schrijven, voelen we ze weer onder ons vel kruipen.

De volgende dag verschijnt Unn niet op school. Ze voelt zich niet klaar voor een nieuwe ontmoeting met Siss en dwaalt onderweg naar school af naar het ijspaleis: een bevroren waterval in al haar dreigende, mysterieuze schoonheid.

Heel het dorp schiet in actie na haar verdwijning en Siss moet er op haar manier mee zien af te rekenen.
Ook hier toont Vesaas op indrukwekkende wijze wat literatuur vermag: het landschap, de witruimte tussen de tekst, de uitgesproken en onuitgesproken vragen en twijfels geven een intiem en raak beeld van de tragiek die Siss probeert te dragen en de manier waarop ze alle onopgeloste vragen een plaats probeert te geven.

Het ijspaleis is een tragisch boek dat overeind blijft omwille van de ontroerende schoonheid en de stille hoop die van de bladzijdes spat. Niet de onmiddellijke, goedkope hoop van 'alles komt goed' en 'we lossen dit wel op', maar de levensvatbare, warme, gestaag groeiende hoop van het leven dat zijn weg wel vindt. Schoon en krachtig, dat boek.

17/07/2022

Peter Terrin heeft een goeie pen. Dat weten we.
We vertellen graag hoe de openingspassage van Monte Carlo de mooiste bladzijden bevat die ooit in het Nederlands taalgebied zijn geschreven.

Over naar De bewaker, Terrin's doorbraakroman, bekroond met de Europese Literatuurprijs en in maar liefst 16 talen gepubliceerd.

Michel & Harry bewaken een flatgebouw voor de superrijken en kwijten zich plichtsbewust van hun taak. Hun wereld reikt niet verder dan de ondergrondse parkeergarage waar de enige in- en uitgang zich bevindt en hun dagelijkse routine voeren ze minutieus uit.

Afstompend en bevreemdend: Peter Terrin overmant de lezer onmiddellijk met ongemak en sleurt hem mee in de beklemmende sfeer van de betonnen kelderruimte. Waarom komt de bevoorrading niet op tijd? Wat speelt er zich in de buitenwereld af? Is het oorlog? Zijn de bewakers vergeten? Waarom zijn de bewoners één voor één vertrokken?
De sfeer wordt steeds grimmiger en de bewakers verliezen elke houvast.

Terrin beschrijft in korte, droge hoofdstukken hoe de bewakers zich steeds verder in hun eigen gedachtegang verliezen en de grip op zichzelf en de realiteit - wat die ook moge zijn - steeds meer verliezen.

Bevreemdend, ontwrichtend, angstaanjagend en goed geschreven.
Graag gelezen, maar helemaal overtuigd zijn we niet: we ervaarden iets teveel afstand tijdens het lezen en vragen ons af of de plot er eigenlijk één was.

17/07/2022

We steken ons respect voor Kae Tempest (Kate ten tijde van de publicatie van deze debuutroman) niet onder stoelen of banken.

Hun 'On Connection' vonden we van een uitmuntende schoonheid: goed geschreven, relevant en een eerlijke, open en oprechte poging om vanuit het persoonlijke een universele boodschap neer te pennen. Een boodschap die net daarom aankwam. (Een boekje dat we evenzeer koesteren als This is Water van wijlen DFW).

Ook hun optredens zijn van een ongekende intensiteit en schoonheid, mochten we onlangs op Gent Jazz ervaren.

Weer over naar het boek zelve.
The Bricks that Built the Houses is een fijne, vlot leesbare en goed geconstrueerde roman over het leven aan de onderkant van de samenleving in Zuid-Londen. We volgen Becky, danseres en masseuse, haar vriend Pete, professioneel dopper en zijn zus Harry, een drugsdealer die worstelt met haar geaardheid. De roman verscheen als spiegel van debuutplaat 'Everybody down', sommige hoofdstukken dragen titels van nummers, andere verhaalpassages vind je terug in songteksten.

Tempest leidt ons door de wereld van Zuid-Londen met scherpe pen, heldere metaforen en rake beschrijvingen omdat ze de stad daar door en door kent en doorleefd heeft.
Daarnaast schetst ze van haar personages uitgebreide achtergronden om aan de lezer duidelijk te maken dat we allemaal ons verhaal meedragen; meestal een verhaal van vallen, opstaan en weer doorgaan. Af en toe voelt de roman daardoor aan alsof je een doolhof in meerdere verdiepingen bewandelt en moet je weer even uitzoeken op welke verdieping je bent, maar het zorgt wel voor empathie en iets wat op begrip lijkt voor (bijna) alle personages.

Zo leidt Tempest de lezer naar een fris, speels, geloofwaardig en ietwat uitzinnig slot, dat ons
aan de sfeer van films als Lock, Stock and Two Smoking Barrels deed denken. Maar Tempest gebruikt het niet als orgelpunt, maar als aanzet voor een waarachtig slothoofdstuk.

Boek, personages, platen of optredens, ze lijken bij Tempest allemaal het volgende gemeen te hebben: communiceren vanuit zoekende onzekerheid, maar vol vertrouwen en openheid, met begrip en empathie voor andermans zoektocht en verhaal. Dat moest er nog even uit.   

Nog één keer weer naar dat fijne boek: het is vlot leesbaar, relevant en goed uitgewerkt. Links en rechts de kleine euvels van een debuut, maar die houden de 5de ster slechts op korte afstand. Mooi!

28/07/2022

Uitgeverij Oevers geeft boeken uit met een hart (naar eigen zeggen, en we geloven hen) en de focus op Scandinavië, maar bracht ons ook al moois uit andere landen: ze wisten ons al meermaals te verrassen en we volgen hun selectie gretig en met argusogen.

'Iets wat helpt' is hun tweede vertaling uit het oeuvre van Mona Hovring, de Noorse auteur die in Scandinavië al meermaals in de prijzen viel.

We krijgen het verhaal van Laura die in haar kinderjaren haar moeder verliest: die liep de zee in met een steen in haar handen en keerde nooit meer weer. Laura worstelt er zelf mee en de relatie met haar vader geraakt helemaal op een dood spoor.
Het boek vangt mooi, haast poëtisch aan, waardoor je als lezer het drama mee draagt, maar het boek niet loodzwaar binnenkomt.
Nadien volgen we het emotionele en seksuele ontluiken van Laura tijdens haar tienerjaren en - hoewel het boek dan nog steeds vol mooie passages staat - voelt het allemaal wat minder dichtbij. Laura valt voor oudere vrouwen (is dat de zoektocht naar een substituut moeder?) geraakt alsnog in de ban van de zoon van één van de vrouwen die haar verleidde, en lijkt uiteindelijk op haar eigen drama af te stevenen.

Zo beloftevol het boek aanving, zo onthecht geraakten we later. Het leek plots allemaal wat afstandelijk, in elkaar gepuzzeld en beladen met wat (te) eenvoudige symboliek.

Misschien zijn wat streng, maar dit had mooier kunnen zijn. Edoch: met plezier gelezen hoor.

15/08/2022

U weet wel dat we sinds 'Station Eleven' een flinke boon hebben voor Emily St. John Mandel.
Hoewel we opvolger The Glass Hotel een beetje ontgoochelend vonden en over voorganger The Singers Gun ook niet helemaal enthousiast waren, vielen we zo voor Station Eleven dat de auteur nog heel wat krediet bij ons heeft. We stonden dan ook te springen toen Sea of Tranquility (vertaalt als Zee van rust) verscheen.

In Sea of Tranquility vangt Emily St. John Mandel aan met 3 verhalen van verschillende personages over een tijdsspanne van 300 jaar. Nog eens 100 jaar later en een hoofdstuk verder, begint de lezer grip te krijgen op hoe de verhalen met elkaar interageren.

In haar heerlijk vloeiende stijl weeft Emily St. John Mandel een goed opgebouwd, vlot leesbaar en goed doordacht verhaal in elkaar dat polst naar de maakbaarheid van ons bestaan, dat zoekt naar de ultieme toetssteen van de realiteit en dat speelt met de gevolgen van tijdreizen.

St. John Mandel schreef Sea of Tranquility tijdens de Covid 19-Pandemie en weeft de context daarvan moeiteloos door haar boek (sinds Station Eleven had ze pandemies eigenlijk al in haar pen).
Bovendien krijgt Sea of tranquility ook een laagje metafictie mee en toont het boek opnieuw aan hoe St. John Mandel moeiteloos en ingenieus haar verhaal in elkaar puzzelt.

Een kritische slotnoot? Hoe graag zouden we hier nog aan toevoegen dat wát St. John Mandel te vertellen heeft over tijd, realiteit of de echtheid van het bestaan van hetzelfde niveau is. Maar dat is vooral degelijk. En goed gedaan. Maar net niet meer dan dat.

Op naar de volgende, want op die kritische toon willen we niet eindigen: aangenaam en bovengemiddeld goed is Sea of tranquility absoluut!

21/08/2022

U weet wel dat we sinds 'Station Eleven' een flinke boon hebben voor Emily St. John Mandel.
Hoewel we opvolger The Glass Hotel een beetje ontgoochelend vonden en over voorganger The Singers Gun ook niet helemaal enthousiast waren, vielen we zo voor Station Eleven dat de auteur nog heel wat krediet bij ons heeft. We stonden dan ook te springen toen Sea of Tranquility (vertaalt als Zee van rust) verscheen.

In Sea of Tranquility vangt Emily St. John Mandel aan met 3 verhalen van verschillende personages over een tijdsspanne van 300 jaar. Nog eens 100 jaar later en een hoofdstuk verder, begint de lezer grip te krijgen op hoe de verhalen met elkaar interageren.

In haar heerlijk vloeiende stijl weeft Emily St. John Mandel een goed opgebouwd, vlot leesbaar en goed doordacht verhaal in elkaar dat polst naar de maakbaarheid van ons bestaan, dat zoekt naar de ultieme toetssteen van de realiteit en dat speelt met de gevolgen van tijdreizen.

St. John Mandel schreef Sea of Tranquility tijdens de Covid 19-Pandemie en weeft de context daarvan moeiteloos door haar boek (sinds Station Eleven had ze pandemies eigenlijk al in haar pen).
Bovendien krijgt Sea of tranquility ook een laagje metafictie mee en toont het boek opnieuw aan hoe St. John Mandel moeiteloos en ingenieus haar verhaal in elkaar puzzelt.

Een kritische slotnoot? Hoe graag zouden we hier nog aan toevoegen dat wát St. John Mandel te vertellen heeft over tijd, realiteit of de echtheid van het bestaan van hetzelfde niveau is. Maar dat is vooral degelijk. En goed gedaan. Maar net niet meer dan dat.

Op naar de volgende, want op die kritische toon willen we niet eindigen: aangenaam en bovengemiddeld goed is Sea of tranquility absoluut!

21/08/2022

Waar had ik dit boek nu weer opgepikt en hoe kwam het op mijn leeslijst terecht?
Een vraag die ik mee steeds vaker stel.
Geen nood, toen we begonnen met lezen bleek meteen dat 'Gun, with Occasional Music' gesneden koek voor ons was. Een snuifje noir-detective en een snuifje scifi: met die formule wisten schrijvers als Richard K. Morgan en Alistair Reynolds ons al eerder te bekoren.

Voeg daaraan toe dat Jonathan Lethem bij dit debuut midden jaren'90 als 'vernieuwend' werd ontvangen, en we zaten op het puntje van onze leesstoel.

We volgen Conrad Metcalf, die als uitgerangeerde detective te maken krijgt met de moord op een vermaard uroloog en al snel ontdekt dat niemand de moord opgelost wil. Ondanks waarschuwingen van diverse kanten, blijft Metcalf zich in de zaak vastbijten. Ziedaar de (altijd) heerlijk smakende formule van het hardboiled detective-genre.
In het California van 'Gun, with Occasional Music' speelt dit alles zich af in een wereld waarin iedereen door de staat voorziene drugs snuift, dieren rechtop lopen en menselijke intelligentie kregen, het nieuws muzikaal gebracht wordt, baby's hormonaal versneld een groot lichaam krijgen en misdadigers geen gevangenisstraf uitzitten, maar voor bepaalde periodes moeten inslapen.

Ideeën genoeg om er een heerlijk leesbaar, grappig, spannend en meeslepend boek van te maken (de kangoeroe als rechterhand van de maffiabaas is een geniaal karakter) waar we ons met plezier enkele uren aan laafden.

Maar echt grip op de wereld die Lethem schiep kregen we niet en ergens vonden we dat jammer. Er zaten heerlijke ideeën in, die wat ons betreft wat meer impact mochten hebben of wat dieper uitgewerkt konden worden. Aan de andere kant kan je natuurlijk zeggen: je kan niet alles hebben;

Zeker drie-en-een-halve ster. Want hoe meer ik schrijf, hoe meer ik het gevoel heb Lethem toch een beetje tekort te doen. Zijn berkoonde 'Motherless Brooklyn' staat meteen ook op onze leeslijst!

21/08/2022

Oerdegelijke noir detective, waarbij onze detective voor de verandering niet het grootste deel van het verhaal aan de drank zit, maar net de ene na de andere AA-meeting afloopt om van de drank af te blijven. Dat schept ruimte en verandert grappig genoeg niets aan de kern van zo'n hoofdpersonage: kroegen belopen, lichte wanhoop uitstralen, een leven in puinhoop, existentiële twijfels en een sociale omgeving waarmee je niet op een familiefeest komt aanlopen gekoppeld aan een groot rechtvaardigheidsgevoel: Matt Scudder heeft het allemaal.

De plot draait om een vermoorde hoer, die Scudder net had gevraagd om haar te helpen van haar pooier los te breken. Ook die pooier komt niet recht uit het grote cliché boek van noir detectives: Lawrence Block weet zijn personages binnen de lijntjes van genre toch verrassend vorm te geven, menselijk en interessant te maken.

Misschien ben ik wat karig met mijn drie-sterren recensie, want we hebben wel degelijk erg genoten van Eight Million Ways To Die. Langs de andere kant is het zo ondankbaar om degelijk genrewerk te quoteren als je het nadien zou vergelijk met genre-vernieuwers of literatuur. Enfin. Tot zover.

17/10/2022

Genomineerd voor de Arthur C. Clarke Award, bekroond met de James Tiptree, Jr. Award, door The Guardian op nr 91 gezet in de lijst van 100 beste boeken van de 21ste eeuw en bejubeld door Iain Banks: dit boek kwam met indrukwekkende geloofsbrieven op mijn leeslijst terecht.

Light is alleszins geen rechttoe rechtaan boek, noch hapklare science fiction. We krijgen 3 door elkaar gehusselde verhalen voorgeschoteld, waarvan er eentje zich eind 20ste eeuw afspeelt en 2 in 2400. Een wetenschapper die aan de vooravond van een ruimte-technologische ontdekking staat wordt gekweld door 'The Shrander', een wezen dat hem lijkt aan te zetten tot moorden. 400 jaar later volgen we een roekeloze ruimtepiloot en de cyborg-kapitein van een ruimteschip en hun avonturen. Harrison refereert aan populaire muziekcultuur en aan literatuur, schrijft over de genres heen (we proeven naast scifi ook noir-detective en misschien wel ideeën-roman in het boek) en lijkt met 'Light' existentiële vragen op te werpen en aan te kaarten.
En net die 'lijkt' is de essentie van mijn oordeel over dit boek: het ging allemaal net aan mij voorbij. Ik vond het verhaal zich moeilijk ontwikkelen, raakte nooit helemaal mee en had bij de plot ook het gevoel dat die zich in intellectuele mist bevond.
Kan aan de timing liggen: ik heb de laatste tijd behoorlijk wat aan het hoofd. Kan aan mijn Engels liggen: hoe literairder een boek, hoe beter je de taal dient te beheersen om helemaal mee te zijn.
Of het kan natuurlijk aan het boek zelf liggen :)

Wat me later wel trof was dat Adam Roberts in zijn inleiding schreef: "When I first read 'Light' I disliked it very much' en dat hij het boek pas bij herlezing helemaal wist te appreciëren. Ja, denk ik dan, misschien moet ik het nog wel eens een kans geven. Met meer ruimte in mijn hoofd en wat kalmer aan. Maar evenzeer denk ik dan: hé, mijn leven is te kort om alles te herlezen wat niet van de eerste keer klopte :)

26/11/2022

Het lezen van langere boekreeksen voelt altijd heel erg ambigue aan: enerzijds is er een verlangen naar de reeks omdat je weet wat je te wachten staat. Je kan weer in een wereld duiken die je al kent en dat lijkt erg dankbaar.
Maar als ik dan begin te lezen, moet de auteur me precies altijd dubbel zo hard proberen te overtuigen: hé gast, ik ken dit nu stilaan wel en hoop dat je echt wat geniaals in je mouw hebt zodat het ook deze keer de moeite waard is.
Als de auteur dan in zijn reeks ook nog eens een verhaal in het verhaal begint te vertellen, zet ik me helemaal schrap: de plotlijn is immers wat je aan de reeks gekluisterd houdt en als die dan even (euh, een heel boek lang) verlaten wordt, begin ik nerveus te worden.

Maar genoeg over mij: Stephen King gebruikt boek 4 van zijn Donkere Toren reeks om een kantelpunt in het verleden van scherpschutter Roland uit de doeken te doen en heeft daar een slordige 800 pagina's voor nodig, maar ondanks alle voorgaande kritische reserves, wist hij ons toch weer helemaal mee te sleuren. Actie, tragiek, spanning en een goeie plotontwikkeling: ook nu weer doet de grootmeester dat allemaal met verve.

Kans dat we binnenkort ook boek 5 aanvangen: 99,8%. 4 sterren, 3 sterren, 3,46 sterren: wie maalt daarom. The Dark Tower is absoluut kwaliteit.

26/11/2022

Drijven is het literaire debuut van het heerlijke Nederlands-Vlaamse cabaretduo Grof Geschud, bestaande uit Myrthe van Velden en Lander Severins. Fris van de theaterschool brachten ze 'Lijmen' op de planken: een knappe cabaretshow waarin ze verhaalden over hun leven als liefdeskoppel én professioneel duo. Nadien volgde 'Broeden', een stuk met een zelfde speelse lijn waarin Lander en Myrthe het publiek vertelden dat hun liefdesrelatie over is, maar ze daar als professioneel duo hoegenaamd geen probleem mee hebben.

En nu is er 'Drijven', de roman waarin ze bovenstaande verhaallijnen hernemen, verder uitdiepen en in wisselend vertelperspectief van zich afschrijven.
Het boek heeft twee grote krachten: Lander en Myrthe hebben een heerlijke, speelse en soms beeldende taalbeheersing, schrijven vlotte en schone zinnen en bouwen knappe scènes op.
Bovendien geven ze een intieme en eerlijke blik op hun relatieleven: als lezer leef je van a tot z mee met hun kleine kantjes, het aantrekken en afstoten en de al dan niet onmogelijkheid van hun liefde.
Indrukwekkend debuut, zeggen we dan.
De vele scènes komen ongetwijfeld van hun kwaliteiten als theatermakers, maar breken soms het leestempo een beetje. Al zouden sommige lezers daar net van kunnen houden: het boek biedt rustpunten en laat zich snel weer oppikken.
Sterk debuut, dat een breed publiek zal aanspreken en absoluut naar meer smaakt!

26/11/2022

Een cultboek/klassieker die in 1937 in Iran verscheen en onder boekhandelaars heel wat weerklank vond toen uitgeverij Jurgen Maas in 2018 een nieuwe Nederlandse vertaling op de markt bracht.

We namen ons al langer voor hem te lezen, maar het bleek nodig te zijn 'De blinde uil' op het programma van 'Tussen de letters' te zetten om effectief aan het lezen te slaan.

De sfeer in de belevingswereld van het hoofdpersonage heeft weerklank van Werther uit Goethes klassieker: zijn leven wordt gedomineerd door een onmogelijke liefde en een existentiële crisis. In De blinde uil komt er echter nog een flinke portie opium bij kijken.

Het boek groeit na lezing meer in onze achting dan tijdens, wat me toch altijd een goed teken lijkt: het heeft dan duidelijk een stempel gedrukt en zijn sporen achter gelaten.
Hedayat bouwt geen heldere verhaallijn uit, maar geeft de belevingswereld van zijn lijdende hoofdpersonage knap weer en speelt op een knappe manier met herhaling, die je als lezer soms houvast biedt, dan weer net doet twijfelen of op het verkeerde been zet.
De flinke portie weltschermz die meegedragen wordt, doet ons denken dat we hier als 18-jarige lezer wel eens mee gedweept konden hebben. Nu denken we soms: gast, stel u niet aan :), zonder daarom ook maar minder geboeid of minder empathisch verder te lezen.

Straf boek, één dat zich ongetwijfeld laat herlezen en herlezen.

26/11/2022

In 'Ithaca' vertelt Claire North het verhaal van Penelope, die - wachtend op de thuiskomst van haar man Odysseus (yep, die van dat paard) - zijn koninkrijk probeert veilig te stellen.
Tussendoor poogt ze haar zoon Telemachus op te voeden, houdt ze ongedurige aanbidders die azen op het koninkrijk op afstand en zoekt ze een veilige positie binnen de fragiel gebalanceerde Griekse politieke machtsstrijd. Als lezer kijk je mee door de ogen van Hera, godin-moeder en echtgenote van Zeus en wordt je stevig met de neus op de sterk patriarchale gesloten machocultuur van het Oude Griekenland met zijn oorlogshelden gedrukt.

Claire North schrijft dit alles met vlotte, snelle pen en met heel wat aandacht voor de aspiraties, achterliggende redenen en motieven van al haar personages. Dat maakt van Ithaca een subtiel geweven boek vol intriges, plotwendingen en spanning.

Waarom maar drie sterren voor zo'n boek? Omdat we Claire North tot nog toe een volstrekt originele auteur vonden, met een eigen stem, eigen thematiek en verrassende, frisse, meeslepende en vlot geschreven boeken vol spanning en toch niet geheel vrijblijvend.

Dat ze de mythe van Odysseus herschrijft, doet daar een beetje aan af, vinden we. Al doet ze dat natuurlijk goed en weer met frisse stem. Laat daar geen twijfel over bestaan.

Wil je een goed boek lezen of op originele manier kennis maken met de mythe van Odysseus? Lezen die handel.
Wil je Claire North leren kennen als heerlijk, volstrekt origineel auteur? Lees The First Fifteen Lives of Harry August of The Gameshouse

07/12/2022

Blake Crouch is een vakman, en een goeie.

Zonder aarzeling sleept hij zijn lezers aan een razend tempo mee in zijn vlot geschreven, spannende en meeslepende sci-fi thrillers. Geef Crouch 20 bladzijden en hij heeft je verrast met snelle actie, fris uitgewerkte, wetenschappelijke ideeën en de impact daarvan op onze leefwereld en zijn hoofdpersonages.

Ook in Upgrade doet hij dat: de wetenschap is in staat met dierlijk en menselijk genoom te knutselen, maar sinds een wereldwijde hongersnood uitbrak omdat dat geknutsel blijkbaar toch niet helemaal onder controle te houden was, is de technologie verboden. Er zijn echter wetenschappers die geloven dat de enige manier om het einde van de mensheid tegen te houden (klimaatverandering, ... u kent het wel), de mens beter maken via geknutsel aan dat genoom. Een upgrade dus.

Die formule gebruikt Crouch om een spannende, snelle en coole thriller te schrijven, waarbij je als lezer doorheen de actie en spanning vliegt. Links en rechts kregen we wel het gevoel dat er net iets te veel wetenschappelijk verklarende ruimte werd gebruikt, wat af en toe de vaart afremde, maar het boek blijft zelfs dan bovengemiddeld goed.

Tot slot geeft Crouch nog een moraliserend slotpleidooi mee, maar dat vonden we best verteerbaar of zelfs begrijpelijk.
Puik werk!

12/12/2022

Straffe pen heeft Tarjei Vesaas.
Bovendien beschikt de schrijver over een fijngevoeligheid voor menselijke natuur en het overbrengen van emoties en gedachtewerelden die minstens even indrukwekkend is.
Getuige daarvan De vogels.

Mattis en Hege zijn broer en zus van middelbare leeftijd, wonen in een eenvoudig huisje aan een meer en zijn sinds het overlijden van hun ouders op elkaar aangewezen. De wat simpele Mattis probeert wanhopig zoals alle andere grote mensen te zijn, terwijl Hege de zorg voor haar broer geduldig en gelaten probeert te dragen.
Vesaas weet in heldere zinnen en eenvoudig taalgebruik de leefwereld van Mattis - die zo graag 'scherp' wil zijn, zoals alle anderen - tot bij de lezer te brengen. Dat zorgt van meet af aan voor bevreemding, ongemak en spanning, een confronterende manier om kennis te maken met Mattis en evenzeer het gewicht te voelen dat zijn zuster Hege draagt. Meesterlijk lijkt ons daarvoor een terechte omschrijving.

Het verhaal is mooi, tragisch en subtiel uitgewerkt.

De vogels is een compleet ander boek dan het eveneens indrukwekkende 'Het ijspaleis' van Tarjei Vesaas. Waar ze elkaar wel ontmoeten is in helder en schoon taalgebruik, in het bijna lichtvoetig aanraken van tragiek en in de blik die beide boeken schenken op de innerlijke beleving van die tragiek. Straf.

20/12/2022

Het is hemeltergend dat Jos Geysels & Erik Vlaminck ten derden male de pen moeten opnemen om de maatschappij (lees: de politici én hun kiezers) erop te wijzen hoe schrijnend armoede is en hoeveel eenvoudige maatregelen er te nemen zijn die daar iets aan kunnen veranderen.

Met duidelijke cijfers, helder betoog en eenvoudige taal wijzen Erik Vlaminck & Jos Geysels voor de derde keer (na De schande en de keerzijde uit 2014 en Uit woede en onbegrip uit 2019) op de onaanvaardbare situatie waarin onze maatschappij de armsten laat verkeren.

Lege brooddozen op school, openbare zwembaden die sluiten maar het aantal privé zwembaden dat groeit met een derde, energie armoede, het armste deel van de bevolking dat het zwaarst getroffen werd door Covid-19, .... Het is pijnlijk te lezen hoe groot de impact van armoede op een leven is en hoe de kloof tussen wie het goed heeft en wie niet, steeds maar groter wordt.

Geysels en Vlaminck stellen deze wantoestand noodzakelijkerwijs opnieuw aan de kaak, een derde keer dat ze op dezelfde nagel kloppen.
5 sterren voor hun bereidwilligheid om zich te blijven engageren. Dit is een pamflet, alle beoordeling geldt het oprechte engagement en activisme.

Foei, politici met al jarenlang de macht om aan armoede iets fundamenteels te veranderen, ga u in een hoekje liggen schamen.

26/12/2022

Na "The Things They Carried" & "Going after Cacciato" is dit het derde oorlogsrelaas van Tim O'Brien dat we lezen.

O'Brien vertelt vlot en open over zijn afkeer van de Vietnamoorlog en hoe hij absoluut geen dienst wil nemen. De druk van zijn omgeving is echter groot en - ondanks de plannen om naar Canada te vluchten - volgt Tim een opleiding in Fort Lewis, waarna hij naar Vietnam verscheept wordt.

If I die in a Combat Zon, is het relaas van een jaar lang diensttijd. Een verhaal van angst en onzekerheid, een verhaal van vriendschap en twijfels, waarin Tim O'Brien niets van het oorlogsleven romantiseert of opblaast. Zijn verhaal klinkt oprecht en feitelijk, maar neem veel ruimte voor de menselijke kant.

Soldaten aan het front zijn bang, zitten dikwijls in een ambigue situatie maar moeten gewoon continu verder. Soldaten aan het front sluiten vriendschappen, maar hebben evenzeer een jaar dienst met makkers waarvan ze de achternaam niet kennen. Soldaten aan het front hebben soms wel een mening of de oorlog goed of slecht is, maar dat verandert niets aan hun drang te overleven en deze oorlog te doorstaan.

En wat is moed? Wanneer is een soldaat moedig? Als hij absoluut geen rekening houdt met levensgevaar om iemand te redden en daarbij sneuvelt? Of net als hij weet wanneer hij geen risico moet nemen, zo overleeft en later nog een rol van betekenis kan spelen?

Tim O'Brien schrijft helder en relevant over Vietnam. If I Die in a Combat Zone is - omwille van de hier en daar wat meer filosofische uitweidingen - misschien wel zijn meest diepgravende verslag. Indrukwekkend.

26/12/2022

Als poëzie ons aangereikt wordt - door een vriend in een brief of kaartje, of door een dichter op een podium - zijn we meestal eenvoudig warm te maken en weten regels ons diep te raken.
Zelf op ontdekkingstocht gaan kost ons wat meer moeite, maar schrijvers die we hoog in het vaandel dragen, krijgen sneller een kans.

Dus toen Wij capabelen, de debuutbundel van Laura Broekhuysen - die we luid toejuichen sinds haar fantastische Winter-IJsland - verscheen, sloegen we snel aan het lezen.

Het openingsgedicht 'Balts' is meteen van heel grote kwaliteit. De zinnelijkheid spat er vanaf, wordt mee door het ritme gedragen en biedt toch ook ruimte voor oprechte eenvoud als:

"we houden van ons omdat we van
ons te houden hebben."

een gedicht dat meteen bij eerste lezing door hart, ziel, lijf en leden kroop en dat we met genoegen opnieuw zullen lezen.
Nadien vonden we wat moeilijker onze weg. Soms voelde het wat geforceerd aan, terwijl we in het proza van Broekhuysen net een heel grote naturel en spontane waarachtigheid in haar taalbeheersing vinden.
Ondanks het wat stroevere gevoel, ontmoetten we ook nog zinnen die we graag meedragen,

"hoe tussen de toetsen van de piano steeds
meer tonen blijken te passen"

en lazen we nieuwsgierig verder. In een gedicht als 'Cirkelredenatie' hadden we heel erg het gevoel dat we altijd nét naast de essentie grepen, wat een lezer snel frustreert.
Het was met 'Kustwacht - voetnoten', het derde deel van de bundel, dat we weer helemaal mee waren en ons wentelden in Laura Boekhuysens fijne, speelse en indrukwekkende taalgevoel.

Heel straf begin en mooi einde. Een bundel het ontdekken waard en een dichteres die ongetwijfeld nog verrassen zal.

26/12/2022

We twijfelen tussen een vier of een drie sterren beoordeling.

We vermoeden al enige tijd stiekem dat recensenten dikke boeken voordeliger beoordelen bij wijze van pluim aan zichzelf omdat ze die helemaal uitgelezen hebben. Om die theorie alvast zelf te bevestigen kiezen we voor vier sterren. ;)

Neal Stephenson, die we kennen van Snow Crash (dat al -tig jaren op ons te lezen lijstje staat, maar waaraan we nog steeds niet toekwamen), levert met Seveneves alleszins een indrukwekkend staaltje kort-bij-de-deur science ficition af.

Wanneer de maan om onverklaarbare reden in stukken breekt, lijkt dit gewoon een fascinerende gebeurtenis. Al snel valt de frank van wetenschappers echter dat die stukken meer en meer met elkaar gaan botsen, zullen verpulveren en dat de aarde uiteindelijk ten onder zal gaan in een meteorieten-regen van maanbrokstukken.
2 jaar heeft de mensheid de tijd om te pogen zich voor te bereiden om in de ruimte te overleven en in allerijl wordt het ISS uitgebreid en vestigt men alle hoop van de mensheid op een voortbestaan in de ruimte.
600 blz lang neemt Stephenson de lezer mee door die voorbereiding, de meteorietenregen en de eerste overlevensfases in de ruimte nadat de aarde ten onder ging.
Goed uitgewerkte karakters en sterke verhaallijnen houden je aan het boek gekluisterd. Stephenson legt bijna alles (eenvoudig) wetenschappelijk uit, wat af en toe de vaart uit het boek haalt, maar het realisme natuurlijk vergroot.
En dan.... springt hij 5000 jaar in de tijd naar het moment waarop de mensheid de aarde weer bewoonbaar heeft gemaakt. Een literair huzarenstukje, waar best wel wat energie van schrijver en lezer inkruipt, maar dat niettemin werkt.
Een aantal plotkeuzes vonden we onnodig, maar niet storend. Uitermate graag gelezen, we leggen Snow Crash weer bovenop onze te lezen stapel.

10/01/2023

Ons leeshart maakte een vreugdesprongetje toen we ontdekten dat er een door Erik Kriek geïllustreerde uitgave van werk van Joseph Moncure March aankwam.
We lazen eerder zijn wervelend prozagedicht 'The Wild Party', in een door Art Spiegelman geïllustreerde versie, en zijn daar nog steeds razend enthousiast over. Beat poet & cultheld William S. Burroughs zei trouwens dat The Wild Party hem inspireerde om schrijver te worden.

The Set-Up is een lang verhalend gedicht over het wedervaren van bokser Pancy Jones die na een tijd in de gevangenis weer de ring intrekt. De titel laat al vermoeden dat het niet om een glorieuze wedstrijd om het wereldkampioenschap gaat, maar een rauw gevecht wordt in een groezelige, verweerde bokszaal vol schimmige figuren, zweterige lijven en heimelijke afspraken.

Joseph Moncure March slaagt er in de rauwe bokserswereld in ritmische, snedige taal tot leven te wekken. De korte, wat ruwe maar smakelijke zinnen lijken zo uit de Bronx te komen en schetsen duidelijk de rand van de samenleving waaruit ze vandaan komen.
De rake en spitse tekst sleurt je helemaal mee naar de versleten kleedkamers en wankele tribunes, de verschaalde geur van spuwbakjes zweemt tussen de witregels en bokserszweet lijkt zo van de bladzijden te spatten. Wanneer Pansy de ring induikt, kan je al lezer de mokerslagen voelen landen. Zo wordt je pijlsnel en genadeloos mee naar een strakke, confronterende plot gesleurd. Straf.

Ook als confronterend tijdsdocument kan The Set-Up gelden. Pansy is een zwarte bokser en het boek dateert van 1928. Meer hoeven we daarover niet te zeggen, me dunkt.  

Indrukwekkend.

20/01/2023

Over reeksen heb ik al regelmatig door geboomd. Enerzijds dankbaar terug te keren naar iets wat je al kent, anderzijds frustrerend om diezelfde reden.
Stephen King lost dat in The Dark Tower op door steeds verhalen in verhalen te vertellen.

The Wind Through the Keyhole verscheen als 8ste boek in de reeks, maar past qua verhaalstructuur tussen boek 4 en 5, vandaar dat we het nu lazen. Terwijl de protagonisten nog steeds onderweg naar de donkere toren zijn, houden ze halt in een voormalig bouwvallig gemeentehuis om te schuilen voor een storm, waarna scherpschutter Roland een verhaal vertelt. In dat verhaal krijgen we nog een ander verhaal.

Vooruitgang in de queeste naar de donkere toren zit er niet in, maar in de twee verhalen die King vertelt, verraad zich weer de hand van de meester. Vlot geschreven, beklemmend, rijke fantasie. Kortom: puik leesvoer.

25/01/2023

Wow. Zijn we even onder de indruk, zeg.

"Alleen wie met geschokte ziel leeft in een tijdperk dat met oorlog, geweld en tirannieke ideologieën een bedreiging vormt voor het leven van de enkeling (...) weet hoeveel moed, hoeveel eerlijkheid en vastberadenheid nodig zijn om in zulke tijden van kuddewaan zijn diepste ik trouw te blijven (...) en (zijn) morele onafhankelijk ongeschonden te houden."

Zo duidt Stefan Zweig doorheen 400 jaar geschiedenis zijn verwantschap met Michel de Montaigne en verbindt hij de onzekere, gewelddadige tijden in het Frankrijk van Montaigne met de fascistische dagen die hij zelf net voor zijn dood ontvlucht is. Een verwantschap die de kritische lezer helaas vandaag ook pijnlijk snel herkent.

Wat volgt is een kraakhelder, vlot leesbaar, erg relevant en gedegen portret van Michel de Montaigne, de 16de eeuwse Franse filosoof die - tegen zijn zin - tot burgemeester van Bordeaux gekozen werd, raadsheer aan het Franse hof was, maar zich vooral in zijn bibliotheek wilde terugtrekken om twijfelend na te denken over zichzelf en bij uitbreiding wat het is om een vrij mens te zijn. Want dat is volgen Zweig de zoektocht van Montaigne bij uitstek:

"In tijdperken waarin de nobelste waarden van het leven (...) waarin onze vrede, onze autonomie en ons aangeboren recht worden opgeofferd aan de bezetenheid van een handvol fanatici en ideologieën, zijn alle problemen voor de mens die zijn menselijkheid niet aan zijn tijdperk wil verliezen te herleiden tot deze ene vraag: hoe blijf ik vrij?"

Weer pijnlijk herkenbaar, dachten we meteen.
Zweig schrijft een warm portret over de filosoof "die aanvoelt als een vriend" met begripvolle aandacht voor de kleinere kantje van Montaigne en met tomeloos respect voor diens niet aflatende zoektocht naar "Hoe leef ik?" zonder daarop het aanmatigende antwoord "Zo moet je leven!" te formuleren.
De verwantschap die Zweig met de filosoof voelt, staat je als lezer toe beide erg goed te leren kennen op de amper 120 uitgewerkte bladzijden van de onvoltooide biografie die Zweig schreef aan de vooravond van zijn zelfgekozen dood.

Ronduit indrukwekkend, pijnlijk relevant, heerlijk leesbaar en nog een slotcitaat om het af te leren:

"De actualiteit heeft geen macht over je zolang je weigert eraan deel te nemen, de waanzin van de tijd leidt niet tot een crisis zolang je je helderheid van geest bewaart."

Zes sterren en talloze herdrukken aub.

26/01/2023

In Dierbaar Doolhof (Dimension of Miracles) uit 1968 maken we kennis met Tom Carmody, een wat kneuterige ambtenaar die plots wordt uitgenodigd in het Galactisch Centrum omdat hij een prijs gewonnen heeft.
Na wat absurditeiten en misverstanden ontvangt Carmody zijn prijs, maar blijk hij met geen middelen meer te weten hoe hij weer op aarde moet geraken. Wat volgt is een verrassende en amusante trip door het universum waarop Carmody verschillende figuren op evenzoveel planeten ontmoet. Elke situatie die Tom Carmody meemaakt, verhoudt zich wel op absurde, satirische of ironische wijze tot de minder aangename kanten van onze maatschappij.
Dierbaar doolhof leest zo vlot weg als een speelse en kritische blik op de rauwe kantjes van onze samenleving: ongebreideld consumeren, vervuiling, een heilig geloof in technologische vooruitgang, ... en krijgt van de auteur een kort, licht spiritueel slot mee.

Aangenaam leesvoer, verwant aan het ultieme, absurdistische ruimteavontuur 'The Hitchhiker's guide to the galaxy' van Douglas Adams dat 10 jaar later verscheen. Volgens Douglas Adams las hij Sheckley's book pas nadat de eerste hoorspelen van The Hitchhiker's guide uitgezonden werden.

Wat er ook van zij: een aangename verwantschap, een fijne leestrip en pijnlijk te constateren dat onze maatschappij 50 jaar later nog steeds met een pak van diezelfde pijnpunten geconfronteerd wordt.

29/01/2023

Ha, Thoreau. Literair/filosofische held waarvan we sinds onze zoekende jongensdagen een romantisch beeld in het achterhoofd meedragen.
Walden blijven we - ondanks dat het geen hapklaar werk is wegens een soms enorme densiteit aan doordachte, geijkte, relevante zinnen en alinea's - een absoluut meesterwerk vinden en ook in 'Wandelen' proeven we van een gedreven, idealistisch en stellig denker die de 'wilde mens' in harmonie met de natuur meer waarde en potentieel toedicht dan de moderne stadsmens wiens dagen gevuld zijn met handel drijven, fabrieksarbeid of in zijn winkel wachten op de volgende klanten.

Wandelen is voor Thoreau meer dan zich te voet verplaatsen, hij meent dat een wandelaar doelloos, maar intuïtief de juiste weg wel vind en zich zo weer onderdeel van de natuur maakt.

Ook in 'Wandelen' bulkt het van de - soms pittige - uitspraken, doorwrochte gedachtes en lijkt het soms dat Thoreau een zwaarmoedig denker is die zijn weg in de wereld niet vinden zal. Maar volgend paragraafje:

"Als ik, ver weg of dichtbij, op afgelegen, desolate plekken, het gekraai hoor van een jonge haan, (...) dan denk ik bij mezelf: 'Met een van ons gaat het in elk geval goed' - en prompt heb ik weer frisse moed."

laat dan weer vermoeden dat Thoreau weliswaar kritisch, scherp en zoekende was, maar minstens evenzeer minzaam en optimistisch was.

"want de ware helden zijn de mannen die eenvoud betrachten in het verborgene".

Schoon essay, blijvend relevant, en ongetwijfeld openbaart het zich telkens weer bij herlezing.

30/01/2023

Dit boek ter hand nemen is uw best besteedde uur van de week.

Barbara Stok vertelt in aangename stijl, met frisse, heldere tekeningen het verhaal van Hipparchia van Maroneia, de eerste vrouwelijke filosoof, een unicum in het Griekenland van 340 voor Christus.

Hipparchia stamt uit een adellijke familie maar leest liever filosofische traktaten dan te weven en stelt zich vragen bij heel wat maatschappelijke toestanden (niet in het minst de minderwaardige positie van de vrouw) en wereldse gewoontes.
Wanneer ze via haar broer Metrocles, die filosofie studeert, in contact komt met de cynische filosoof Krates van Thebe raakt ze helemaal geïnspireerd.

Barbara Stok neem haar tijd om het verhaal van Hipparchia te vertellen en verantwoord achteraan in haar boek hoeveel aandacht ze ook aan de historische correctheid van haar tekeningen en de juiste levenscontext van de Grieken besteed heeft. In 7 hoofdstukken maak je als lezer kennis met de geschiedenis van Hipparchia, mooi gekoppeld aan een aantal kerngedachtes uit de cynische filosofie. Dat die stoïcijnse visie op het leven ook vandaag nog relevant is, dat Barbara Stok ze mooi koppelt aan de ontluiking van Hipparchia als filosoof én dat de kerngedachtes van die filosofie helder en verstaanbaar worden weergegeven, maken van 'De Filosoof, de Hond en de Bruiloft' een relevant en toegankelijk pareltje voor jong en oud.

 

03/02/2023

Als we het over Peter F. Hamilton hebben, vallen we telkens opnieuw in herhaling, dus laat het ons kort houden. Ook in de verhalenbundel 'A second Chance at Eden' toont Hamilton zijn creatief meesterschap en hanteert hij zijn vlotte, compulsief leesbare stijl.

De bundel bevat zeven verhalen, variërend van een kortverhaal van 30blz tot een novelle 200 blz, die allen een uitstekend niveau halen, erg onderhouden en meeslepend zijn en - aangezien we nu zo goed als alle sci-fi van 's meesters hand gelezen hebben - ons doen snakken naar nieuw werk.

Alleen het voorlaatste verhaal 'The Lives and Loves of Tiarella Roas' smaakte een beetje wrang. Maar misschien was dat exact de bedoeling.

07/02/2023

Nadat ze op de Orkney-eilanden vrede vond met haar nuchtere zelf (zie Liptrot's debuutroman De Uitweer) trekt Amy Liptrot naar Berlijn om een verloren stuk van zichzelf én de liefde te zoeken.
Opnieuw schrijft ze daarover een helder en vlot boek over zoeken in en naar jezelf, verbinding vinden met de natuur (ook in de grootstad) en gebruikt ze metaforen uit haar natuurbeleving om haar woelige en onrustige binnenkant vorm te geven en te duiden.
In Berlijn zijn haar natuurlijke ankerpunten havikken en wasberen, dieren die je uitsluitend in het wild verwacht, maar zich in deze grootstad prima weten te redden. Ook in Berlijn voel je dat Liptrot haar eilandbestaan niet zomaar los kan laten: ze blijft zoeken naar open water om in te zwemmen en ontwikkeld een nieuwe fascinatie, ditmaal voor verkeerseilanden.

Liptrot schrijft met een open blik en heldere pen en geeft de lezer zo toegang tot haar diepste (universele) zielsroerselen: onzekerheid, hunkering naar liefde, eenzaamheid en conflicterende realiteit van internet en sociale media versus de buitenwereld en de natuur. Haar overpeinzingen staan met beide voeten in dit tijdsgewricht, zijn goed uitgewerkt en relevant.

Haar omgang met de liefde krijgt wel iets aandoenlijks en de gedichtjes die er uit voortvloeien vonden we niet echte een meerwaarde. Maar ach, dat vergeven we haar graag omdat de rest van het boek wel absoluut lezenswaardig is.

12/02/2023

Wat schreef Waguih Ghali met 'Bier in de snookerclub' een amusant en relevant boek! Vlot geschreven, speels en pittig, prikkelend en doordacht, snel en confronterend: Bier in de snookerclub is het allemaal.

Ram is een belezen en gedreven jonge Egyptenaar die ontgoocheld is in de revolutie en de politiek. Hij weet met zijn eigen idealen geen blijf en voelt zich -mede dankzij zijn Engelse opvoeding en zijn studententijd in Londen - in eigen land niet helemaal thuis. Ondanks zijn financiële noden weigert hij werk te zoeken en brengt hij zijn dagen door in de snookerclub of op café waar hij zonder de minste wroeging op kosten van zijn rijke vrienden drinkt. Intussen worstelt hij met de liefde en met de wensen van zijn familie.

Als lezer voel je snel sympathie voor Ram, die - ondanks zijn soms heftige oordelen over zijn vrienden en omgeving- ook de zelfkritiek niet spaart en oprecht op zoek gaat naar wat hij met al zijn kennis moet ondernemen.

"Hoe meer we lazen, hoe meer we wilden leren en hoe onwetender we ons voelden."

"Ik bedoel dat mijn kennis van de geschiedenis en de politiek en de literatuur gekanaliseerd moest worden, ergens toe moest leiden, omdat ik anders gek werd."

Ram en zijn vriend Font zijn geen klaplopers, maar zoekende zielen die in hun omgeving zien hoe alle maatschappelijk relevante functies naar mensen met geld en connecties gaan, eerder dan naar gedreven, beleerde en gemotiveerde mensen.

Een prikkelende zoektocht naar relevantie, een speelse visie op politiek engagement, een amusant verslag van al-dan-niet volwassen worden, een kritische blik op revolutionaire beloftes en politieke corruptie en een treffend portret van ontheemd zijn en je weg zoeken in een samenleving die niet als de jouwe voelt. Geen wonder dat het boek in Egypte een cultstatus heeft en ook elders telkens opnieuw een nieuwe generatie lezers aanspreekt. Heerlijk!

"Ik wilde leven. Ik las en las en Edna praatte en ik wilde leven. Ik wilde affaires hebben met gravinnen en verliefd worden op het meisje achter de bar en gigolo zijn en politiek leider en winnen in Monte Carlo en armoedzaaier zijn in Londen en kunstenaar en elegant en ook in vodden lopen."

"O, gezegende onwetendheid. Wat was het toch heerlijk om met mijn moeder naar de katholieke kerk te gaan, toen ik nog nooit van Salazar had gehoord of van troepen die werden gezegend voor ze naar Ethiopië gingen."

Een avondje op staminee met Ram en ik denk dat we beste maatjes worden. Of we de wereld veranderd krijgen, is een goeie vraag, maar aan onze oprechtheid zal het niet gelegen hebben.

14/02/2023

Winter 1975-1976. Broeder Medard werkt als boekhouder (broeder Econoom is zijn bijnaam) in een psychiatrische instelling in Vlaanderen, waar hij zo min mogelijk met de patiënten of andere calamiteiten wil lastig gevallen worden. Hij vertelt zijn besognes en wedervaren aan zijn moeder, die op haar sterfbed ligt en niet meer reageert.

In die context schetst Erik Vlaminck een confronterend en ontluisterend beeld van het reilen en zeilen in de psychiatrie in Vlaanderen in de jaren '70. Een pijnlijk verhaal over onkunde, onwil en slecht beleid.

In het heerlijke en bedrieglijk eenvoudige taalgebruik dat Erik Vlaminck eigen is, schrijft hij over incompetentie, bezorgde familieleden en de kleine kantjes van de mens.

Dat Erik Vlaminck in de jaren '70 zelf als opvoeder in een psychiatrische instelling gewerkt heeft, voel je tussen alle regels: Iconen heeft een urgentie in zich die van de bladzijden spat. Het is een boek waarvan je als lezer voelt 'dit moest uit de auteur zijn pen', wat het op alle fronten een extra impuls geeft.

Iconen is bij het allerbeste uit Vlamincks oeuvre en het zou ons verbazen mochten er dit jaar betere boeken in het Nederlandstalig literair landschap op de markt verschijnen. Ja, we mijden de superlatieven niet - en dat is gevaarlijk - maar we zijn zodanig onder de indruk, dat we daar nu even niet over gaan struikelen.

Vlot en doordacht opgebouwd met sterke personages, urgent en niets ontziend, maar toch doorspekt met humor en schitterend taalgebruik: hoed af voor Erik Vlaminck.

24/02/2023

A Memory called Empire is één van de strafste en meest originele debuten die we al lazen.

Martine Arkady laat haar lezers meereizen in de voetsporen van Mahit Dzmare die, als jonge diplomate van het verafgelegen Lsel ruimtestation, naar het hart van het Teixcalaanli-keizerrijk reist om als ambassadeur te voorkomen dat haar ruimtestation opgeslokt wordt door het keizerrijk, dat na eeuwenlange expansie een groot deel van de melkweg omvat.

Wat misschien een behoorlijk droog uitgangspunt lijkt, levert allesbehalve een droge roman op. Arkady weet van meet af aan spanning op te bouwen en sleurt de lezer in een genadeloos tempo mee in het wedervaren van Mahit en haar door het keizerrijk toegewezen assistente Three Seagrass.

A Memory called Empire is een boek over diplomatie, over aftasten wat er gezegd wordt en wat de achterliggende bedoeling zou zijn. Dat het voor Mahit allemaal gebeurt in een taal die ze wel beheerst, maar waar ze niet in opgroeide, voegt een extra laag potentieel aan elke uitspraak of woordenwisseling toe. Dat het keizerrijk het citeren van poëzie prefereert als het ultieme communicatiemiddel, doet daar nog eens een schep bovenop.
Arkady speelt daar meesterlijk mee, waardoor je ook als lezer continu op twee benen hinkt, niet weet waar je sympathie zou moeten liggen en nog minder hoe de balans tussen de verschillende karakters zal doorslaan. Voeg daar een dosis actie, een vleug moord en doodslag en een hoofdpersonage met een gerede dosis zelftwijfel en links en rechts een existentiële crisis aan toe en je hebt een straffe roman die uitmunt in een zinderend plot.
Terecht bekroont met een Hugo-award, denken we dan.

05/03/2023

We waren zo onder de indruk van A Memory called Empire dat we besloten onmiddellijk door te lezen in A Desolation called Peace, deel 2 van de Teixcalaan-duologie.

De plot en de verhaallijn laten we even voor wat ze is: ze bouwt naadloos verder op het slot van het eerste deel en brengt onze belangrijkste protagonisten (Mahit Dzmare & Three Seagrass) weer bij elkaar, ditmaal op een andere diplomatieke missie, die - als het maar even kan - nog meer onder tijds- en omgevingsdruk staat dan de eerste die ze samen volbrachten.

Opnieuw weet Martine Arkady een straf boek af te leveren, waarin taal, onderhandelingsposities en diplomatie een essentiële rol spelen.
In dit tweede deel werkt ze een aantal interessante zijsprongen waar ze in deel 1 al op alludeerde verder uit en speelt ze nog intenser met vraagtekens bij idee wat een individu is, waar dat ophoudt en hoe je de kennis van voorgangers meedraagt of kan meedragen.

Iets minder enthousiasme dan bij deel 1 omdat de verrassing er wat af was en de plot toch iets minder indruk maakte, maar als je over deel 1 enthousiast bent, is er geen enkele reden om deel 2 ook niet te lezen. Innemend boek, benieuwd wat Arkady nog uit haar pen zal schudden.

05/03/2023

Dino Buzzati schreef deze klassieker uit de Italiaanse literatuur in 1938 en publiceerde het uiteindelijk in 1945. Buzzati verhaalt ons het wedervaren van luitenant Giovanni Drogo, die zijn eerste militaire standplaats krijgt bij een garnizoen op de grens met de woestijn van de Tartaren. In het fort is de oorlogsdreiging al jarenlang onbestaande, maar toch heerst er onder de gelegerden een vage hoop op een vijandelijk treffen en het daarbij horende heldendom. Luitenant Drogo wil in eerste instantie zo snel mogelijk weer naar huis, maar raakt uiteindelijk toch in de ban van de vesting & de mogelijkheid tot een treffen met de vijand. Zo verzandt hij in de gewoontes en routines van het leven in de vesting en glijden de jaren haast ongemerkt voorbij. De woestijn van de tartaren leest vlot en sleurt je stap voor stap mee in een steeds meer beklemmende sfeer. Het boek wijst op de absurditeit van het leven: we stellen onze hoop op illusies en zijn er vast van overtuigd dat we op een dag zullen ontsnappen aan de sleur en routine. Maar net die verwachtingen houden ons vast en veroorzaken stilstand. Heb je de moed om je leven zelf te bepalen? Leef je of laat je het leven aan je voorbijgaan? Wij waren alvast onder de indruk...

05/03/2023

(We lazen een toneelbewerking die niet meer beschikbaar is) De vrouw van het zand is een fascinerende en bevreemdende situatieschets uit 1962 van de Japanse auteur Kobo Abe. Een man die op zoek is naar zeldzame insecten besluit te overnachten in een dorp in de duinen. De inwoners van het dorp moeten dagelijks zand ruimen om te voorkomen dat de duinen hun woonplaats opslokken. De man ziet daar het nut niet van in en raadt zijn gastvrouw aan in opstand te komen. Daarin ziet zij dan weer geen graten, wat leidt tot een existentialistische dialoog over de zin en onzin van lots-aanvaarding. Smakelijke tekst die beklijft en meer vragen oproept dan antwoorden geeft. Zo moet dat met een goed boek, zeker?

05/03/2023

Cult-klassieker uit 1915. Richard Hannay ontmoet zijn bovenbuur in het hotel wanneer die een beetje verward bij hem aanklopt met de woorden Kan ik hier even blijven, ik ben namelijk net overleden. Blijkt dat de man een groots complot op het spoor is en poogt zijn belagers te ontvluchten. Als Richard hem daags nadien vermoord aantreft, neemt hij zelf het initiatief om het complot te onthullen en slaat hij op de vlucht. Het begin van een heerlijk spannend achtervolgingsverhaal met een strakke plot. Leest als een trein en werd verfilmd door Alfred Hitchcock. Aanrader.

05/03/2023

Terwijl ze - op de trein van Amsterdam naar Berlijn - de Duitse grens naderen, ontmoeten verteller William Bradshaw en de nerveuze, pruikdragende Arthur Norris elkaar. Het begin van een vriendschap tussen beide heren en voor de lezer de start van een zoektocht naar wie die ietwat vreemde Meneer Norris wel is en waarom en hoe hij zich door het leven beweegt.
Isherwoord neemt ons mee naar het vooroorlogse Berlijn waar de spanning soms te snijden is: regeringen wisselen elkaar af, communisten en fascisten strijden (ook fysiek) om de macht en de bevolking leeft in onzekerheid.

Tijdens de lezing vonden we Meneer Norris neemt de trein vooral een sympathieke vertelling: ietwat traag op gang komend, licht mysterieus, maar leuk met een schattige of soms zelf aandoenlijke protagonist als Norris in de hoofdrol. Nu we wat meer informatie over het boek verzamelden, weten we dat Isherwood het verhaal op eigen ervaringen baseerde en wordt de impact van de achtergrond waartegen het verhaal zich afspeelt groter. Sommige personages zijn op bestaande figuren gebaseerd en de context van de politieke veranderingen in Berlijn is confronterend. Dan vinden we het zelf een gek contrast dat we hierboven woorden als 'schattig' en 'aandoenlijk' gebruiken, maar toch klopt dat helemaal.

Vraag is dan of die pittige achtergrond het niet helemaal binnen kwam bij ons als lezer omwille van de stijl, of omdat we niet met de nodige aandacht lazen. Hoewel zijn boek goed ontvangen werd en goed verkocht, was Isherwood achteraf ook kritisch voor zichzelf en suggereerde hij dat zijn hart niet helemaal in het boek lag en dat hij 'wat vals gespeeld had' met de uitgangspunten van zijn ervaringen. Misschien is dat net wat we als lezer 85 jaar na publicatie ervaarden.

Dat allemaal gezegd zijnde, is Meneer Norris neemt de trein een fijn tussendoortje. Niet noodzakelijk als niet te missen leesvoer, wel prettig en goed geschreven.

10/03/2023

Het geluk van de wandelaar, met als smakelijke Engelse titel 'The Gentle Art of Tramping', is een bonte verzameling weetjes, een praktische gids, een semi-filosofisch traktaat  en een sympathiek tijdsdocument, allemaal bij elkaar gebonden door de enthousiaste pen van Stephen Graham.

Bijna 100 jaar na de oorspronkelijke uitgave uit 1926 kan je als lezer nog steeds mee genieten van het fanatieke wandelen dat Graham met volle overtuiging belijdt: bij voorkeur met alle tijd van de wereld, graag met open blik, zonder al teveel druk op de planning en liefst langs onverharde wegen, door berg, bos en dal en met open hart en ziel voor de medemens.

Dat alles werkt Graham prachtig uit, je steekt als lezer wat op, gaat graag mee in zijn filosofische blik op wat de essentie van een wandelaar is en proeft meteen ook van de tijdsgeest.

Af en toe vonden we Graham uit de bocht gaan als het ging om zijn blik op de medemens: hoewel hij voor die medemens helemaal openstaat en ook de lezer expliciet aanraadt dat te doen, is zijn oordeel over anderen niet altijd even genuanceerd. Dat zou zomaar de tijdsgeest kunnen zijn.

Omdat hij zijn enthousiasme over wandelen niet onder stoelen of banken kan steken, zijn er momenten waarop Graham elk argument uit de verste hoek of kant erbij sleurt om de unieke voordelen van wandelen aan te tonen. Schattig en aandoenlijk, zelden echte storend, maar toch aanwezig.

Uiteindelijk absoluut een heerlijk en smakelijk boekje over buiten zijn, bewegen, mens zijn en ontdekken, vinden terwijl je niet zoekt, openheid en ontvankelijk zijn. Over wanderen.

18/03/2023

Hoe beoordeel je een boek waarvan je bij voorbaat al een beeld en/of een mening hebt omdat het via je fascinatie voor cult én via de populaire cultuur al helemaal aanwezig is in je mentale periferie? Dikwijls zijn het ook dat soort titels die op mijn 'te lezen' plank blijven liggen, maar omdat we 'Het verhaal van de dienstmaagd' op het programma van 'Tussen de letters' hebben gezet, zijn we het - met slechts milde nieuwsgierigheid - alsnog beginnen lezen.

Het verhaal is genoegzaam gekend: Atwoord laat een dienstmaagd (Vanfred) aan het woord die in de dictatoriale staat Gilead als kostbare potentiële draagmoeder in het huis van een Bevelvoerder en zijn Echtgenote woont. Het enige doel van haar bestaan - zo bepaalde de staat - is zwanger worden en een gezond kind op de wereld zetten. Een wereld die door vervuiling en overconsumptie bijna ten onder ging en voor massale onvruchtbaarheid zorgde. Zo maak je als lezer gaandeweg kennis met de visie van de Gilead cultuur.

Atwood geeft haar personage ruimschoots de tijd het verhaal van haar samenleving te vertellen en laat de lezer in eerste instantie vooral kennismaken met het gevoelsleven van de Dienstmaagd die in een dictatuur leeft en continu worstelt met het verleden, het al dan niet aanvaarden van haar plaats en de eventuele mogelijkheden om aan haar rol te ontsnappen.
Verderop krijg je als lezer ook steeds meer zicht op het hoe en waarom van de levenswijze in Gilead en ontdek je ook hoe zo'n 'ideale' samenleving in stand gehouden wordt en tot stand kwam.

Het lijkt een gematigd enthousiaste recensie, maar vooral omdat het boek al vorm had in mijn hoofd nog voor ik de eerste letter gelezen had en ik geen flauw idee heb of ik het zonder voorkennis (vooroordelen?) beter of minder goed beoordeeld zou hebben.  Relevant en doordacht, dat zeker. Goed geschreven ook. Graag gelezen ook. Dat is meer dan voldoende, denk ik dan!

26/03/2023

Brian Lake, antiquair boekhandelaar, verzamelt sinds 1982 bizarre, opvallende of compleet van de pot gerukte boeken. Bij Harper Collins publiceerde hij nu een selecte uit zijn 'Ridiculous Books from the Bizarre Library'.

De lezer krijgt een mooi vormgegeven boekje voor de neus met een 70-tal titels die om diverse redenen bizar of belachelijk zijn. Veelal draait het om woordspelingen, dikwijls door veranderd taalgebruik ontstaan. Natuurlijk lachen of glimlachen we vandaag om titels als 'Invisible Dick', 'Scouts in Bondage' of 'Play with your own Marbles'.
Of de humor zit in compleet verouderde visies op maatschappelijke fenomenen of wetenschap. 'The New Radiation Recipe Book' is een recepten boek over koken met radioactieve stralen, 'How to abondon Ship' verscheen tijdens de Tweede Wereldoorlog en 'Atomic Bombing - How to protect yourself' begin jaren '50, met het advies om je op te rollen in een bol als je weggeslingerd wordt.

Librorum Ridiculorum is een amusant tussendoortje, plezierig als toiletlectuur, maar weegt toch een beetje te licht voor wie echt verrast wil worden. Ook als gaat het allemaal om echt bestaande titels, toch doet de vormgeving er geen goed aan: de boeken zien er uit alsof ze door een Photoshop behandeling evengoed verzonnen konden zijn.
Enfin, met plezier doorbladerd maar geen must have. Al ga ik wel even de tweedehandsmarkt afspeuren op zoek naar een exemplaar van 'Two Boys in Beaver-land'.

26/03/2023

Van de vormgeving, noch de opmaak moet je het hebben, want dit is niet meer of minder dan wat het beloofd te zijn: een encyclopedie van a tot z met alle (natuurlijk niet) relevante (natuurlijk bediscussieerbaar) jazzmuzikanten, platenlabels of stijlen uit meer dan 100 jaar jazzgeschiedenis.

Het boek is inmiddels 17 jaar oud en kreeg - zover wij weten - geen update meer sindsdien, maar dat mag geen beletsel zijn om te grasduinen doorheen duizenden muzikanten of op te zoeken wat 'bop' is of wat er met 'fusion' bedoeld wordt. Je leert of 'The Village Vanguard' als club inderdaad zo relevant is als we denken, waarom Louis Armstrong 'Satchmo' genoemd werd en welke labels een essentiële rol speelden in de verspreiding van het genre.

Richard Cook's Jazz Encyclopedia is toegankelijk en enthousiasmerend geschreven, van enkele lijntje voor een wat minder invloedrijke muzikant tot meerdere paragrafen voor de meer toonaangevende. Cook probeert in de korte stukjes te vangen waarom een muzikant relevant was of wat hij betekende voor de jazzgeschiedenis en geeft altijd een te beluisteren plaat of een sessie die de muzikant tekende mee als luistertip, bovenop wat beknopte biografische info.

Richard Cook's Jazz Encyclopedia is heerlijk grasduinen door jazz en zijn geschiedenis. Nu het boek uit is, in zoverre dat zo'n uitspraak relevant is voor een encyclopedisch werk, is het de beurt aan de inmiddels 19 uur durende Spotify-playlist die we al lezende samenstelden.

Oh ja, dat de Hnita Jazz Club niet in zijn boek staat, vergeven we hem graag, maar moest er ooit een update komen, kan hij maar beter alert zijn :)

26/03/2023

We kennen Ken Liu als vertaler van het magistrale The Three Body Problem, deel één van de indrukwekkende Remembrance of Earth's Past-trilogie van zijn landgenoot Liu Cixin.
Fijn te ontdekken dat de man zelve ook een aardige pen heeft!

In 'The Paper Menagerie' schotelt Ken Liu ons 15 verhalen voor waarvan er maar liefst zeven genomineerd werden voor één of meerdere fantasy of scifi prijzen. Het titelverhaal kon zelfs de eerste plek bij zowel de Hugo-award, de Nebula-award als de World Fantasy Award op zijn conto schrijven. De verwachtingsboog was dan ook bij aanvang al flink gespannen.

De meest opvallende rode draad doorheen het boek is hoe Ken Liu scifi of fantasy elementen gebruikt om zo een perspectief te werpen op de geschiedenis van het Chinese volk, de spanningen met Japan of het ontheemde karakter van Chinezen die naar het buitenland gevlucht zijn.

The Paper Menagerie zelf is een aangrijpend verhaal over een zoon die zijn naar Amerika geëmigreerde Chinese moeder afwijst en pas na haar dood in het reine komt met haar verhaal. The man who ended history is een goed uitgewerkt verhaal van een wetenschapper die zijn kennis gebruikt om stukken verborgen oorlogsgeschiedenis weer naar boven te spitten terwijl A brief History of the Trans-Pasific Tunnel een mooi stukje alternatieve geschiedschrijving is.
Het meest onder de indruk waren we van The Waves, een verfrissende visie op de toekomst én het verleden van de menselijke soort, grappig genoeg een verhaal dat geen enkele prijsnominatie ontving :)

Ken Liu geeft soms na zijn verhalen kort aan de lezer mee op basis van welk idee ze geschreven werden; waarvan ik nog altijd niet weet of ik dat een goed idee vind. Af en toe gaf me dat net de indruk dat wat ik net gelezen had een goed geschreven oefening was, eerder dan een bezield verhaal.

Maar dat mag geen reden zijn om het boek niet op je verlanglijst te zetten: de verhalen gaan van degelijk naar erg goed en uitstekend. Ze halen mss net niet het niveau van die van Ted Chiang, maar ver achterblijven doen ze ook niet. Prima leesvoer en onze kennis van de Chinese geschiedenis en cultuur is er ook met rasse schreden op vooruit gegaan!

11/04/2023

William Gibson omschrijft Snow Crash als 'Fast-forward free-style mall mythology for the 21st centruy' en die omschrijving blijft zo aan ons brein kleven, dat we ze hier even gewoon mee overnemen.

In Snow Crash volgen we hacker Hiro, pizza-leverancier en de beste zwaardvechter ter wereld, en skatend koerier Y.T.: 15 jaar, grofgebekt en van geen kleintje vervaart. Ze ontmoeten elkaar nadat er in de wetteloze, staatloze toekomst een virus opduikt, Snow Crash genaamd, dat zowel in het Metaverse (de overtreffende stap van het internet) softwarematig slachtoffers maakt als in de echte wereld. Waarom en hoe die twee met elkaar verbonden zijn, is de kern van wat Snow Crash meer maakt dan een vlot geschreven, razendsnelle en met actie volgestouwde scifi-roman.

Neal Stephenson weeft een uitgebreid web vol heerlijk coole personages, grappige scènes en flitsende dialogen waaruit zijn plot langzaam naar voren komt en stopt Snow Crash daarnaast vol met visies over het ontstaan van taal en de maatschappij, de banden tussen religie en taal en de gelijkenissen tussen de echte en de virtuele wereld.

Dat maakt van Snow Crash een vlot lezend, doordacht en toch flitsend boek. Geen ultieme geslaagde missie, daarvoor leken sommige analogieën toch net iets te ver gezocht, maar meer dan voldoende doordacht en uitgewerkt: aan de leeservaring doet dat absoluut niets af. Een avondje discuteren over de ideeën en mythologie die Stephenson achter zijn verhaal steekt, lijkt me garant te staan voor amusement overgoten met een filosofisch sausje!

15/04/2023

Meneer Ibrahim en de bloemen van de koran is een puntgaaf pareltje met verrassend veel vaart, prikkelende passages en wijze, goedgeschreven zinnen.

Dat het boekje levenslessen bevat, iets wat zowel de titel als de aanprijzingen niet onder stoelen of banken steken, maakt me als lezer bij voorbaat al nerveus: ik wil die lessen wel, maar gooi ze aub niet te expliciet in mijn gezicht of pretendeer niet dat je de waarheid in pacht hebt; maar daar komt dit boekje prima mee weg. Bovendien is het ook simpelweg heerlijk meeslepende en ontspannende literatuur.

Eric-Emmanuel Schmitt weet met de openingspassage al meteen te verrassen en maakt ook de houding van zijn personages niet te voorspelbaar of te evident. Bovendien zorgt een zich snel ontwikkelende verhaallijn en zijn spaarzame, doordachte omspringen met moraal voor een goed evenwicht. Doe daar nog de literaire kwaliteiten van de auteur bovenop en je hebt een heerlijke novelle waar alles prima in balans zit. Lees en herlees voer. Uw best bestede uurtje van de dag. 

16/04/2023

Franco Michieli wandelt en trekt graag door de natuur (pittige tochten en lange trajecten) en doet dat regelmatig sinds zijn jeugdjaren. Dat hij in de Alpen woont, zorgt meteen ook voor een dankbare context, plaats genoeg om te oefenen.

Sinds kort volbrengt hij zijn tochten zonder enig hulpmiddel om zich te navigeren, hij neemt zelfs geen kaart mee. De ervaringen die zo'n toch met zich meebrengt, daarover schreef hij het aangename 'Hoe wegen wandelaars vinden - het plezier van verdwalen'.

De twee dingen die Michieli te vertellen heeft, zijn meteen in de titel vervat. 'Het plezier van verdwalen' weet hij raak te treffen en dat herkennen we zelf ook: hoe bereid zijn om van de route af te wijken, of zelfs even verloren te lopen, soms mooie, verrassende en nieuwe dingen met zich meebrengt.

Wat Michieli ook wil vertellen - maar veel moeilijker in woorden te vatten is - is dat hij er van overtuigd is dat 'wegen wandelaars vinden', als die bereid zijn zich aan het landschap over te geven en doordacht hun route bewandelen.
Een boeiende gedachte, waar we ook  wel iets voor voelen, en die Michieli 100 bladzijden lang probeert te staven en verwoorden.
Soms scheert hij er rakelings langs, soms gaat hij net uit de bocht, soms geef hij een goeie voorzet, maar helemaal raak is het nooit. Een stuk van het antwoord ligt vervat in geschiedenis, een stukje in ervaring, een stukje in mystiek en een stukje in geloof. We staan er allemaal voor open en zijn er zelfs van overtuigd dat Michieli niet eens ongelijk heeft, maar die overtuiging komt eerder uit een gedeeld geloof dat een gedeelde leeservaring. Prima tussendoortje, dat wel!

17/04/2023

Je kan alleen maar onder de indruk zijn van de manier waarop Blake Crouch je in zijn verhaal weet te trekken, van de genadeloze snelheid waarmee hij zijn plot er doorjaagt, van die plot zelf en van de manier waarop hij schaamteloos je hartslag, zenuwen én brein bespeeld.

De rest zijn details.

In boek 1 van de Wayward Pines trilogie ontwaakt agent Ethan Burke volledig gedesoriënteerd en met hoofdpijn aan de oever van de enige rivier die door het afgelegen dorpje Wayward Pines stroomt. Het begint hem te dagen dat hij naar het dorp gestuurd werd om uit te vissen wat er met 2 van zijn collega's gebeurde, die er enige tijd voordien verdwenen. Burke is zelf zwaargewond, uitgeput en kan zichzelf niet identificeren, maar denkt toch vooral dat er met het dorp en zijn bewoners iets mis is.

Met dat uitgangspunt sleurt Blake Crouch je zonder dralen mee in een razend spannende trip vol actie, twijfels, mysterie en beklemming. Opnieuw wist hij me - ondanks de vele plotwendingen onderweg - op het einde flink te verrassen. Opnieuw hield hij me een boek lang aan zijn pen gekluisterd. Dat er dan links en rechts enkele momenten waren die ik een klein beetje bij de haren getrokken vond, of die ik nodeloos heftig ervaarde, vergeef ik hem graag. De kans dat we boek 2 en 3 van deze trilogie ook zullen lezen? 100% me dunkt.

20/04/2023

Net als in 'Verbroken beloftes', waarin de twijfels en onzekerheden die het leven van een jonge moeder en echtgenote binnensluipen de toon voeren, is in 'Weersverwachting' de pittige, speelse pen van Jenny Offill een genot om te lezen.
Dat ze met weinig literaire conventies rekening houdt, is enerzijds wat wennen, maar geeft anderzijds veel zuurstof aan de lezer en het verhaal. Net die stijlkeuze én haar gevoel voor humor zorgen ervoor dat Offill heftige thema's en onderwerpen kan aansnijden zonder dat de lezer helemaal uit balans geraakt of het gewicht mee moet dragen.
In een fragmentarische stijl, vol rake zinnen, uitdagende gedachtes en prikkelende uitspraken takkelt Offill in Weersverwachting zowel grote maatschappelijke problemen als de klimaatcrisis en de politieke instabiliteit van Amerika, als de besognes van haar gezins- en familieleven. Dat maakt van Weersverwachting een bijzonder boek, waarbij het zoeken naar houvast voor lezer en hoofdpersonage soms gelijk loopt.

Jenny Offill heeft een aandoenlijke openheid en eerlijkheid heeft geen schroom om zichzelf (haar hoofdpersonage) in vraag te stellen. Ze is even kritisch voor haar omgeving als voor zichzelf en durft een inkijk in haar bestaan te geven die de lezer deugd doet: herkenbaar of begrijpelijk, aannemelijk en voelbaar. Er lijkt iets van thuiskomen in de romans van Offill te zitten en dat zalft een lezer.

Nog meer lekkers over 'Weersverwachting' op de  2 mei editie van Tussen de letters ;)

24/04/2023

Zo, de zesde en meest lijvige titel uit de Donkere Toren-reeks is achter de kiezen (The Wind Through the Keyhole lazen we tussendoor, vandaar dat nr5 onze 6de titel is).

Weer weet Stephen King ons helemaal mee te krijgen in de avonturen van scherpschutter Roland en zijn posse (ka-tet) bestaande uit Jake, Sussanah & Eddie en hun queeste op zoek naar de Donkere Toren.
Bij aanvang waren we weer wat kritisch, maar het vakmanschap van King valt niet te ontkennen: vlotte stijl, strakke spanningsboog en moeiteloos verschillende verhaallijnen door elkaar weven: daarin herkent men de hand van de meester.

Links en rechts dachten we: moet het nu zo uitgebreid, maar is dat dan uiteindelijk niet net het doel van een reeks? Blijven boeien en de lezer zo lang mogelijk in het opgezette universum laten vertoeven?
't Heeft wat verslavends op de duur. En er resten ons nog maar 2 episodes :)

12/05/2023

De voorlaatste behoort volgens ons niet tot de betere boeken uit de Donkere Toren reeks, maar niettemin hebben we hem gretig verslonden. Als het paard de stal ruikt...

We herinneren ons een vlot begin; onze innige band met de personages na zoveel avonturen en vooral na het straffe 'Wolves of the Calla' zal daar zeker voor iets tussen gezeten hebben. Song of Susannah start in diezelfde sfeer, wordt relatief verrassend op gang getrokken en de verhaallijn van de scherpschutter en zijn posse heeft natuurlijk nog steeds voldoende spanningsboog om ons aan het boek gekluisterd te houden.
Helaas herinneren we ons ook een plotlijn waar we maar geen grip op kregen ook al kregen we er van de auteur behoorlijk wat uitleg over. We herinneren ons bovendien dat King naar metafictie grijpt, dat behoorlijk goed doet (al vonden we het wat voorspelbaar) maar dan uiteindelijk toch nog met een flinke verrassing voor de dag kwam.

Over de hele lijn blijft The Dark Tower een straffe reeks, met soms maffe, soms verrassende en dikwijls spannende plotlijnen die zelden voorspelbaar of voor de hand liggend zijn.
Dus zonder aarzelen op naar dat laatste deel. We zijn benieuwd hoe en of Stephen King de losse eindjes aan elkaar knoopt en hoe, of en wanneer Roland de Donkere Toren vindt.

26/05/2023

Een klassieker schept verwachtingen, en die lost Het einde van de relatie bijna allemaal in.
In een goed geschreven, sterk opgebouwd en meerlagig verhaal, biedt Graham Greene een unieke inkijk in de menselijke ziel.

Als auteur Maurice Bendrickx Sarah Miles, de vrouw van de gedreven maar saaie ambtenaar Henry Miles, ontmoet, worden de twee smoorverliefd en ontstaat een stiekeme relatie. Bendrickx blikt bij aanvang van het boek terug op die relatie, die 2 jaar eerder plots afliep, na een passionele nacht die gefnuikt werd door een bombardement van de Duitsters waarbij Bendrickx bijna het leven liet.

Greene geeft de lezer meteen heel wat informatie, maar het fijne van het einde van de relatie kom je maar bij mondjesmaat te weten. Als geen andere schetst hij de kronkels van de menselijke geest, de - soms irrationele - handelingen van verliefde zielen en de gecompliceerde sociale interacties in de driehoeksrelatie.

Het eind van de relatie is zo een boek dat soms tot de kern van het menselijk bestaan weet door te dringen en ons een blik probeert te gunnen op onze innerlijke beweegredenen en onze onzekere en wankele staat van zijn.

Bij de publicatie van 'The end of the affair' was het al een publiek geheim dat het boek gebaseerd was op de relatie die Graham Greene had met Lady Catherine Walston, de echtgenote van Henry Walston, landeigenaar en politicus, wat het boek met extra pit overgiet.
Knap.

02/06/2023

Lynn Berger schrijft een relevant en helder pleidooi om onbetaald werk meer te waarderen en op te nemen in de statistieken zodat maatschappelijke/economische keuzes er ook rekening mee houden.

Helder toont ze aan hoe het kapitalisme alleen kan functioneren/floreren dankzij heel wat onbetaald werk: het huishouden, voor kinderen zorgen, mantelzorg, ...

De man-vrouw verhoudingen in onze maatschappij gekoppeld aan deeltijds werk vormt de basis van het patroon waarop dit onbetaald werk verdeeld en gewaardeerd wordt;

Helder en zinvol, maar Berger had links en rechts haar punten wat dieper mogen uitwerken én het lijkt me voor De Correspondent zinvol om de focus voor dit soort essay ook breder dan Nederland te leggen en ook cijfers van andere landen mee in het verhaal te betrekken.
Ook de visie op onbetaald werk zelf had breder gekund: wat met sociaal, cultureel en ander vrijwilligerswerk, jeugdorganisaties zoals Chiro, Scouts, ....

Enfin: prikkelend en absoluut zinvol, maar het had sterker gekund.

06/06/2023

Wat een fijne verrassing en aangename leeservaring, dit boek uit 1995 van de Duitser Andreas Eschbach. Ik geef - louter voor een plezier - meteen even de Duitse titel mee: Die Haarteppichknüpfer.

Tot zover de achtergrondinfo.

The Hair-Carpet Weavers is een goed geschreven en boeiende caleidoscopische vertelling over het leven op een planeet waar heel het bestaan draait rond wevers die tapijten knopen van het haar van hun vrouwen, bijvrouwen en dochters. Het werk is zo minutieus dat ze er heel hun leveren aan opofferen en met wat geluk 1 tapijt klaar krijgen, waarna hun zonen met de opbrengst van de verkoop ervan de stiel verder zetten.

Door los met elkaar verbonden blikken op de samenleving uit te werken in verschillende hoofdstukken (de ene keer die van een haartapijtwever, dan die van de dochter van een tapijtopkoper, dan die van een jurist of een soldaat op een andere planeet,...) weeft Eschbach een intrigerend web van vertelling waardoor je als lezer mateloos gefascineerd raakt. Hoe verder het verhaal vordert, hoe minder grip je er op krijgt en hoe meer je je afvraagt hoe de auteur al die losse eindjes nog aan elkaar zal kunnen knopen.

Maar dat doe Eschbach feilloos, in een plot waarover wel wat te zeggen valt, maar alleszins niet dat hij niet perfect alle voorgaande puzzelstukjes in elkaar laat passen. Graag gelezen en aangenaam verrassend.

06/06/2023

Een boek met alleen maar lijstjes?
Die uitsluitend over boeken of literatuur gaan?
Zonder enige logica?
(Buiten het feit dat de samensteller vond dat ze in het boek moesten?)

Yep. En we hebben zelden met zoveel plezier lijstjes gelezen.

Eliot's Book of Bookish Lists is niet meer en niet minder dan wat het belooft: 162 bladzijden lijstjes met een literaire link geselecteerd door Henry Eliot.
Van een opsomming hoe de Griekse helden in tragedies om het leven kwamen, via een lijst schrijvers die zelfmoord pleegden, naar wat Rupsje Nooitgenoeg allemaal at tot boeken over toekomstige jaren die inmiddels al voorbij zijn en de opsomming van de ingrediënten uit een recept in Shakespeare's Macbeth: Henry Eliot heeft ze opgelijst en gepubliceerd.

Dat er geen logica is, buiten de selectie van Eliot zelf, maakt van Eliot's Book of Bookish Lists een amusant, verrassend en inspirerend boekje voor iedereen die van boeken en literatuur houdt. Sommige lijstjes zijn hilarisch, andere fascinerend, nog andere confronterend, bevreemdend of gewoon cool. Sommige kort, andere lang. Sommige gewichtig andere vederlicht.

U rolt van de ene verrassing in de andere, hebt geen enkel idee wat het volgende lijstje zal zijn en poetst tussendoor uw literatuurgeschiedenis, taal- en boekenkennis op.
Wat wilt u nog meer? Als u ook maar enigszins van boeken houdt, moet Eliot's Book of Bookish lists op uw toilet liggen. (We wensen u dan zelfs een milde en pijnloze vorm van buikloop toe; u gaat nog nooit zo graag terug naar het kleinste huisje gerend zijn.)

Stiekem favorietje. Absoluut herleesbaar ook.

06/06/2023

Yorick Goldewijk brak eerder potten met 'Films die nergens draaien' maar slaat met Duizend & ik, een verhaal dat in zijn prille vorm al 20 jaar in de schuif van de auteur lag, een andere weg in.

Duizend & ik is een dystopie in zuivere vorm waarin hij de lezer meeneemt naar Surdus, een monotone, omwalde stad, waar 8 tussen ontiegelijk vele andere, identieke meisjes wordt voorbereid op een dienstbaar leven, overzee bij de bezielden.

'Luister, gehoorzaam, volg.
Betwijfel niet, aarzel niet, bevraag niet.
Wees behulpzaam en ondergeschikt.
Onderwerp je aan de wil van de bezielden.'

Routineus, rigoureus en op straffe van beëindiging worden de meisjes klaargestoomd voor hun verdere, dienstbare leven.

In een vlotte stijl, met behapbare paragrafen en overzichtelijke hoofdstukken, verhaalt Goldewijk gestaag het anders zijn van 8, haar ontmoeting met 1000 en de onontkoombare conclusie dat ze aan haar bestaan in Gurdus moet ontsnappen.

De zinnen zijn schoon, de taal helder en de plot - die de juiste vragen oproept, zonder teveel antwoorden te laten liggen - verrassend en goed uitgewerkt. Prima boek dit: vlot lezend, meeslepend, toegankelijk maar niet vrijblijvend.

13+

07/06/2023

De betere pulp-fictie, me dunkt.

Een auteur die er in slaagt ons bijna 1000blz op minder dan 14 dagen te laten lezen, die ons aan onze stoel gekluisterd houdt, die de spanningsboog in een vuistdik boek strak weet te houden en daarbij nooit uit het oog verliest dat je plotlijnen in je boek altijd een maatschappelijk relevant sausje kan geven - al is het nog zo dun - die mag met een dikke proficiat beloond worden.

Of je na de volgende zin nog mee bent, weet ik niet, maar ik vind het heerlijk hem alvast aan te kondigen en, hoewel overdrijving een stijlfiguur is die we graag hanteren, is er geen woord van overdreven, al stellen we hem lekker scherp.

Carrion Comfort draait rond een groepje (Nazi)-geest-vampieren, die de mogelijkheid hebben om de geest van gewone mensen in hun greep te nemen en hen alles te laten doen wat ze willen.  De Joodse psychiater Saul Laski wist tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de greep van één van hen te ontsnappen en jaagt hem zijn leven lang na. Nu de geest-vampieren zinnens zijn hun kleine spelletjes op te geven en de wereld zelf als schaaktoneel voor hun mogelijkheden te gebruiken, komt het tot een confrontatie.

Carrion Comfort is sappig, met veel vaart geschreven, ambitieus van opzet en soms wat grotesk, maar gaat nooit uit de bocht, stuurt rechttoe, rechtaan aan op een gigantische slotconfrontatie en staat meer dan degelijk op zijn poten.

Carrion Comfort is die dikke, goed gebakken lap spek op een ontbijtbuffet vol vers fruit, meergranenbrood en uitgebalanceerde mixen granola: je weet wel waar je op lange termijn het meest aan hebt, maar grijpt gretig naar die lap spek om het vet van je lippen te kunnen lekken. En morgen zien we wel weer: dat madeleineke van Proust ligt er dan ook nog wel.

29/06/2023

Geloven in het wild is een bijzonder boekje: soms fragmentarisch, soms verhalend, dikwijls overpeinzend, beschouwend en filosofisch, maar bijna altijd even ongrijpbaar als de gebeurtenis die er aan ten grondslag ligt.

Als antropologe zoekt Nastassja Martin steeds vaker haar grenzen op, fysiek en mentaal, en verblijft ze lange tijd bij de Evenen in de wouden op het Russische schiereiland Kamtsjatka. Op een dag loopt een ontmoeting met een beer bijna fataal af: Martin wordt in het aangezicht gebeten, weet de beer te verjagen en overleeft ter nauwer nood.
'Geloven in het wild' is het relaas van de verschillende visies op haar herstel in het Westen en Rusland, maar meer nog een onderzoek naar de plaats die haar ontmoeting met de beer in haar denken en dat van haar omgeving krijgt.
Dat onderzoek gaat over grenzen: die tussen natuur en cultuur, die tussen mens en dier, tussen feit en fictie, tussen vertrouwen en wantrouwen.

Dat maakt de fascinerende, beklijvende en ongrijpbare basis van dit boek uit: is de ontmoeting met de beer iets wat haar fysiek of ook mentaal tekent? Draagt ze sindsdien iets van de beer met zich mee en de beer ook van haar? En hoe gaat haar omgeving daar mee om?

Haar speurtocht levert geen antwoorden op, maar stelt fascinerende vragen, creëert intrigerende bedenkingen, werpt confronterende overpeinzingen op en laat de lezer achter met mystiek die stevig met beide voeten in de aarde is verankerd. Uniek.

01/07/2023

Scheiding van goederen is het debuut van cultauteur Roger Van de Velde waarvan het manuscript (correctie: de typografie) jarenlang in Het Letterenhuis lag te wachten op een uitgever. Dank aan uitgeverij Vrijdag om dit boek zo'n 70 jaar nadat het geschreven werd alsnog tot bij lezers te brengen.

Scheiding van goederen is het relaas van een huwelijk, uitgeschreven door vader Albert, omdat hij het belangrijk vindt dat zoon Max de ware toedracht en context van de feiten kent.
Op vijftigjarige leeftijd stapt Albert alsnog in het huwelijksbootje: met Angèle, weduwe met twee kinderen. Een huwelijk dat de 140 bladzijden die er aan gewijd zijn meer dan waard is.

Van de Velde schrijft in een heldere stijl - je proeft vleugjes Elsschot - en heeft een heerlijk taalgebruik, waarin je ook de verwantschap met grote Van de Velde-fan Erik Vlaminck herkent.

Grappig dat je nadien in het nawoord leert dat Van de Velde een rechtstreekse lijn met Elsschot had, zijn stiefvader werkte immers op het reclamebureau van Willem Elsschot en Elsschot heeft zich over het manuscript van Scheiding van goederen ontfermt.

Een heerlijk boekje, vol straffe zinnen, voldoende vaart en met heel wat humor, als is die soms zwart.  Sterk genoeg van opzet om de tand des tijds te doorstaan, hier en daar ietwat ouderwets, maar dat voegt eerder charme toe, dan dat het iets tekort doet. Grote meneer blijft dat, die Van de Velde!

07/07/2023

In Babel-17 speelt Samuel R. Delany een boeiend spel met zijn personages én de lezer over de mogelijkheden van taal.

Het leger pikt tijdens een intergalactische oorlog verschillende conversaties in Babel-17 op rond het tijdstip dat er enkele sabotagedaden gepleegd worden. Wat oorspronkelijk als een code gezien wordt, blijkt een taal te zijn, ontdekt taalspecialist en dichter Rydra Wong die er door het leger wordt bij geroepen. Gaandeweg bouwt Delany verder op hetgeen een taal zegt over haar sprekers, en de mogelijkheid van taal om de werkelijkheid te scheppen.

Het was dat aspect dat ons erg boeiend leek (en ook tijdens het lezen boeide) en waaraan Delany heel de plot van zijn boek ophangt. (Enig opzoekwerk leert ons dat het blijkbaar om de Sapir–Whorf hypothese gaat, die zegt dat de structuur van taal het wereldbeeld van de spreker beïnvloedt) (dat leerden we dan ook weeral bij).

Enfin: een goed uitgangspunt en een degelijk geschreven boek maar het voelde hier en daar wat oubollig aan en de manier waarop Delany de hypothese verder uitwerkt, vonden we niet helemaal overtuigen. Dan is wat Ted Chiang daar mee aanving in 'Het verhaal van jouw leven' (verfilmd als Arrival) in zijn kortverhalenbundel 'De verhalen van jouw leven en anderen', een pak indrukwekkender.

Dat Babel-17 in 1967 de Nebula Award voor beste roman deelde met het ronduit schitterende 'Flowers for Algernon' van Daniel Keyes deed ons helemaal van onze stoel vallen: het niveau van dat laatste boek ligt een pak hoger.

07/07/2023

Wauw.

Zelden lazen we een boek met een titel die zo mooi en treffend de lading dekt en nooit lazen we zo graag al dan niet gefictionaliseerde biografische portretten die zo dicht bij de kern van hun onderwerp komen als in dit bijzondere boek. Een originele opzet die uitmuntend uitgevoerd werd.

In 'But Beautiful: A book about Jazz' schetst Geoff Dyer 7 portretten van grote namen uit de jazzgeschiedenis (Lester Young, Thelonious Monk, Bud Powell, Ben Webster, Chet Baker, Art Pepper en Charles Mingus) en wisselt die portretten af met een doorlopend relaas uit de legendarische roadtrips van Duke Ellington & Harry Carney.
Geoff Dyer streeft niet naar een historische opsomming van feiten of een biografisch levensoverzicht, maar zoekt in al dan niet geficitionaliseerde scènes uit de muzikanten hun bestaan naar de kern van hun wezen, de vonken van hun creativiteit en de tragiek aan de keerzijde van de medaille.

Daarin komt de titel mooi uit de verf: 'But beautiful' verwijst naar de schoonheid, de passie en de intensiteit van de muzikale erfenis van de beschreven jazzgrootheden, terwijl de beschreven scènes vooral focussen op de tragiek van hun levens: verslavingen, agressie, veroordelingen, de onmogelijkheid om relaties aan te gaan, ...

Geoff Dyer laat de muzikanten aan het woord via historisch gedocumenteerde quotes, verantwoordt de uitgewerkte scènes door encyclopedisch en historisch opzoekwerk, maar liet zich vooral inspireren door foto's en beelden uit hun levens. Dat geeft hem de nodige vrijheid om de scènes literair uit te werken en de klemtonen te leggen waar hij zelf wil.

De timide zachtheid van Chet Baker, de woeste, muzikale, verbale of fysieke agressie van Charles Mingus, het alcoholmisbruik van Lester Young, de schizofrenie/psychose van Bud Powell en de machteloze muzikant die daar uit groeit: allemaal brengt hij het met veel mededogen en respect voor mens en muzikant in beeld.

Dat maakt van But Beautiful een erg bijzonder boek: tragisch maar mooi, intens en vlot leesbaar, triest en leerrijk en zelden had ik het gevoel zo dicht bij de essentie te komen van beschreven lezers. Hoed af.

18/07/2023

We lazen het hilarische en hoogst originele 'Old Man's War' van John Scalzi dolgraag, waren net iets minder onder de indruk maar desalniettemin tevreden over het fijne 'Red Shirts' en begonnen net met gretige goesting aan de goed ontvangen 'Interdependency-trilogie' van de productieve en meermaals genomineerde én bekroond science-fiction schrijver.

John Scalzi is een meester in snelle, doordachte scifi doorspekt met humor en actie. In boek 1 van de Interdependency-trilogie is dat niet anders, maar toont hij zich vooral meester in het schetsen en uitwerken van politieke intriges.

Wanneer de keizer (emperox) van het universum overspannende menselijke 'Interdependency-rijk' (alle menselijke nederzettingen doorheen het heelal zijn van elkaar afhankelijk omdat ze allemaal economische monopolies hebben op noodzakelijke behoeftes) overlijdt, moet zijn onvoorbereide stiefdochter hem opvolgen en ruiken andere partijen hun kans om die macht naar zich toe te trekken. Tegelijk ontdekt een wetenschapper iets wat de toekomst van de mensheid op losse schroeven zet.

Een uitgangspunt waarmee Scalzi gretig aan de slag gaat om intriges uit te werken, conflicten op de spits te drijven en opportunistische machinaties achter de macht bloot te leggen. Je bent snel mee met de personages, wordt gaandeweg ongemakkelijk door de opgebouwde spanning en laat je als lezer graag meeslepen in de snelle ontwikkelingen die Scalzi voorschotelt.

Gratuit en vrijblijvend is de trilogie niet: de linken met de klimaatcrisis, de politieke instabiliteit en de manier waarop het beleid en sommige opiniemakers daarvoor de kop in het zand steken zijn legio.
Graag en aan een vlot tempo gelezen, benieuwd wat deel 2 en 3 gaan brengen.

18/07/2023

Wat wil je als lezer graag vertellen over het middelste deel van een trilogie?
Dikwijls voelt zo'n deel aan als een brug tussen de opening en het slot, maar deze zwakte weet Scalzi met verve te vermijden.

In The Consuming Fire drijft Scalzi de spanning rond het bestuur van emperox Grayland II, die met de grootste crisis van het rijk ooit af te rekenen heeft, verder op en gaan we samen met haar persoonlijke raadgever verder op zoek naar een mogelijke oplossing om het uiteenvallen van het rijk en daarmee een gewisse dood voor biljoenen te voorkomen. We krijgen nieuwe, goed uitgewerkte plotwendingen op ons bord en blijven gulzig en gretig proeven van Scalzi's vakmanschap: zinnen met vaart, spitse dialogen en uit beton gehouwen plots.

Puik werk. Op naar deel drie.

29/07/2023

Ook in het laatste deel van The Interdependency-trilogie wist John Scalzi ons moeiteloos aan zijn boek te kluisteren en slaagde hij er in ons telkens opnieuw te verrassen.

Bij het omslaan van de laatste bladzijde hadden we zo goed als 1000 Interdependency-pagina's achter de rug die we allemaal met evenveel gretigheid, goesting en zin gelezen hebben. Scalzi werkt zijn plot degelijk en gefundeerd uit, stevent er zonder gêne in een rotvaart op af en spijst zijn verhaal met scherpe dialogen, pittige en geloofwaardige personages en een relevante context.

The Interdependency-trilogie handelt immers over de val van een samenleving: met het wetenschappelijk aangetoonde en aangekondigde verdwijnen van de Flow-stromen (die de verschillende menselijke vestigingen in het universum met elkaar verbinden) staat het leven van biljoenen mensen op het spel, want alle afzonderlijke menselijke nederzettingen zijn van elkaar afhankelijk. De grote tenoren in de samenleving verkiezen hun hachje te redden en laten zaken en geld voorgaan op het algemeen belang. Anderen steken de kop in het zand, maar met frisse moed en gezonde naïviteit probeert emperox Grayland II de mensheid zo goed mogelijk door de aangekondigde crisis te loodsen.

De parallellen met onze hedendaagse samenleving zijn legio en Scalzi steekt die ook niet onder stoelen of banken. Hij gebruikt die context om een meeslepende en spannende trilogie te schrijven en toont zich evenzeer meester in het schetsen van politiek gekonkelfoes, het blootleggen van opportunisme of het in vraag stellen van de menselijke aard als in het bedenken van heerlijke personages, goed uitgewerkte plotwendingen en vlijmscherpe zinnen.

Sterk staaltje vakmanschap met een vilein genoegen uitgewerkt en een absoluut plezier om te lezen.

29/07/2023

Zo'n boek dat al jarenlang in je boekenkast staat.
Je hebt geen enkele reden om het niet te lezen.
Het is niet dik. Iedereen is er enthousiast over.
Alles lijkt uit te wijzen dat het niet tegen kan vallen. En toch.
Blijft het jarenlang stof vergaren.
Tot je het zonder nadenken uit de kast neemt, begint te lezen en de volgende dag al een leesverslag mag schrijven.

Met Zijde brak Alessandro Baricco in 1997 internationaal door. Het boek werd verfilmd, kende talloze vertalingen en evenveel drukken. En bleef dus lange tijd ongelezen in onze kast staan.
(Misschien is het de kleffe als boekcover hergebruikte filmposter met Keira Knightley en Michael Pitt die ons stiekem weerhield van het boek te lezen, bedenken we even tussendoor.)
(Ja, dat deed er ongetwijfeld geen goed aan)

Enfin. Het boek.

Zijde is terecht een moderne klassieker.
Het is een stilistisch pareltje dat op een heel erg aangename manier opgebouwd is, zeer prettig leest en op een eenvoudige maar glasheldere manier relevante aspecten van leven, liefde, lust en lijden belicht.

En dat alles niet in pastelkleuren, noch met aanzwellende violen of wapperende manen van Keira Knightley of andere getypecaste diva's.
(Ziedaar mijn stille wraak op die afschuwelijke filmedities die uitgevers menen te moeten uitgeven.)

Enfin. Een stilistisch pareltje dus. Blakend van eenvoud, zinderend van stijl, verrassend van plot en veelzeggend van inhoud.
Dank, Alessandro.

29/07/2023

Het klinkt wat gek om over een 'zachte' Houellebecq te schrijven, alsof in Vernietigen de wereld niet stilaan naar de verdoemenis gaat, alsof de politiek niet langs alle kanten naar plat opportunisme ruikt, alsof de dialogen van Houellebecq's personages niet met cynisme doorspekt zijn en alsof hoofdpersonage Paul Raison niet op zijn 50ste terugblik op een uitzichtloos leven vol zinloze keuzes.

Maar daarmee raken we slechts de plotlijnen en stijlelementen aan die het kader van Vernietigen creëren en die Houellebecq nog niet eens allemaal verder uitwerkt. De essentie van het boek ligt in de uitgebreide, bloedmooie beschouwingen over ons levenseinde, waarmee Vernietigen erg verwant is aan De kaart en het gebied, die we tot nog toe onze favoriete roman uit 's mans oeuvre noemden.

In Vernietigen schept Houellebecq een actueel kader - we zijn 2026 - waarin terroristische aanslagen en fake news de komende presidentsverkiezingen en de maatschappij ontwrichten. Topambtenaar Paul Raison staat dicht bij minister van financiën Bruno Juge, die ook presidentskandidaat wordt. Hoewel Houellebecq in die plotlijnen veel verteld over de wereld waarin we leven en de machinaties van de macht, schuiven die verhaallijnen langzaamaan meer naar de achtergrond en focust Vernietigen zich steeds intenser op Paul Raison en diens familie. Houellebecq weet hun banden raak te treffen, geeft hen voldoende context en weet de lezer zo erg nauw te betrekken bij de momenten waarop de familie af moet rekenen met verlies, conflicten uit het verleden moet rechttrekken, of andere moeilijk keuzes maakt.
Tot slot verschuift Vernietigen helemaal naar het lot van Paul Raison zelf, en daar tovert Houellebecq zijn mooiste zinnen en meest relevante beschrijvingen uit zijn pen. De beschouwingen over het einde van ons leven en hoe we daar mee omgaan zijn van een grote schoonheid en een voor Houellebecq's pen ongekende zachtheid.

Na het lezen van Vernietigen lijkt het ons helemaal duidelijk dat het masker van cynische, rechts-kritische auteur die graag choqueert een masker is waarachter Houellebecq zich al jaren verschuilt om zijn zoektocht naar de menselijke raison d'être gestaag verder te zetten en in elke roman verder op zoek te gaan naar wat ons drijft, wat we willen nalaten en wat het zou kunnen betekenen om mens te zijn.
Of misschien wel: dat het masker van cynische, rechts-kritische auteur iets is waar sommige critici en lezers vergeten voorbij te kijken en zo nooit ontdekken hoe een warme, zoekende auteur vol mededogen voor zijn hopeloze personages er in Houellebecq verscholen zit.
Literatuur met een grote L, dit.

09/08/2023

The Murderbot Diaries leek me zo'n simplistische, cliché titel voor een reeks, dat ik me telkens opnieuw afvroeg waarom het boek in mijn kast stond. Maar kijk: ook achter dat soort titels zitten soms fijne boeken verborgen.

Murderbot is een security-robot die zichzelf wist af te koppelen van de bedrijfssoftware die hem controleert. Hij houdt zich liefst bezig met het kijken van de 35.000 uren aan soaps en entertainment shows die hij van het bedrijfsnetwerk downloadde, maar blijft daarnaast nog steeds geprogrammeerd om de mensen in wiens dienst hij is, te beschermen. Hij heeft een hekel aan sociale interactie en leert meer uit de soaps die hij bekijkt, dan van de softwarepakketten die de firma bij hem installeerde.

Martha Wells lanceert haar serie novelles met verve: humor, actie, spanning en een vlotte stijl maken ze compulsief leesbaar en de sociale spanning tussen de robot en menselijke personages geven het verhaal een relevante en interessante ondertoon.

Degelijk uitgewerkte, ontspannen en goed geschreven scifi met nét dat iets meer. Kans dat we ook een volgend deel zullen lezen is reëel.

09/08/2023

Yep. Schrijversduo James S.A. Corey blijft oerdegelijk werk afleveren: ook in deel 7 van The Expanse-reeks werden we uiteindelijk meegezogen.
Ja, de formule is gekend, en van die kant komt niets verrassend meer, en hetzelfde geldt voor de structuur waarmee de boeken uit de reeks telkens opgebouwd worden.
Maar het verhaal, dat inmiddels over niets minder dan de toekomst van de mensheid gaat (7 boeken verder zijn we verspreid over zo'n 1600 zonnestelsels) weet ook nu weer voldoende te verrassen en zet opnieuw uitdagende plotlijnen uit, zodat we na dit smakelijke 7de deel, ongetwijfeld via het achtste deel willen uitvissen hoe ze dat in het 9de deel allemaal netjes (?) zullen afronden.

17/08/2023

Een Japanse misdaadroman uit 1997 waaraan het gemiddelde Tarantino-script een puntje kan zuigen.

Masako, Kuniko, Yoshie en Yayoi hebben weinig met elkaar gemeen maar vormen een team 's nachts aan de lopende band in een fabriek waar kant-en-klare maaltijden worden gemaakt. De vrouwen zijn op elkaar ingespeeld, helpen elkaar in de werkroutine en keuvelen regelmatig na. De man van Yayoi is flink aan de drank en wanneer ze ontdekt dat hij vreemdgaat en al hun spaarcenten vergokt heeft, loopt het op een avond uit de hand en vermoordt ze hem.
Er groeit een vreemde entente tussen de vrouwen als Masako besluit om Yayoi uit de nood te helpen en het lichaam van de vermoorde Kenji te laten verdwijnen.

Wat al een pittig uitgangspunt is, gebruikt Natsuo Kirino om je als lezer in een nog breder uitgezette plot mee te sleuren, die met momenten Tarantinesk aanvoelt, ingenieus in elkaar zit en met elke bladzijde meer en meer zindert en spant.

De nogal directe Japanse stijl vraagt wat gewenning en het cultuurverschil zorgt er soms voor dat we niet met elk personage even intens meeleven, maar dat doet niets af aan de literaire merite, de strak uitgewerkte plot en de algemene sfeer van vervreemding en afstomping die mee de sfeer van het boek bepalen.
Het boek weet verschillende keren te verrassen, is wat rauw en soms behoorlijk hard, maar sleept je mee en blijft spannend tot de laatste bladzijde.
De slotscène kreeg een semi-filosofische ondertoon die we wat zinloos en overdreven vonden, maar dat deed niets af aan ons leesplezier voor de rest van het boek. Straf.

17/08/2023

Kamaledin schetst in Koninkrijken het fysieke Bagdad en de manier waarop de bewoners daar de dag van vandaag zich al dan niet in kunnen bewegen. Tegelijkertijd is Koninkrijken een parabel over de mentale impact van de stad en zijn muren (en checkpoints) op de bewoners.

De combinatie van beeldspraak, fysieke en mentale muren, historische en hedendaagse beelden, is voor de lezer niet altijd even vlot verteerbaar, maar Kamaledin zei daarover dat het net zijn bedoeling was om zo het leven in de stad over te brengen aan de lezer en het onverteerbare van dat leven in zijn tekst weer te geven.

De beklemming en sfeer zijn voelbaar in de taal, maar de soms verwarrende en snelle beeldspraak en positiewissels zorgen ook voor afstand. Misschien dat dezelfde tekst op de planken gebracht, voor meer impact en beter begrip zorgt.

27/08/2023

Zo, bij deze hebben we heel de Donkere Toren reeks achter de kiezen en zijn er nog amper kanten van Stephen King's oeuvre die we niet geproefd hebben, alleen zijn 'on writing' staat nog op ons verlanglijstje.

Na iets meer dan 4000 bladzijden weet King een bevredigend slot aan deze mytische reeks te breien, al is de slotroman zeker niet de sterkste uit de reeks. Hoewel hij de verhaallijn goed verder uitwerkt, de lezer opnieuw de nodige verrassingen bezorgt en - zoals gezegd - de reeks een passend slot weet te geven (wat we toch echt geen eenvoudige opgave vonden), heeft het laatste boek in de reeks een beetje te lijden onder vetzucht. Het leek ons 680 bladzijden lang dat King vond dat dit een dik boek moest zijn en dat er nog heel wat woorden aan de queeste van Roland en zijn scherpschutters moesten worden vuilgemaakt. Aangedikte zinnen, trage scènes, aangekondigde plotverschuivingen: die hadden er redactioneel allemaal uit gemogen, wat ons betreft. Dat had ons minstens 100 pagina's uitgespaard, gokken we.

Kritische slotnoot dus, maar graag gelezen, die Donkere Toren reeks.

27/08/2023

Via 3 generaties (vader Emiel, dochter Hannelore en kleinzoon Matteo) loodst schrijversduo Elvis Peeters zijn lezers doorheen 70 jaar (Belgische) geschiedenis. Al lezend voel je aan den lijve hoe die tijden impact op ieders leven hebben: rechtstreeks en onrechtstreeks, bewust of onbewust. Geleid door schone zinnen, in heldere, directe taal ontdek je hoe de tijden karakters vormen of misvormen en dat ook wie er denkt aan te ontsnappen, een kind van zijn tijd is.

(Groot)vader Emiel neemt noodgedwongen het boerenbedrijf van zijn vader over en worstelt evenzeer met zijn wereldse idealen als met de economische haalbaarheid van de boerderij. Hij lijkt de tijden te ondergaan en zich daarbij neer te leggen. Zijn dochter Hannelore wentelt zich net vol overtuiging in die wereldse idealen en ziet de maakbaarheid van de wereld, waar ze zich met twee voeten vooruit instort. Geen blik achterom nodig. De tijden onderga je niet, die maak je. Kleinzoon Matteo weet zich geen raad met de tijden en zoekt heil in de vervlogen verlichting.

Elvis Peeters schetst een familie, haar idealen en hoe ze haar weg zoekt doorheen de tijden. Haarscherp zie je hoe het wiel van de geschiedenis maalt, hoe mensenlevens daar willens nillens door gevormd worden en hoe niemand ontsnapt aan zijn tijden: al geeft elk karakter er zijn eigen invulling aan, gekneed wordt je.

De tijden draagt de typerende kracht van Elvis Peeters' pen op elke bladzijde mee: heldere taal die zelden omfloerst is, vol krachtige en prachtige zinnen.
Waar nodig krast die pen letter voor letter de blinkende vernis van ons mens- en maatschappijbeeld weg en legt de minder glanzende onderlaag bloot. Dat maakt de tijden soms confronterend en hard, maar evenzeer relevant en beklijvend. Wie een sprookje wil, hoeft niet bij Elvis Peeters aan te kloppen. Wie er niet om maalt door elkaar geschud te worden: doe je gordel aan, de tijden breken aan!

31/08/2023

In De Maniac doet Benjaming Labatut van alles tegelijk: hij schetst de wetenschappelijke stappen die uiteindelijk tot de uitvinding van de Artificiële Intelligentie leidden via een korte inleiding tot Paul Ehrenfest, een uitgebreid portret van John von Neumann en een slothoofdstuk met Demis Hassabis als centraal figuur.
Daarnaast geeft hij in de portretten van die sleutelwetenschappers een beeld van bezetenheid, gedrevenheid en (vooral bij von Neumann) onachtzaamheid. Hij bouwt de drie centrale figuren op uit historische feiten en getuigenissen van collega wetenschappers, vrienden en familie en toont zo de genialiteit van hun denken en hun blinde passie voor wetenschap en vooruitgang, dikwijls in conflict met hun wereldse mogelijkheden en hun sociaal onvermogen.
Dat alles doet Labatut in de vorm van wat een roman zou kunnen zijn, maar daar liep ik als lezer helemaal verloren in: geen enkel van de personages kwam echt tot leven en de logica van de opbouw kwam de leeservaring niet echt ten goede.
Qua inhoud heb ik geen enkele klacht over het boek: niet alleen is het een uitermate fascinerende wetenschappelijke geschiedenis die Labatut uit de doeken doet, hij voegt er ook een beklemmende en wat dreigende ondertoon aan toe die wel past bij de wat griezelige bezetenheid van de unieke wetenschappers.
Maar als lezer bleef ik op mijn honger zitten: ik liep wat verloren in alles wat Labatut tegelijk wilde doen: waar ik meer over de feiten wilde weten, ging de focus naar de personages, waar ik net meer over de personages wilde weten, bleef het geheel wat aan de oppervlakte en regelmatig moest ik opnieuw terugbladeren om het vertelperspectief vast te houden of weer uit te zoeken wat dit stuk in het geheel te betekenen had.
Fascinerend boek, absoluut, en laat deze recensie geen ontrading zijn, want de sfeer en de feiten zullen ook na mijn lezing nog even nazinderen, maar helemaal geslaagd vonden we het niet.

14/09/2023

Heerlijk.

Erik Vlaminck ontgoocheld nooit.

In zijn gekende, sappige taal verhaalt hij in deze theatertekst - die leest als een novelle - het verdere wedervaren van Arthur Van Hooylandt, één van de hoofdpersonages in Suikerspin en een boertige, onbehouwen bullebak.

15 jaar na Suikerspin baadt Van Hooylandt een schietkraam uit, geeft hij nog steeds af op alles en iedereen, maar komt hij plots op een keerpunt te staan.

Tir Arthur is een humoristisch, speels en goed opgebouwd tussendoortje en na Miranda van frituur Miranda een tweede, smaakvolle Suikerspin-spinoff.

15/09/2023

Dat een rustig leven, een boek vol kleine en grote menselijke tragiek, dikwijls in de eerste plaats een grappig boek genoemd wordt, vinden we fascinerend. Waarom dat net het eerste is wat er over dit fijne boekje gezegd wordt, zou ons echter nopen tot het schrijven van een filosofisch traktaat over humor en wat mensen grappig vinden, waarmee we ons niet gaan bezig houden.

Het valt echter niet te ontkennen dat de toon en het ritme van Een rustig leven zijn komische kanten heeft en het boek compulsief leesbaar maken.

Alan en Madge, broer en zus, groeien op in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in een huishouden dat het moeilijk heeft: zowel op financieel als op amoureus vlak hebben hun ouders betere tijden gekend. De zeventien jarige Alan wil grip op de zaken, eist verantwoordelijkheid van iedereen en zoekt antwoorden op vragen waarvan hij niet eens wist dat ze er waren. Dat maakt hem stug en stuurs in de omgang. Zijn jongere zuster Madge daarentegen, fladdert door het leven en vult die verantwoordelijkheden en keuzes op een heel andere manier in.

Beryl Bainbridge schetst met een vlotte, snelle en rake pen een eenvoudig en pretentieloos gezinstafereel met zijn kleine en grote drama's, scènes vol onvermogen om contact te maken of begrip te vinden, maar toch ook met sporen van liefde en genegenheid.
Een rustig leven lijkt in zijn ritme soms het literaire equivalent van de deurenkomedie van de plaatselijke toneelkring en treft als geen ander het dagelijks reilen en zeilen in een familie waar iedereen net niet zijn weg lijkt te vinden. Prima leesvoer!

22/09/2023

Het graf van de wever is een bedrieglijk eenvoudige vertelling over spijkerslager Meehaul Lynskey en steenbikker Cahir Bowes die op Cloon na Marov - de eeuwenoude begraafplaats van het dorp - op zoek gaan naar het graf van de weversclan, want daar moet de net overleden wever Mortemir Hehir begraven worden.
In het gezelschap van zijn weduwe en twee grafdelvers struinen de mannen over de begraafplaats, maar in plaats van het graf te vinden, lijkt het ophalen van herinneringen aan de vele doden, bekvechten en elkaar de loef afsteken belangrijker.

Seaumas O'Kelly brengt in deze korte novelle het dorpsleven en de sfeer van het Ierse platteland helemaal tot leven. We zien de begraafplaats zo voor ogen, proeven de groene, mistige heuvels op onze tong en kunnen ons de rivaliteit tussen de dorpsouden helemaal voorstellen.

In weinig bladzijden, maar met veel gevoel en heel erg sfeervol, brengt O'Kelly het verhaal ook nog naar een mooie, contrasterende plot. Heerlijk staaltje literatuur, dit!

29/09/2023

Zelfs in een klaagzang en een compleet overbodige verantwoording van een episode uit zijn leven heeft Michel Houellebecq een goeie pen heeft en schrijft hij boeiend.

In 'Een paar maanden uit mijn leven' beschrijft Houellebecq hoe hij (weer eens) aangeklaagd wordt vanuit Islamitische hoek omwille van racistische uitspraken in een interview en besteedt hij nog meer aandacht aan hoe hij - naar eigen zeggen - er in geluisd werd door het Nederlandse kunstcollectief (?) Kirac. Die laatsten maakten een pornofilm met hem en zouden de beelden verspreiden.

We vinden het gek dat Houellebecq, die er toch om bekend staat de controverse niet te schuwen, plots de behoefte voelt zich te verantwoorden en te verdedigen en daarover een boek publiceert. Eentje waarin hij zich bovendien helemaal als slachtoffer afschildert.

Een recht van antwoord in een krant, een rechtszaak en of een column: dat moet Houellebecq vooral doen en ik gun hem daarin een rechtvaardige afloop, wat die ook moge zijn.
Maar dat dit een boek werd, waardoor ik me als oeuvre-lezer aangesproken voel: nee, daar had de uitgever even het been stijf moeten houden. Daaraan hadden en hebben we geen enkele behoefte. Jammer.

29/09/2023

5 sterren omwille van de unieke, toegankelijke en overzichtelijke verzameling belpopfeiten die Jan Delvaux te boek stelde.

We proefden als lezer 4 maanden lang bijna dagelijks van de 500 weetjes, anekdotes en verrassende feiten uit de Belpopgeschiedenis die Delvaux verzamelde gedurende zijn jarenlange tocht langs cultuurcentra met Belpop Bonanza en tijdens zijn wekelijkse radiopraatjes.

Voor muziekliefhebbers is dit boek smullen van a tot z: wie speelde mee op welke plaat en waar haalde die de mosterd? Welke plekken hadden bijzondere impact, wie beïnvloedde wie en waar is die muzikant intussen verzeild? Waarom kreeg die plaat een bijzondere plek in de geschiedenis, waar komt de klankkleur van die artiest vandaan?

Bijna 500 bladzijden lang neemt Delvaux je mee naar alle hoeken en kanten van de Belgische muziekgeschiedenis. In boekvorm spat Delvaux' enthousiasme niet van elke tekst, daarvoor moet je hem live aan het werk horen, en niet alle verbanden komen goed uit de verf, maar een heerlijk en smakelijk boek is dit absoluut!

29/09/2023

Mickey 7 is vlot geschreven, heeft een leuk uitgangspunt en leest aan een heerlijk tempo. Helemaal bij de keel grijpen doet het boek echter niet: daarvoor is de verhaallijn iets te dun, zijn niet alle personages even sterk uitgewerkt en voelt de plot niet helemaal solide aan.

Dat het boek succesvol is - en wie weet binnen enige tijd in de bioscoop opduikt - mag echter ook niet verbazen: het is toegankelijk en heeft alles wat je van een verhaal voor een breed publiek mag verwachten: romantiek, spanning, humor en een vleugje bevreemding.

Mickey 7 is de zevende versie van zichzelf: een man die als 'vervangbare' met een kolonisatie ruimteschip op weg is naar de verre planeet Niflheim. Hij moet de meest risicovolle opdrachten doen, want als hij doodgaat, wordt zijn lichaam gewoon opnieuw gereproduceerd en zijn herinneringen weer gedownload. Of dat wel goed blijft gaan en wat Mickey's rol zal zijn in het kolonisatieproces op de verre planeet, vormen de kern van het verhaal.

We lazen met plezier, maar verder dan entertainment leek het boek nergens te geraken, ondanks het fascinerende uitgangspunt met veel potentieel: wat betekent het om dood geweest te zijn en opnieuw te leven? (Een idee dat Algis Budrys in Rogue Moon ook al gebruikte, weliswaar op een heel andere manier).

Een snelle hap tussendoor, ontspannen, redelijk fris en vlot lezend? Prima leesvoer dan!

30/09/2023

Wat een smakelijk, vlot geschreven en heerlijk boekje! Indrukwekkend dat ze bij Uitgeverij Oevers de vinger aan de historische pols hebben om van die oudere pareltjes in vertaling heruit te geven zodat een nieuw publiek kan ontdekken dat ze noch aan leesbaarheid, noch aan relevantie hebben ingeboet.

John Seymour was een rondreizend auteur tot hij midden jaren vijftig met Sally Medworth, een kunstenares en pottenbakster, huwde en het gezin zich vestigde op 'The Broom', een gehuurde cottage in Suffolk met 2 hectare grond. Omdat ze 1,5km van de dichtste buur wonen en 2km moeten stappen om brood of melk te kopen, beginnen ze steeds meer zelf te telen en te kweken, wat enkele jaren later leidt tot een zelfvoorzienend leven. De gulheid van het land is het relaas van 18 jaren leven en werken op de boerderij: van keuzes maken, bijsturen en heroverwegen. 18 jaar van met een open blik en niet dogmatisch zelfvoorzienend leven.

Seymour heeft een sterke pen en vertelt met enthousiasme over hoe ze de wildernis die ze betrekken stap voor stap omtoveren tot vruchtbare grond, hoe ze beesten kopen en weer verkopen, welke gewassen ze waarom telen, hoe ze vrienden aan het werk zetten als ze komen logeren en hoe ze er in slagen om met jonge kinderen, het pottenbakken van zijn vrouw en zijn pen een leven uit te bouwen waarin het zelfvoorzienend leven centraal staat en de boerderij voldoende oplevert voor zijn gezin.

Naar het eind toe volgens bespiegelingen over hoe en waarom je zou kiezen voor een zelfvoorzienend leven en wat daar de voor- of nadelen van zijn en laat Seymour zich uit over de visie van politiek op het boerenbedrijf en van economie op de samenleving, hoofdstukken die 60 jaar na publicatie nog even relevant zijn en gisteren zouden geschreven kunnen zijn.

Ontspannend, leerzaam én relevant. Wat kan je meer van een boek wensen?

04/10/2023

Nathalie Sarraute was haar tijd ver voorruit. Begin jaren '30 schreef ze haar Tropismes, die uiteindelijk pas in 1957 hun weg naar het grotere publiek vonden (na een amper opgemerkte publicatie eind jaren '30) en toen - in eerste instantie minachtend en smalend - bij de 'nouveau roman', gerekend werden; een strekking waarbij het niet altijd meer rechttoe-rechtaan om plotlijnen of uitgewerkte personages ging en waar de literaire wereld niet meteen een weg mee wist.

In Tropismen krijg je als lezer 24 stukjes voorgeschoteld die literair prikkelen en waarmee de auteur "innerlijke roerselen" probeert vast te leggen "die snel naar de grenzen van ons bewustzijn glijden".

Het resultaat is een smakelijk lappendeken aan teksten die de ene keer vanuit het niets de essentie van het leven lijken te willen vatten, de andere keer de kern van literatuur proberen te grijpen of soms gewoon stilistische, net niet grijpbare pareltjes zijn. Hier en daar proef je toch een welhaast afgewerkt kortverhaaltje.

Speels, verrassend en op een vreemde manier zelfs coherent. Mooi.

18/10/2023

Een voorwoord van Valeria Luiselli was voldoende om dit kleinood op onze radar te laten verschijnen en het bovenaan onze leesstapel te leggen.
Luiselli zelf kreeg het boek toen ze 10 was cadeau van haar zus en gaat 30 jaar later in het voorwoord van de Nederlandstalige editie met haar zus in gesprek over hun leeservaring van deze Mexicaanse klassieker; en of het toeval is dat haar zus Mariana heet, zoals één van de hoofdpersonages.

In Gevechten in de woestijn vertelt de jonge Carlos over kind zijn in Mexico-Stad: zoals dat op die leeftijd gaat, zijn de centrale belevingen van de jonge snaken onderling vele malen grootser en relevanter dan die van de veranderende wereld om hen heen, iets wat José Emilio Pacheco feilloos treft in schone zinnen.
Beschreven door de frisse blik van een kind, met hier en daar een spaarzame metafoor of spitse opmerking, krijgen we een beeld van de politieke, economische en sociale werkelijkheid in een snel moderniserend Mexico. Die context hangt bijna achteloos rondom de dag dat Carlos de moeder van zijn vriend Jim ontmoet en smoorverliefd op haar wordt. De ontmoeting van Carlos met Mariana tekent zijn leven; wat volgt is schoon, tragisch en gekapseld in de warme cocon van jeugdherinneringen en voor altijd vervlogen kansen en tijden.

Gevechten in de woestijn heeft een herkenbare, weemoedige sfeer, is - ondanks het beperkt aantal bladzijden - erg compleet en rijk, leest heerlijk weg en straalt een schoonheid uit die de tragiek in een warme gloed omzwachteld en verzacht. Geen wonder dat het een klassieker is.

27/10/2023

Nieuwe feiten vragen om nieuwe terminologie en dat maakt het noch voor de auteur, noch voor de lezer eenvoudig. Bij aanvang was het ons ook niet helemaal duidelijk waar Naomi Klein met Dubbelganger naartoe wilde. Wilde ze haar persoonlijke frustratie en fascinatie omtrent het feit dat mensen haar dikwijls met Naomi Wolf verwisselden van zich afschrijven?

Nee, blijkt gaandeweg. De persoonsverwisseling waarmee ze regelmatig geconfronteerd wordt en die haar niet loslaat, gebruikt Naomi Klein om een blik te werpen op wat ze de Spiegelwereld gaat noemen: de rechtse QAnon en aanverwanten die gretig complottheorieën spuien en - in eerste instantie merkwaardig genoeg - tijdens de COVID-19 periode ook door linkse gezondheidsgoeroe's, yogamoeders en het fitsnessfreaks in de armen worden gesloten. Haar dubbelganger Naomi Wolf - een vermaard feministe uit de jaren '90 - maakt de bocht ook gretig.

Vanuit haar confrontatie met die dubbelgangster, probeert Klein te analyseren waar die spiegelwereld vandaan komt en hoe het komt dat heel wat mensen er zo gemakkelijk in afdwalen. Ze kijkt kritisch naar rechts, links én zichzelf en probeert de risico's van die spiegelwereld voor de toekomst in te schatten.

Die spiegelwereld blijkt alomtegenwoordig in onze samenleving: het is een manier om onze blik af te wenden van ongelijkheid, racisme en het koloniale verleden waarop het Westen zijn rijkdom heeft gebouwd. Die spiegelwereld in stand houden lijkt noodzakelijk om de confrontatie met het verleden uit de weg te gaan, de klimaatcrisis te ontkennen en is voor opportunistische en demagogische politici de manier om frustratie van hun kiespubliek te kanaliseren zonder dat ze de oorzaken van die frustraties moeten aanpakken.

Noami Klein schrijft helder, toegankelijk en vlot en past haar theorie toe op verschillende delen van onze samenleving of conflicten uit onze geschiedenis. Dat de holocaust niet uit het niets kwam, hoe het conflict tussen Israël en Palestina het prototype is van een spiegelwereld die noodzakelijk is om van de slachtoffers beulen te maken, en waarom mensen niet altijd het één of het ander zijn, maar dikwijls beide tegelijk.

Zo vat ze in een pittig slotstuk samen waar de mogelijke oplossingen liggen en hoe we die kunnen omarmen en stimuleren. Straf leesvoer. Noodzakelijk en brandend actueel.

04/11/2023

Pandora Sykes vroeg auteurs naar hun favoriete boek en verzamelde zo 35 stukjes waarin auteurs hun liefde aan lezen verklaren. Nick Hornby, Leïla Slimana, Ann Patchett, Ali Smith, Sebastian Faulks, Caleb Azumah Nelson en William Boyd zijn de bekendere namen die ons spontaan aanspraken uit het lijstje.
De stukjes zijn net lang genoeg om doordacht te enthousiasmeren of een bevlogen punt te maken en kort genoeg om in één toiletbezoek te lezen.
Zoals je kan verwachten van 35 verschillende pennen, zijn niet alle stukjes even sterk en helaas zijn er nogal wat auteurs die zelfs in een kort stuk over andermans boek, vooral graag over zichzelf vertellen.
Niettemin: fijn leesvoer dat ons links en rechts wat inspiratie bracht. 11 van de 35 vermelde titels noteren we als verder te onderzoeken of te lezen, 8 lazen we al en 2 interesseerden ons geen moer.

25/11/2023